Læknablaðið - 01.09.1943, Síða 20

46
LÆKNABLAÐIÐ
blóöþrýstingi hjá feitu kvenfólki
þar sem endocrin truflun viröist
vera orsök eru myotiskar breyt-
ingar í heröum meS rheumatiskum
verkjum sem leggur fram í hand-
leggi og jafnvel hendur tiitö.u-
lega algengt fyrirbrigSi. ÞjóSverj-
ar nefna slikt „hochblutdruck-
rheumatismus". Þessir rheumat-
isku verkir virSast aS mestu leyti
komnir vegna ófullnægjandi per-
ifer IrlóSrásar, því reynslan hefir
sýnt aS þegar tekist hefir aS
minnka fituna og hæta hina peri-
feru blóSrás þá hverfa verkirnir.
Þá má minna á aS viS notkun
nokkurra efna geta komiS verkir
í vöSva og bandvef, stundum fylg-
ir vökvaaukning í liSum. Er hér
um aS ræSa ofnæmi (idiosyncrasi)
fyrir þeim. Frakkar nefna slíkt
„les Rheumatismes de la chemi-
otherapie“. Þessi efni eru arsen,
bismuth, gullsölt, kvikasilfursam-
bönd, barbitursýra, chloral, anti-
pyirin og atophan. Hér er þó aS-
eins um undantekningar aS ræSa,
enda þótt allergi sé vafalítiS all-
þýSingarmikiS atriSi sem orsök til
•rheumatiskra verkja, en þaS atriSi
er óleyst ennþá.
Eg hefi þá aS nokkru leyti
ireynt aS gera grein fyrir orsökum
þessara kvilla eins og skoSun
manna er nú urn þá.
En þaS er aliþýSingarmikiS aS
ekki sé gengiS framhjá slíkum
sjúkdómskvörtunum vegna þess:
i. aS sjúklingar sem þjást af
rheumat. verkjum og myosis geta
ekki á heilum sér tekiS. 2. sjúkl.
meS slíkar kvartanir eru tíSum
lítt- eSa óvinnuíærir um lengri eSa
skemmri tíma sem þýSir vinnutap
og tekjurýrnun fyrir þá. 3. SkaS-
legt fyrir þjóSfélagiS í heild vegna
minnkaSrar starfsgetu þessa fólks.
Þess vegna ber hverjum lækni aS
gera sér fulla grein fyrir þess-
um kvillum, en ekki sætta sig viS
orSin „Þetta er bara gigt“ eins
og algengt er aS heyra, þegar um
verki og breytingar í vöSvum er
aS ræSa.
Heimildir:
Sv. Clemmesen og K. Kalbak: Be-
vægelsessystemets Rheumatiske
Sygdomme. Kbh. 1938 S. 83—86.
A. Fischer: Rheumatismus und
Grenzgebiete, Berlín 1933, s. 176
—183.
Johannes Helweg dr. med.: Om
Funktionsmyopathien som
Smerteaarsag, Kbh. 1934.
Sir. Leonard Hill and Phillip Ell-
man: The Rheumatic Diseases,
London s. 107—118.
Francis Back: Muscular Rheu-
matism.
K. Jespersen: Funktionsmyopathi-
er og deres Behandling, Kbh.
193§'
J. Lindhard: Almindelig Muskel-
fysioligi.
T. Lindhard: Musklerne. Kbh.
1938.
Dr. med. Karl Kroner: VeSrátía
og sjúkdómar Lbl. 1940 1. tbl.
S. 11.
Inseminatio artifkialis er nú
notuS talsvert viö tímgun húsdýra,
einkum í Rússlandi, og hefir gef-
ist vel. Þá er og oft gripiS til þessa
ráSs viS barnlaus hjónabönd i
Bandarikjunum og er sagt aS 97%
barnanna hafi veriS aS öllu eSli-
leg. — Barnlaus hjónabönd eru
mörgum mikiS áhyggjuefni og full
ástæSa til þess aS reyna aS bæta
úr þessu, en þaS er sjaldnast á
annara færi en sérfræSinga, kvenna
lækna eSa handlækna. (Lancet 7.
ág. 43)- G. H.