Læknablaðið - 15.08.1983, Blaðsíða 17

LÆKNABLADID
171
aukning er allt tímabilið, að meðaltali um
5,8 % á ári. Fyrsta árið var meðalfjöldi for-
skoðana 5,7 en síðasta árið var meðaltalið 9,5
skoðanir. í lok tímabilsins var heildarfjöldi
forskoðana 15 púsundum meiri en nær áratug
áður.
Ekki er verulegur munur á fjölda forskoð-
ana eftir aldri mæðra (sjá töflu 3). Pó virðast
konur sem eru 40 ára eða eldri fara sjaldnar í
skoðun en hinar yngri.
Athugun leiðir í ljós að hver mæðraskoðun
Tafla 2. Skrádar forskodanir árin 1972-1981.
Fjöldi Meðalfjöldi Forskoð-
Ár fæðinga forskoðana anir alls
1972 .......... 4570 5,7 26.000
1973 .......... 4494 6,2 27.900
1974 .......... 4186 6,6 27.600
1975 .......... 4270 7,3 31.200
1976 .......... 4236 7,6 32.200
1977 .......... 3922 8,1 31.800
1978 .......... 4077 8,6 35.100
1979 .......... 4431 9,0 39.900
1980 .......... 4486 9,1 40.800
1981 .......... 4312 9,5 41.000
Tafla 3. Fjöldi forskodana eftir aldri mædra, 1972- 1981.
Aldur mæðra Meðalfjöldi forskoðana
-19 ár 7,8 skoðanir
20-24 ár 8,0 skoðanir
25-29 ár 7,9 skoðanir
30-34 ár 7,7 skoðanir
35-39 ár 7,3 skoðanir
40- ár 6,4 skoðanir
tekur að meðaltali um það bil 20 mínútur. Á
flestum stöðum eru tveir eða jafnvel fleiri sem
skoða. Tekið er tillit til vinnu ritara, rann-
sóknarfólks, ljósmæðra, hjúkrunarfræðinga og
lækna. Þótt stór hluti skoðana taki aðeins
styttri tíma en þetta eru margar aðrar sem
taka mun lengri tíma, ekki síst þegar teknar
eru með ýmsar rannsóknir (sónar, röntgen o.
fl.) sem konur mæta til utan venjulegra mæðra-
skoðana. Samkvæmt þessum niðurstöðum má
fá nokkurt mat á því hve mikil vinna er lögð í
mæðraskoðanir hér á landi. Ef tekið er sem
dæmi síðasta árið, 1981, þá fæddu 4312 konur
sem skoðaðar voru 9,5 sinnum að meðaltali.
Pað þýðir, samkvæmt töflu 2, alls um 41
þúsund mæðraskoðanir. Petta ár hafa mæðra-
skoðanir tekið um 14 þúsund klukkustundir. Ef
miðað er við 7 stunda nýtingu vinnudags þá
hafa skoðanirnar tekið um 2 þúsund daga, eða
um 9 starfsár. Aukningin frá 1972 til 1981
nemur því a.m.k. þremur starfsárum.
í grein um burðarmálsdauða (Læknablaðið,
desember 1982) var sýnt fram á lækkun hans
alls staðar í landinu á fyrrnefnda athugunar-
tímabilinu. Minnt var á að bætt mæðravernd,
sem meðal annars er fólgin í auknum fjölda
forskoðana, eigi verulegan þátt í lækkun
burðarmálsdauða. Einkum er góð mæðra-
vernd talin stuðla að lækkun á fjölda andvana
fæddra. Pótt margir aðrir veigamiklir þættir
eigi að sjálfsögðu einnig þátt í lækkun burðar-
málsdauða er fróðlegt að gera nánari athug-
anir á þeim áhrifum sem aukning á mæðra-
vernd hefur haft á þessa þróun í landinu.
Verða þær niðurstöður birtar síðar í Lækna-
blaðinu.
í næstu grein verður rætt um fæðingarröð
barna (birth order).