Læknablaðið - 01.02.1955, Page 13

LÆKNABLAÐIÐ
5
tilfelli „the hidden group“ og
fann sá höfundur meðal 264
perforationssjúklinga 22 slik
tilfelli eða um 8%.
Vér skulum nú athuga lítil-
lega röksemdir þeirra lækna,
er hallast að lyflæknismeðferð-
inni.
1) Þegar 1892 henti enski
læknirinn W. Hall á þá stað-
reynd, að acut perforation get-
ur hatnað sjálfkrafa, og
Schnizler taldi 1912, að það ætti
sér stað í 5 af hundraði allra
sprunginna sára.
2) Þegar talað er um sprung-
in sár er venjulega átt við per-
foratio acuta, en eigi sjaldan
er þá um perforatio subacuta
að ræða, þ. e. a. s. sárin springa
að vísu skyndilega, en aðdrag-
andinn hefir verið hægfara,
svo að líkaminn er búinn að
mynda varnargarð í kring um
sárið eða það er hálflímt upp
að öðru líffæri, eða opið er svo
lítið, að það lokast fljótt fyrir
það sjálfkrafa af fibrini eða
matarleifum. Þetta hefir verið
kölluð perforatio larvata. Þjóð-
verjar tala um „gedeckte per-
foration“, Frakkar um „formes
frustes" o. s. frv. Þessum sjúkl-
ingum hatnar oftast sjálfkrafa.
Þeir eru þegar á batavegi, er
þeir koma i sjúkraliúsin eða
hatna fljótt við lvflæknismeð-
ferð, og er þá oft efast um, að
greining hafi verið rétt. (Ég
gat um nokkur slík tilfelli í áð-
urnefndri grein í Lbl.). Hins
vegar getur acut perforation
hráðlega hreytzt í „gedeckte
perforation“ eins og þráfald-
lega sést við uppskurði. Sumir
telja, að í allt að helmingi til-
fella sé sárið raunverulega
lokað, þegar að er komið, þó
sú lokun sé ekki ævinlega ör-
ugg-
3) Vitað er að vökvinn i peri-
toneum er oftast sóttkveikju-
laus (steril) fjæstu 6—8 klst.
eftir perforation. Ef þá er unnt
að stemma á að ósi, annað
hvort með handlækningu eða
Ivflæknismeðferð, er lítil liætta
á öðru en líkaminn ráði við
bólguna í lífhimnunni, ef því
meira magn hefir ekki borizt
inn í hana.
4) Þegar langt er liðið frá
perforation (1—2 sólarhring-
ar) og öll lífhimnan er undir-
lögð — peritonitis er komin á
hátt stig — og sjúklingurinn er
þungt haldinn af þeirri ástæðu,
eða hann er mjög veiklaður
sakir elli eða vegna alvarlegra
aukakvilla, telja flestir, að
betri árangurs sé að vænta af
lvflæknismeðferð, en af upp-
skurði og hefir mörgum sjúkl.
er koma á sjúkrahúsin in ex-
tremis, verið bjargað á þennan
hátt. Það gefur einnig auga-
leið, að með laparotomi í slík-
um tilfellum er ekki unnt að
sótthreinsa lífhimnuna, en að
meira magainnihald berist út
í hana, má að mestu hindra
með lvflæknisaðferðinni.