Bændablaðið - 06.06.2013, Blaðsíða 21

21Bændablaðið | Fimmtudagur 6. júní 2013
kostnaður og veðurfar sem gerir
heilsársveg þar yfir lítið spennandi.
Að miklu leyti hafa menn verið að
horfa á óbreytta staðsetningu vegarins
en hugsanlega með tengingu niður í
Skagafjörð sem yki notagildi vegarins
verulega.
Meiri sátt og jafnvel má nú tala
um bundið slitlag
Hreinn sagði að í gegnum tíðina
hefði verið töluverð togstreita, þótt
mismikil væri, á milli náttúruverndar
og mannvirkjagerðar. Þar hefði
umræða um hálendið verið viðkvæm.
„Mér sýnist þó upp á síðkastið
að þarna sé að verða meiri sátt
þannig að það megi fara í einhverjar
framkvæmdir. Í það minnsta í
minniháttar vegagerð og jafnvel að
tala um bundið slitlag á vegi sem eru
uppi á hálendinu, sem fyrir ekki svo
löngu var bannorð.“
Hreinn sagði að í svæðisskipulagi
sem samþykkt var í maí 1999
hefði komið fram að vegagerð á
hálendinu yrði haldið í lágmarki og
að uppbygging vegakerfisins þar tæki
fyrst og fremst mið af sumarumferð.
Aðalfjallvegir yrðu byggðir upp
sem góðir sumarvegir, færir öllum
venjulegum fólksbílum, og opnir að
minnsta kosti fjóra til sex mánuði á
ári. Sagði Hreinn að þótt menn væru
þarna ekki að tala um heilsársvegi
væri verið að tala um allt annað
vegakerfi en raunin er í dag þar sem
umræddir vegir væru vart annað en
slóðar. Benti Hreinn þó á að í 12
ára samgönguáætlun, 2011-2022,
sem samþykkt var á síðasta ári væri
nánast engin umfjöllunum stofnvegi
á hálendinu og engar sérstakar
fjárveitingar til þeirra. Taka verði þó
tillit til að áætlunin í heild markaðist
af efnahagshruninu og takmörkuðum
fjárveitingum frá því sem var fyrir
hrun. Því væri í þessari áætlun
eingöngu horft á framkvæmdir í
byggð og engar sérstakar fjárveitingar
í hvorki Kjalveg né aðra hálendisvegi.
Almenningur hafi aðgang að
miðhálendinu
Hreinn benti á að nýtt Landsskipulag
sem átti að leysa af skipulag miðhá-
lendisins tæki á þessum hlutum.
Ekki hefði náðst að samþykkja það
á síðasta þingi. Þótt þar væri stefnt
að því að halda mannvirkjagerð á
miðhálendinu í lágmarki væri hún
ekki útilokuð, heldur gert ráð fyrir
tilgreindum mannvirkjabeltum. Þá
væri í kafla um markmið varðandi
samgöngur gert ráð fyrir að uppbygg-
ing samgöngu kerfis á miðhálendinu
stuðlaði að því að almenningur hefði
aðgang að miðhálendinu til að njóta
þess og upplifa. Uppbygging miðað-
ist einnig við að dreifa álagi vegna
umferðar, skapa jafnvægi milli ólíkra
ferðamáta og að ekki væri gengið
á óbyggðar víddir sem ferðamenn
vildu upplifa. Einnig að hönnun allra
vega tæki mið af landslagi.
Lítið uppbyggður vegur með
bundnu slitlagi
Hreinn sagði skiptar skoðanir um
hvernig vegi eigi að byggja upp á
hálendinu. Hversu mikið uppbyggða
og hvort þeir eigi eingöngu að þjóna
léttri umferð og ferðamönnum tak-
markaðan tíma á ári, eða hvort taka
eigi þungaflutninga milli landshluta
einnig inn í myndina með mikið upp-
byggðum heilsársvegum. Í máli hans
kom fram að hvaða leið sem valin
yrði þá væri skynsamlegast að ganga
frá slíkum vegi með bundnu slitlagi
þar sem malarslitlag væri fljótt að
fjúka út í veður og vind. Taldi hann
líklegast að miðað yrði við lítið upp-
byggða vegi sem væru látnir fylgja
landslaginu sem mest og vegstæði
núverandi vega eftir því sem kostur
er. Spurður um líkur á að ráðist yrði
í uppbyggingu Kjalvegar á næstu
árum sagðist hann ekkert geta sagt
að svo stöddu.
„Það veltur á því hvaða áherslur
ný ríkisstjórn mun setja á fram-
kvæmdir eins og þessar.“
Miðað við núverandi samgöngu-
áætlun þyrfti að mati Hreins að
breyta um kúrs ef gera ætti eitthvað
meira fyrir Kjalveg en rétt að halda
honum í horfinu. Sagði hann að nú
væri nánast verið að stelast til að taka
peninga af mjög mögru viðhaldsfé til
að lappa upp á verstu kaflana.
Til skammar fyrir þjóðina „Við getum ekki horft upp á það
endalaust að þetta sé svona niðurgraf-
ið. Enda held ég að það sé enginn að
horfa á að Kjalvegur verði óbreyttur.
Það þarf þó að taka þá umræðu hvort
það eigi að byggja hann líka upp sem
framtíðarflutningsleið.
Við erum með í þeirri baráttu
sem hér er fylgt á þessu þingi um að
það verði að sinna Kjalvegi með allt
öðrum hætti en hingað til.
Þetta er ekki bara til skammar
fyrir vegamálastjóra, heldur fyrir alla
þjóðina. Ég er þá ekki síst að horfa
til ferðaþjónustunnar, sem allir eru
sammála um að við verðum að fara
að sinna betur.“
– Er þá ekki kominn tími til að
eyrnamerktir skattpeningar skili sér
betur í vegagerð en verið hefur?
„Jú, það er alveg rétt. Það er ekki
nema lítill hluti af því sem bíleigend-
ur borga sem skilar sér í vegagerð.“
Fjölmörg athygliverð erindi voru
flutt á málþinginu
Auk Hreins og Trausta Valssonar
flutti Óskar Bergsson, fyrrverandi for-
maður samvinnunefndar miðhálendis,
erindi um Kjalveg í svæðisskipulagi.
Þá flutti Drífa Kristjánsdóttir, odd-
viti Bláskógabyggðar, erindi sem
hún kallaði „Uppbyggðir vegir þýða
opnun í átta mánuði“. Þóroddur
Bjarnason, prófessor við Háskólann
á Akureyri og formaður stjórnar
Byggðastofnunar, flutti erindi sem
hét „Suðnorðurland og þjóðleiðin
um Kjöl“. Ásborg Arnþórsdóttir,
ferðamála fulltrúi uppsveita Árnes-
sýslu, var með erindi undir yfir-
skriftinni „Ávinningur ferðamála á
Suðurlandi af Kjalvegi“. Einnig var
Guðmundur Karl Jónsson, fram-
kvæmdastjóri Hlíðarfjalls, með erindi
sem hann kallaði „Bættir hálendisveg-
ir – aukin ferðaþjónusta á Akureyri“.
Gunnar Valur Sveinsson, Samtökum
ferðaþjónustunnar, var með erindi um
ferðaþjónustuna og hálendisvegi. Þá
lýsti Herbert Hauksson, fjármálastjóri
Mountaineers of Iceland, aðkomu að
Skálpanesi frá Kjalvegi og uppbygg-
ingu ferðaþjónustu á því svæði.
Eftir hádegishlé flutti Svanur
Bjarnason, umdæmisverkfræðingur
Vegagerðarinnar á Suðurlandi,
erindi sitt „Valkostir í endurbótum
á Kjalvegi“. Þóranna Pálsdóttir,
veðurfræðingur á Veðurstofunni, lýsti
veðureinkennum á Kili og því veðra-
víti sem þar má búast við á vetrum.
Gunnar Guðjóns son, framkvæmda-
stjóri Hveravalla félagsins, var með
erindi um rekstur ferðaþjónustu við
Kjalveg. Síðasta erindið flutti Óskar
Stefánsson, framkvæmdastjóri
Sterna, og lýsti sjónarmiðum fólks-
flutningafyrirtækis sem þarf að berj-
ast við miklar skemmdir á farartækj-
um vegna slæms ástands Kjalvegar.
Þessum erindum verða væntanlega
gerð betur skil í Bændablaðinu síðar.
/HKr.
Lélegt ástand Kjalvegar torveldar
mjög aðgengi að einstöku hvera-
svæði í Kerlingarfjöllum.
Það hljómar einkennilega en oft getur verið þægilegra að ferðast um Kjöl á harðfenni á vetrum en á illfærum
akveginum á sumrin.