Læknablaðið - 01.10.1959, Blaðsíða 14

116
LÆKNABLAÐIÐ
að orða á sem látlausastan hátt
fyrir almenning fræðilegar
hollaleggingar um svefn og
vöku og kemst ekki undan þvi
að vikja að hypotlialamus í
því samhandi — lxonum er
annars konar vandi á hönd-
um. Hann sendir frá sér neyð-
arkallmerki eftir þjálla orði en
þeim, sem nefnd hafa verið.
Hér er komið að kjarna þess
vanda, senx er á allri nýsmið
islenzkra fræðiorða. Ekkert
slíkt nýyrði er komið til skila,
fyrr en það situr hnókið og
lieimalegt i alþýðlegri ræðu og
liefur á sér sem allra minnst
geslasnið. Islenzkun fræði-
orða er ekki í þágu meira eða
minna málbi'jálaðra sérfræð-
inga og á allra sízt fyrst og
fremst að falla í þeirra smekk.
Það gera lielzl lærdómsorð
eins og hæstaréttarmálaflutn-
ingsmaður eða blöðrubotns-
kirlilsauki, næst hinum er-
lendu, alþjóðlegu fræðioi'ðum,
sem séi-fræðingum eru munn-
tömust og segja þeim mest.
En hvernig á að hjálpa þýð-
andanum út úr vandræðum
hans með sinn liypothalamus?
Ekki tjáir að segja lxonum að
kæra sig kollóttan og láta hy-
pothalamus lieita hypotha-
lamus — liann fæst ekki til
þess og segir: „Ekki í alþýð-
legri fræðibók, m. a. handa ó-
spilltu sveitafólki,“ sem hann
gerir ráð fyrir, að enn sé til
og lesi fi'æðihækur þrátt fyrir
alla héraðsskólana og öll hóka-
útgáfufélögin. Og hann er enn
hótfyndnari: „Æ, ekki neðan-
hólsheih,“ segir hann og: „Æ,
æ, ekki undirstúka,“ og hefur
hann þó verið gútemplai'i.
„Þjálla orð,“ segir hann, „þjálla
orð!“ Hvernig væri að hregð-
ast svo við þessum vanda að
minnast sjónarlióls annars pró-
fessoi'sins (hólsheitið er ekki
alveg út i bláinn, miðað við
útlit heilalilutans) og hrúðar-
herbergis hins, að ógleymdri
hvílumerkingu orðabókanna,
svo og tiðri samsvörun líffæra-
og landslagslieita, og stinga
upp á þvi að thalamus skuli
heita dyngja (heiladyngja,
þegar taka þarf af vafa um
livað við sé átt) ? En hypotha-
lamus heitir þá eftir legu
sinni dyngjubotn. Bæti svo
aðrir um.
3.
Alll er þegar þrennt er, og
aðeins þess vegna skal því við
hætt, að á hotni hinnar sömu
skrifborðsskúffu, sem geymdi
hinn gula miða, er um getur i
upphafi þessa máls, hefur leg-
ið enn lengur annar gulur rniði
með nokkruin orðasamstæðum
á skráðum, sem ég get víst eng-
an gert mér meðábyrgan um.
Orðasamstæðurnar, sem hér
fara á eftir, liafa bögglazt fyrir
fleiri manna brjóstum en mínu
og enginn sloppið vel frá: