Dagblaðið Vísir - DV - 09.02.2007, Page 12

Sigurður Sigurðarson, sem nú er
vígslubiskup í Skálholti, var starfs-
maður í Breiðuvík í þrjú sumur á
þeim tíma sem Þórhallur Hálfdán-
arson var forstöðumaður þar. Hluta
úr ári leysti hann forstöðumanninn
af. Drengirnir sem voru vistaðir í
Breiðuvík segja að Sigurði hafi ver-
ið fullkunnugt um það ofbeldi sem
Þórhallur og fleiri starfsmenn beittu
drengina. Sigurður vildi ekki tala
efnislega um málið þegar DV leit-
aði eftir því. Það á hann sameigin-
legt með öðrum fyrrverandi starfs-
mönnum í Breiðuvík.
Sigurður Sigurðarson var að-
eins 26 ára gamall þegar hann réðst
til starfa í Breiðuvík. Á næstu opnu
er viðtal við tvo þeirra drengja sem
dvöldu í Breiðuvík, Maron Berg-
mann Brynjarsson og félaga hans
sem kýs nafnleynd og er nefndur
Einar hér í DV. Þeir, eins og fleiri
sem vistaðir voru í Breiðuvík, hafa
lýst því að Sigurður hafi orðið vitni
að ofbeldi sem þar var beitt, en því
neitar núverandi vígslubiskup.
Þegar fullyrðingar fyrrverandi
vistmanna í Breiðuvík um ofbeldi,
svelti og kynferðislega misnotk-
un voru bornar undir Sigurð, vildi
hann ekkert tjá sig opinberlega um
málið. Hann segist búast við því að
rannsókn verði gerð á starfseminni
og þá þurfi hann að gera hreint fyrir
sínum dyrum. Fyrr muni hann ekki
tala opinberlega.
Kynfæraskoðun og umskurður
Sögum drengjanna sem voru
vistaðir í Breiðuvík ber saman um
að þeir hafi verið leiddir fyrir Sig-
urð og kynfæri þeirra verið skoðuð.
Í einhverjum tilfellum var talað um
að umskera drengina. Staðfest er að
þessi kynfæraskoðun var stunduð og
farið var með tvo drengi til læknis í
kjölfarið.
Tveir fyrrverandi vistmenn segja
að tilgangurinn með þessari kyn-
færaskoðun hafi verið að koma í veg
fyrir samkynhneigð og hindra kyn-
ferðislegt samneyti milli yngri og
eldri drengjanna.
Sigurður virðist ekki hafa verið
þátttakandi í líkamlegu ofbeldi á
staðnum. Drengirnir segjast hafa
getað leitað til hans. Biturð þessara
fyrrverandi vistmanna beinist að því
að hulunni skuli ekki hafa verið svipt
af starfseminni í Breiðuvík.
Augljósar barsmíðar
Maron Bergmann segir það vera
öruggt að Sigurður hafi vitað um
það ofbeldi sem fór fram í Breiðuvík.
„Herbergið hans var á ganginum okk-
ar. Veggirnir voru þunnir og barsmíð-
ar og óp fóru ekki framhjá neinum,“
segir Maron. Einar vinur hans geng-
ur lengra og fullyrðir að Sigurður hafi
horft upp á barsmíðar á drengjunum
af hálfu Þórhalls Hálfdánarsonar for-
stöðumanns og hlegið.
Maron og Einar virðast ekki reiðu-
búnir að fyrirgefa. „Ég vil sjá ein-
hvern dreginn til ábyrgðar, jafnvel
þótt langt sé um liðið,“ segir Maron.
Hann segir að nú þurfi að ljúka mál-
inu. „Það er verið að tala um að nú-
verandi barnaverndaryfirvöld bjóði
okkur upp á sálfræðihjálp. Ég mun
aldrei treysta þessum stofnunum. Ég
vil sjá þær lagðar niður.“
Ekkert öryggisnet
Barnaverndaryfirvöld voru gagn-
rýnd á áttunda áratugnum fyrir að
senda drengina til Breiðuvíkur og
gleyma svo tilvist þeirra. Á þeim tíma
sem Sigurður leysti af sem forstöðu-
maður beindist gagnrýnin fyrst og
fremst að því að yfirvöld skyldu nota
Breiðuvík sem langtímaúrræði. Jafn-
framt að yfirvöld skyldu láta und-
ir höfuð leggjast að að finna aðrar
lausnir. Ekkert öryggisnet hafi verið
til staðar fyrir drengina eftir að þeir
komu út. Þessi gagnrýni kemur aftur
fram í ritgerð Gísla H. Guðjónssonar
réttarsálfræðings, árið 1975. Ritgerð
sem menntamálaráðuneytið tók að
sér að stinga undir stól.
föstudagur 9. febrúar 200712 Fréttir DV
Saka Séra Sigurð
um aðgerðaleySi
Þeir sem störfuðu í Breiðuvík
og DV hefur náð tali af eiga það
sammerkt að neita að hafa verið
þátttakendur í ofbeldi gegn börn-
unum og að hafa orðið að vitni að
því. Þeir geta ekki útilokað að aðr-
ir hafi beitt drengina ofbeldi. Fram-
burður starfsmannanna fyrrverandi
stangast algjörlega á við framburð
þeirra fjölmörgu sem voru vistaðir
í Breiðuvík og hafa komið fram síð-
ustu daga.
Núverandi vígslubiskup í Skál-
holti sem starfaði við uppeldis-
heimilið í Breiðuvík gerir ráð fyrir
að þurfa að svara um sína aðkomu
að málinu þegar það verður rann-
sakað. Bjarni, sonur Þórhalls Hálf-
dánarsonar, er borinn sökum en
hann neitar að hafa beitt ofbeldi,
en segir föður sinn hafa verið harð-
an mann.
Vígslubiskupinn í Skálholti séra
Sigurður Sigurðarson var í Breiðu-
vík þrjú sumur og gegndi stöðu for-
stöðumanns að auki í einn vetur.
Hann var þar meðal annars á sama
tíma og Þórhallur Hálfdánarson,
hann er sá sem sakaður hefur verið
um hvað hrottalegastar misþyrm-
ingar.
Í viðtali við Sigurð segist hann
ekki hafa horft á ofbeldi og bætir við
að hann muni hreinlega ekki hvort
drengirnir hafi sagt honum frá því
sem þeir máttu þola.
„Herbergið hans var á gangin-
um okkar. Veggirnir voru þunnir og
barsmíðar og óp fóru ekki fram hjá
neinum,“ segir Maron Bergmann
Brynjarsson, fyrrverandi vistmaður,
um veru Sigurðar í Breiðuvík. Hon-
um þykir það afar ólíklegt að það
sem gekk á hafi farið framhjá nokkr-
um manni.
Þarf að gera hreint fyrir
sínum dyrum
Maron Bergmann er reiður
biskupnum fyrir að hafa aldrei af-
hjúpað þær misþyrmingar sem lýst
hefur verið í DV. Sjálfur segir vígslu-
biskupinn að hann geti ekki tjáð sig
um málið opinberlega fyrr en opin-
ber rannsókn fari fram.
Sigurður segist búast við að
rannsókn verði gerð á starfseminni
í Breiðuvík og þá þurfi hann að gera
Sonurinn útilokar
Sigurður Sigurðarson, vígslubiskup í Skálholti, var starfs-
maður í Breiðuvík. Drengir sem vistaðir voru fyrir vestan telja
öruggt að Sigurður hafi vitað af ofbeldinu. Fórnarlömbin segja
Sigurð hafa brugðist þeim.
Vígslubiskupinn í
Skálholti sigurður
sigurðarson vann sem
sumarstarfsmaður í
breiðuvík frá 1966 til
1968. Hann leysti svo af
sem forstöðumaður hluta
ársins 1970. drengirnir
sem voru vistaðir í
breiðuvík á þessum tíma
telja að sigurður hafi
brugðist með því að
tilkynna ekki yfirvöldum
um það ofbeldi sem átti
sér stað þar.
„Þetta var hryllileg lífsreynsla,“
segir Sigur- dór
Halldórsson
sem var
vistmaður
í Breiðu-
vík þeg-
ar hann
var aðeins
tíu ára
gam-
all.
Sigurdór segist hafa orðið fyrir mikl-
um sálrænum skaða á heimilinu en
þar mátti hann sæta ofbeldi og kyn-
ferðislegri misnotkun. Hann var fík-
ill og glæpamaður næstu tuttugu
árin. Hann segir að það sé ekki fyrr
en í dag, eftir að DV opnaði mál-
ið um hryllinginn í Breiðuvík, sem
hann getur tekist á við sínar eigin
tilfinningar.
„Ég hef verið innilokaður í þrjá-
tíu ár,“ segir Sigurdór sem hefur
tekist á við alfeiðingar af vist sinni
í Breiðuvík síðan hann var tíu ára
gamalt barn. Hann var sendur þang-
að að beiðni séra Braga Benedikts-
sonar sem þá var Fríkirkjuprestur í
Hafnarfirði. Þá hafði Sigurdór rat-
að í ógöngur vegna þjófnaðar. Hann
grunaði aldrei hversu dýrkeyptur
þjófnaður grunlauss barns gat ver-
ið. Næstu tuttugu árin átti hann eft-
ir að sprauta sig með fíkniefnum,
stunda innbrot og bæla niður gríð-
arlega reiði sem hann upplifði í garð
Breiðuvíkur.
Ég var misnotaður
„Ég var misnotaður kynferð-
islega í Breiðuvík,“ segir Sigurdór
með brostinni rödd. Hann segir að
misnotkunin hafi átt sér stað eft-
ir að Þórhallur var hættur og son-
ur hans Bjarni Þórhallsson tek-
inn við. Að sögn Sigurdórs var það
ókunnugur maður sem kom í
heimsókn eitt kvöldið. Hann seg-
ir manninn hafa verið kunnug-
an Bjarna en hann fékk að sofa á
bedda inni á skrifstofu hjá honum.
Hann á að hafa leitt Sigurdór inn í
herbergi til sín og lagst með hon-
um í rúmið.
„Hann káfaði á mér og lét mig
káfa á sér,“ segir Sigurdór og það er
ljóst að frásögnin er honum erfið.
Hann segir að sér hafi tekist að ljúga
að manninum að hann hafi þurft að
fara fram. Þá leyfði hann honum að
gat aldrei sagt börnunum mínum að ég elskaði þau
Breiðuvíkurbarnið Sigurdór Halldórsson segir frá því þegar
hann varð fyrir kynferðislegri misnotkun á uppeldisheimilinu.
Hann segir að einn piltanna hafi verið lúbarinn fyrir það eitt að
biðja um morgunkorn. Bjarni Þórhallsson, sonur Þórhalls Hálf-
dánarsonar fyrrverandi forstöðumanns heimilisins, segist
aldrei hafa orðið var við að faðir hans beitti börnin ofbeldi.
Hann þrætir einnig fyrir að hafa sjálfur gert slíkt.
Ofbeldisheimilið í Breiðuvík. Sögur þol-
enda ofbeldis, niðurlægingar og hörm-
unga eru allar svipaðar. Þeir sem voru
vistaðir þar sem ungir drengir eru allir
sárir eftir. Þeir bresta í grát við minning-
arnar. Þeir sem störfuðu við vistunina
kannast ekki við að hafa beitt ofbeldi.
Breiðuvíkur-
börnin