Læknablaðið - 01.12.1946, Blaðsíða 12

146
L Æ K N A B L A Ð 1 Ð
af sjúklingum eftir á og bera
árangurinn af þeirri meÖferð,
sem þeir liafa fengið, saman við
eldri rannsóknir. Til þess að
unnt sé að gera þennan saman-
burð, verða nokkur frumskil-
yrði að vera fyrir hendi, en þau
eru: örugg sjúkdómsgreining,
að meðferðin liafi í aðalatrið-
unum verið eins, að þjóðfélags-
legar ástæður sjúklinganna séu
líkar, að hæfilega margir sjúkl-
ingar séu rannsakaðir og að
athugunartíminn sé nógu lang-
ur.
Hér er ekki tími né tækfæri
til þess að fara mörgum orðum
um fyrri rannsóknir varðandi
þessi atriði, því eins og kunnugt
er, er erfiður aðgangur hér að
frumheimildum, þegar um
læknisrit er að ræða. Heimildir
þær, sem eg hefi aðallega stuðzt
við eru nýjustu rit, sem birzt
hafa á Norðurlöndum um ulcus
pepticum, en þau eru eftir Fa-
her, Ihre, Ulven og Aanonsen
og Krarup. Ritgerð Krarups er
fyrirmyndin að þeim rannsókn-
um, sem eg ætla nú að segja frá,
að sínu leyrti eins og rannsókn-
um Krarup’s er að mestu leyti
hagað líkt og rannsóknum Aage
Nielsen’s frá 1919. Þetta er gert
til þess að fá sem skýrastan
samanburðargrundvöll.
Tilgangurinn með þeim rann-
sóknum, sem eg ætla nú að
segja frá, er sá, að fá vitneskju
um það, hver árangurinn hefir
oi’ðið af þeirri meðferð sem
ulcus-sjúklingar hafa fengið á
lyflæknisdeild Landspitalans
frá 1. jan. 1931 til 31. des. 1940.
Þetta tímabil er valið lil þess að
fá a. m. k. 5 ára athugunar-
tíma.
Sjúkdómsgreiningin er liæ-
matemesis, melæna, magasár
(ulcus ventricuh) og skeifu-
garnarsár (ulcus duodeni), og
er hún byggð á súbjektívum ein-
kennum sjúklinganna og hjá
öllum á öruggum einkenn-
um við röntgenskoðun, það
er að segja geil (nische) eða
öðrum jafn öruggum einkenn-
um, ásamt venjulegri sjúk-
lings rannsókn og rannsókn á
saur. Það má því ganga að þvi
vísu, að sjúkdómsgreiningin sé
rétt. Yiðvikjandi sjúkdóms-
greiningunum hæmatemesis og
melæna ^41 eg geta þess, að
þetta eru aðeins einkenna grein-
ingar. Eins og kunnugt er, geta
hæði hæmatemesis og melæna
orsakast af ulcus ventriculi og
ulcus duodeni og væri því rök-
réttara að nota þær greiningar
þegar sárin finnast við röntgen-
rannsókn. En reynslan er sú, að
horfurnar við blæðandi sár eru
allt aðrar en við ekki blæðandi,
og liefir því þótt rétt að nota
þessa greiningu.
Um meðferðina skal þess get-
ið, að sjúldingarnir hafa fram
að árinu 1934 fengið fæði ad
mod. With-Faber, en frá 1934
ad mod. Ivalk. Það hefir ekki
ætíð verið farið bókstaflega eft-