Læknablaðið - 01.02.1970, Blaðsíða 67

LÆKNABLAÐIÐ
33
EINKASJÓNARMIl)
Ég hef tekið mér bessaleyfi og snarað eftirfarandi grein And-
rews Smiths læknis og kennara í heimilislækningum. Hún
birtist í Brit. Med. Joum. 13. júlí 1968. (Ó. J.).
Leiðindi, ekki erfið vinna, er erkióvinurinn. Ég komst fyrst í kast
við þau á frídögum, þegar ég var á gelgjuskeiði í skóla, og ég hef ótt-
azt þau ætíð síðan. í frímínútunum var hægt að fara í leiki og þjarka
um pólitík eða hugmyndir, og þegar ég var að troða í mig óskiljan-
legu táknmáli efna- og eðlisfræði fyrir embættispróf, var ég oft dauð-
uppgefinn, aldrei leiður. En frídagarnir voru víti. Ég las mikið, hlust-
aði á útvarpið, fór í gönguferðir, en mér tókst aldrei að fyila út í dag-
ana. Ég átti þá til að fyllast örvæntingu út af þessu. Það hlaut að vanta
eitthvað í mig; auðvitað átti ég að hafa meira til brunns að bera.
Við að lesa stuttar ævisögur og ritgerðir um Evelyn Vaugh, sem
birtust stuttu eftir andlát hans, veittist mér huggun. Fremsti höfundur
þessarar kynslóðar í óbundnu máli, sá, sem skrifað hafði rit, glóandi
af kímni, og talaði af slíkri málsnlilld, að því er vinir hans sögðu, að
hann uppljómaði hvert það efni, sem hann ræddi um, maður með
feikna lífsþrótt og ósköpin öll til brunns að bera, honum fannst lífið
svo hræðilega leiðinlegt, að hann gat varla þolað það frá degi til dags.
Til að geta afborið það fór hann í langar gönguferðir eftir sléttum
sveitavegum og eyddi óteljandi síðdegisdögum í kvikmyndahúsum og
lét sig engu skipta, hver myndin var. Lífi sínu lifði hann, að því er
sonur hans skrifaði, að miklu leyti til að forðast leiðindi og það fólk,
sem líklegt var til að vera honum til leiðinda. Þó átti hann allt, sem
flestir okkar óska sér; hamingjuríkt heimili, farsæld í starfi og nægan
auð. Væri slíkur maður leiður, gátu leiðindi átt litla samleið með
deyfð og heimsku.
Þegar Reith lávarður átti sjónvarpsviðtal við Malcolm Muggeridge
á síðasta ári, lét hann í ljós hræðslu við leiðindi, án þess þó að nota
nokkru sinni það orð. Hann sagðist hafa sagt lausu starfi sínu hjá
B.B.C. (brezka útvarpinu) vegna þess, að hann hefði skapað starfs-
heild, sem vann vel, þurfti ekki lengur á honum að halda og gekk vel
af sjálfri sér. Hefði hann haldið áfram í starfinu, hefði hann verið van-
nýttur, ekki fullþaninn. Að vera fullþaninn, bæði líkamlega og sálar-
iega, var honum andhverfa leiðinda, og hann var ákveðinn í að við-
halda því ástandi sínu. Honum heppnaðist það ekki eins og málin sner-
ust. Hann var aldrei aftur fullþaninn, jafnvel ekki sem ráðherra á
stríðstímanum. Og þegar hann sagði Winston Churchill frá þessu eftir
lok ófriðarins, fékk hann samúðarfuilt svar, sem rifjaði upp leiðindi
Churchills sjálfs á árunum fyrir stríðið. Það, sem skein í gegnum allt
sjónvarpsviðtalið, var hugsjón Reiths um að vera fullþaninn. í lokin
var hann beðinn um að láta hugann reika aftur og gá, hvar líf hans
hefði getað verið betra. Hann sagði þá, að hann hefði ekki veitt konu
og börnum nægan tíma né tekið nægileg frí. Hann talaði þó frekar
eins og hann sæi eftir að hafa orðið á í góðum siðum en að sannfæring
fylgdi orðunum. Fjölskyldulíf og frídagar voru ekki nóg til að stjaka
leiðindum frá Evelyn Vaugh.