Læknablaðið - 01.11.1941, Page 13

LÆKNABLAÐIÐ
fiskmetiö eykst að sama skapi.
Haröfiskurinn evkst meö vorinu
og egfgin; sama er aö segja um
brauðiö, sem kemur í sláturs stað.
Það er þvi enginn handahófs-
bragur á upplýsingum barnanna,
þvert á móti.
7-
Tölurnar á töflu I. tala annars
fyrir sér sjálfar; eg vil aðeins leiöa
athyglina aö fáeinum atriöum.
Engum getur blandast hugur
um, að í Reykjanesskólanum er
fyrirmyndar fæði. Mjólkur- og
garðávaxtaneyzlan er svo rífleg,
að hún ein gerir meira en að full-
nægja kröfunum um „prodektive
foods“. Slátrið leggur til ríflegan
járnforöa. Lýsisbræðingurinn
Í35
kemur i staö smjörs og lýsisgjafar.
Kaffineyzlan er engin og sykur og
hveitibrauösneyzlan hverfandi.
Auk þess er hrá síld á hádegisborð-
inu einu sinni i viku. Þroski barn-
anna er meö ágætum. Kaupstaða-
börn, sem koma þangað, taka oft
undraverðum og skjótum framför-
um. Þau koma þangað guggin og
glær og lystarlaus, en eru eftir
skamman tíma oröin bústin og rjóð
og spriklandi af fjöri og hinir
mestu mathákar.
í sjávarþorpunum verður allt
annaö uppi á teningnum. Óhófsleg
kaffi drykkja barnanna kemur í
stað mjólkur. Eigi er þar að finna
ost eða egg, til að bæta upp mjólk-
urskortinn. Garðamatur virðist og
vera af mjög skornum skammti.
Skýringar við II. töflu.
Fiskskammturinn er áætlaður 200 gr. Calcium, phosphor og eggja-
hvíta er reiknuð eftir niðurstööum B. A. Mc. Cance og H. L. Shipp í
Medical Research Counsil, London, 1933. Það er miðað við nýtilegan
liluta soðinnar fæðu. — Phosphor í kjöti og síld er reiknaður eftir sömu
heimild. Kjötskammturinn er áætlaður 130 gr. og reiknað með niður-
stöðum Trausta Ólafssonar efnafræðings, hvað snertir calcium og eggja-
hvítu. Þar er miðað við hrátt kjöt, enda reiknað með, að kjötsoðið sé
borðað með kjötinu i súpu eða sósú. Eftir sömu heimild er reiknað út
calcium, og eggjahvíta í kartöflum, gulrófum og síld og vatnsmagn i
rúgbrauði og hveitibrauði. Allar aðrar tölur eru teknar úr H. C. Sher-
mann: Chemistry of food and Nutrition, 1933. — Kartöflu- og gul-
rófnaskammturinn er áætlaður 200 gr., mjólkurskammturinn 250 gr.,
kakaóskammturinn 6 gr., haframjölsskammturinn 40 gr., hrísgrjóna-
skammturinn 20 gr., brauðskammturinn 70 gr., eggjaskanunturinn 40
gr., ostaskammturinn 10 gr. og harðfiskskammturinn á 23 gr., sem eiga
að samsvara 100 gr. af nýjum, hráum fiski. Sláturskammtinn tel eg, með
tilliti til Ca og P, samsvara bráuðskammtinum, og byggi eg það á rann-
sóknum Trausta Ólafssonar. Útálát ýmsra grauta reikna eg sem hris-
grjón. þótt oft sé um önnur grjón að ræða; það gerir engan teljandi
mismun, því að um mjög lítið magn er að ræða. — Við skammtaáætlan-
irnar hefi eg stuðst við mínar eigin mælingar á mínu heimili og víðar,
íslenzkar matreiðslubækur, búreikninga nokkurra heimila, matarlag og
heildarinnkaup heimavistarskólans á Reykjanesi, skömmtunarreglur
ríkisstjórnarinnar og ýmsar venjur í mataræði. Feitmeti og sykur er
ekki tekið með hér, en það á engin veruleg áhrif að hafa á steinefna-
magn fæðunnar.