Læknablaðið - 01.03.1933, Blaðsíða 20

42
LÆKN ABLAÐIÐ
aÖir, yfirleitt svo góðir læknar, að hæpiÖ er að aðrar þjóðir hafi úr öllu
betra að spila. En þrátt fyrir þetta hefi eg grun um, að álit lækna fari
þverrandi hér á landi. Sé svo, er þetta alvarlegt ntál fyrir læknastéttina og
sjálfsagt að veita því fulla eftirtekt.
Margt kann að valda þessu. Kröfur fólksins hafa vaxið. Áður féllu menn
í stafi yfir stórri aðgerð, ekki síst er alt gekk vel, fanst hitt síst undarlegt,
þótt sumir dæju. Nú eru menn orðnir vanir allskonar aðgerðum og hættir
jafnvel til að kenna lækninum um, ef nokkuð ber út af. Meðan slíkar kröf-
ur fara ekki út í öfgar skal eg ekki lasta þær, en sjálfsagt eru þær stundum
ósanngjarnar. Jafnvel einföldum skurðum fylgir áhætta. Það hefir komið
fyrir, að læknar eru ekki taldir nýtilegir af þeirri ástæðu einni, að þeir séu
ekki „skurðlæknar“.
Þá höfum vér orðið fyrir þeirri injuria temporum, að vera rægðir í blöð-
um og þingræðum af pólitískum bullukollum, auðvitað undir því yfirskyni,
að verið sé að hugsa um almenningsheill. Sumstaðar hefir þetta gengið í
fólkið, og er því nokkur vorkunn, þegar landlæknir tekur i sama streng.
„Hér gengur látlaus rógur um lækna,“ skrifar samviskusamur læknir í einu
héraðinu. Réttmætar aðfinningar um einstaka lækna tekur enginn illa upp,
en sleggjudómar um alla stéttina út í loftið eru og verða ekki annað en ill-
viljað bull.
Vafalaust megum vér kenna sjálfum oss um nokkuð af þeim álitshnekki
sem stétt vor kann að hafa orðið fyrir. Ekki allfáir læknar hafa verið drykk-
feldir, og er eðlilegt að almenningur uni því illa. Erlendis er þetta heldur ekki
fátítt. Hefir mér stundum komið til hugar, að starf læknanna kunni að eiga
nokkurn þátt í þessu með þeim sáru áhyggjum og erfiði, sem oftast fylgja
því. Fáeinir læknar fengu og óorð af því að selja meira áfengi en bannlög-
in leyfðu, þó að íslenska læknastéttin hafi yfirleitt haldið bannið betur en
dæmi eru til í nokkru öðru bannlandi.
Stundum heyrist það, að læknar selji nú verk sín dýrar en áður gerðist
og leyfilegt sé. Þess eru dæmi, að læknir taki helst til mikið fyrir verk sín,
en fátitt mun það vera. Þessu er haldið á lofti, en hitt er flestum ókunn-
ugt um, að læknishjálp er hér miklu ódýrari en í nokkru öðru siðuðu landi,
sem eg þekki til, nema hjá fátækralæknunum þýsku á síðustu árum. Þess
er og sjaldan getið, að læknar gefa mörgum verk sín og vísa cngum burtu
fyrir fátœktar sakir.
Læknarnir eru einu mennirnir hér á landi, sem gefa vöru sína þeim, sem
ekki hafa efni á að kaupa hana. Annars er það ekkert undarlegt, þó að
læknar verði að taka fleiri krónur fyrir verk sín en áður. Námið er nú
margfalt dýrara og allur útbúnaður, og peningarnir hafa fallið um meira
en helming siðan uni aldamótin. Gömlu læknarnir unnu fyrir smánarborg-
un og voru flestir bláfátækir. Þetta jók vinsældir þeirra, en ekki er þetta
leiðin til þess að hafa góða, vel mentaða lækna.
Þá er að lokum hin mikla læknafjölgun og samkepni milli þeirra, sérstak-
lega í Rvik. Henni fylgja margskonar vandkvæði, eins og erlendu dæmin
sýna. Læknarnir verða háðir dutlungum fólksins, verða að koma sér við
það, eða missa atvinnu sína að öðrum kosti. Erlendis hefir þetta leitt til
þess í borgunum, að gefa veikindavottorð, þó að tilefnið sé lítið eða ekkert.
Fátæktin og atvinnuleysið hefir og rekið surna lækna til óþar-fra sjúkra-
vitjana, óþarfra aðgerða og stundum óleyfilegra, ekki síst abortus provoc.,