Læknablaðið - 01.08.1951, Blaðsíða 6

34
LÆKNABLAÐIÐ
forms, sem hét „On chloroform
and other anesthetics.“
Eftir þessa byrjun breiddust
svæfingar óðfluga út, en fram-
kvæmd þeirra lenti á þeim,
sem hendi voru næstir, oftast
algerlega ólæknisfróðum
mönnum, eða hjúkrunarkonum
þegar bezt gegndi. Þeir fáu
læknar, sem fengust við svæf-
ingar í hjáverkum, gerðu það
vegna þess, að þeir voru ann-
aðhvort of fátækir eða of góð-
hjartaðir til þess að neita. Það
var ekki fyrr en upp úr 1920,
að farið var að leggja grund-
völl að því að gera svæfingar
að sérgrein og þá fyrst og
fremst í hinum enskumælandi
lieimi.
Stærstu stofnanir tóku að
koma sér upp sérstökum deild-
um til þess að sjá um þessi verk,
og voru þær undir stjórn lækna,
sem þar með gerðu þessi fræði
að sérgrein sinni. í sambandi
við deildir þessar var svo kom-
ið á fót kennslu í svæfingum
og devfingum. Árið 1938 setti
bandaríska læknasamhand-
ið (A.M.A.) ákveðin skil-
yrði fvrir sérfræðingsviður-
kenningu og skipaði jafnframt
prófnefnd til þess að veita
slílca viðurkenningu. Eftir
fyrstu tiu árin voru alls 500
viðurkenndir sérfræðingar í
þessari grein í Bandaríkjunum,
og fer þeim ðrt fjölgandi, þvi
að eftirspurn eftir sérfróðum
svæfingarlæknum er mjög
mikil. Viða er sá háttur hafður
á að láta hjúkrunarkonur, sem
leggja svæfingar sérstaklega
fyrir sig, sjá um sjúklinga 1
svæfingu undir yfirstjórn svæf-
ingarlæknis. Með því móti get-
ur einn læknir haft eftirlit með
nokkrum sjúklingum samtím-
is og verið þar, sem lians er
mest þörf. Þetta gerir honum
ennfremur kleift að annast
jafnframt þær deyfingar, sem
þörf krefur. Hjúkrunarkonan
fylgist nákvæmlega með púlsi,
blóðþrýstingi, öndun og litar-
liætti sjúklings í svæfingu og
tilkynnir svæfingarlækninum,
ef nokkur breyting verður á.
Hann smeygar (sjá síðar) þá
sjúklinga, sem þess þurfa, gæt-
ir þess, að vöðvaslekja sé full-
nægjandi, annast blóð- og salt-
vatnsgjöf eða lyfjastungur eft-
ir þörfum og vakir að öðru
leyti yfir velferð sjúklingsins.
Hann fylgist og með sjúklingn-
um bæði fyrir og eftir aðgerð.
Sérgrein þessi barst ekki til
Norðurlanda fyrr en á allra síð-
ustu árum, og eru svæfingar-
læknar þar ennþá mjög fáir,
en það mun bæta mjög úr, að
nú hefir Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunin telcið sér fyrir hend-
ur að mennta svæfingarlækna
hánda sem flestum þjóðum, og
er hinu fyrsta námskeiði svæf-
ingarlækna á vegum stofnun-
arinnar nú nýlokið í Kaup-
mannahöfn.