Læknablaðið - 15.01.1989, Side 51

LÆKNABLAÐIÐ
35
KRANSÆÐASTÍFLA A LYFLÆKNINGADEILD
FSA ÁRIN 1984-1986
Guðmundur Rúnarsson, Haraldur Bjarnason, Jón Þór
Sverrisson, Þorkell Guðbrandsson. Lyflækningadeild
Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri.
Tilgangur þessarar könnunar var að athuga hvernig
staðið hefði verið að greiningu, rannsóknum og
meðferð sjúklinga með bráða kransæðastíflu á
Lyflækningadeild FSA á árunum 1984 til 1986. Reynt
var að fá mynd af áhættuþáttum, fylgikvillum og
afdrifum sjúklinganna.
Um var að ræða 166 tilfelli af kransæðastíflu hjá 145
sjúklingum. Karlar voru 106 og konur 60. Kynjahlutfall
var 1,7:1. Meðalaldur sjúklinganna var 69 ár (konur 73
ár, karlar 67 ár). Fjörutíu og sjö sjúklingar yngri en 70
ára lögðust inn fyrstu fjórar klukkustundirnar eftir að
einkenni hófust. Af þeim höfðu 44 infarctus
transmuralis. Sjö þeirra fengu streptokinasameðferð.
Meðalaldur þeirra var 55 ár og einn þeirra dó (ruptura
cordis). Sextán konur (27%) og 16 karlar (15%) létust
meðan á sjúkrahúsvist stóð. Heildardánarhlutfall var
þannig 19%. Af 100 sjúklingum sem fengu
kransæðastíflu í fyrsta sinn létust 17 eða 17%. Af 66
sjúklingum sem höfðu fengið kransæðastíflu áður létust
15 eða 23%. Tíðni endurtekinna kransæðastíflna var
40%.
Samtals 103 sjúklingar fengu hjartsláttartruflun eða
62%. Sextíu og sex sjúklingar voru með
hjartsláttartruflun við komu. Tuttugu og þrír þeirra
fengu ekki hjartsláttartruflun síðar í legunni og dó
aðeins einn þeirra. Áttatíu sjúklingar fengu
hjartsláttartruflun síðar í legunni og dóu 24 þeirra eða
30%. Sleglatif, sleglaflökt, slegilsaukaslög og gáttatif
sem komu í legu boðuðu verri horfur.
Hjartabilaðir töldust 59 og létust 23 þeirra eða 39%.
Þrjátíu sjúklingar töldust hafa farið í lost og létust 20
þeirra eða 67%. Reykingar reyndust algengasti
áhættuþáttur hjá körlum 67% en 39% hjá konum.
Aðrir áhættuþættir reyndust algengari hjá konum;
háþrýstingur 67% og sykursýki 28%.
Afdrif sjúklinga meðan á sjúkrahúsvist stóð virðast góð
miðað við það sem áður hefur verið lýst hér á landi,
enda þótt meðalaldur hafi verið hár. Athygli vekur,
hversu endurteknar kransæðastíflur voru algengar,
hversu kynjahlutfall var lágt og hversu algengt var að
sjúklingar hefðu háþrýsting (53%) og sykursýki (18%).
Að lokum ber að geta þess að skráningu í sjúkraskrár
var að sumu leyti ábótavant. Tilraun til að bæta
skráningu með notkun sérhannaðra blaða fyrir
sjúklinga með kransæðastíflu verður kynnt.
GANGRÁÐSAÐGERÐIR Á LANDAKOTSSPlTALA
1979-1986
Ásgeir Jónsson. Landakotsspítali.
Á árunum 1979-1986 voru framkvæmdar 58
gangráðsaðgerðir á Landakotsspítala. í 51 skipti var um
fyrstu gangráðsaðgerð að ræða, í sjö skipti var skipt um
gangráðsrafhlöðu. Þrjátíu og fimm sjúklingar voru
karlar, 23 konur. Sá yngsti var 55 ára, sá elsti 94 ára.
Meðalaldur var 78 ár. Ástæða aðgerðar var í nær öllum
tilvikum einhvers konar hægur hjartsláttur.
Aðaleinkenni var yfirlið hjá 37 sjúklingum, hjartabilun
hjá 13 og svimi hjá 8. Margir sjúklingar höfðu að
sjálfsögðu tvö eða öll þrjú einkennin. Algengustu
hjartalínuritsbreytingar voru truflanir á gáttatakti (25
sjúklingar) 3° A-V rof (13) og hægur sinustaktur (9).
Langalgengast var að kransæðasjúkdómur væri orsök
hjartsláttartruflananna en 33 sjúklingar höfðu
kransæðasjúkdóm. 1 öllum tilvikum var gangráðsvír
komið fyrir í broddi hægra slegils og var notuð
svokölluð »demand« gangráðsrafhlaða frá
fyrirtækjunum Telectronics og Vitatron. í 38 sjúklinga
var sett stillanleg gangráðsrafhlaða
(multiprogrammable). Fjörutíu sjúklingar eru enn á lífi
V/2-9 árum eftir gangráðsaðgerðina. Átján sjúklingar
eru látnir. Sjúkdómur í hjarta- eða æðakerfi var líkleg
orsök dauða í 15 tilvikum. Einn dó úr lungnabólgu, tveir
úr krabbameini. Fylgikvillar við aðgerð eða meðan á
sjúkrahúsdvöl stóð voru engir. Síðkomnir fylgikvillar
voru fáir. I tveim tilvikum þurfti að gera aðgerð vegna
gats á húð yfir gangráðsrafhlöðunni. f öðru tilvikinu
nægði að færa til rafhlöðuna en í hinu tilvikinu þurfti að
skipta um rafhlöðu. Einn sjúklingur fékk blóðsega í
viðbeinsbláæð. Einn sjúklingur fékk hjartaþelsbólgu. í
einu tilviki kom gat á gangráðsvír og þurfti að skipta um
vírinn.
BLÓÐÞRÝSTINGSLÆKKANDI ÁHRIF
FELODIPINS OG HYDRALAZINS SEM VIÐBÓT
VIÐ BETABLOKKAMEÐFERÐ.
NIÐURSTÖÐUR RANNSÓKNAR Á 120
HÁÞRÝSTINGSSJÚKLINGUM
Þorkell Guðbrandsson, B. Dahlöf, L. Hansson, T.
Hellsing, S. Kullman, J. Kuylenstierna, J. Leppert, B.
Möller, K. Skogström, A. Svcnsson, O. Svensson, L.
Ugander. Lyflækningadeild Fjórðungssjúkrahússins á
Akureyri. Bækistöð samstarfshóps: Östra sjukhuset
Gautaborg.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að fá betri stýringu á
blóðþrýstingi hjá 120 háþrýstingssjúklingum, sem
höfðu ekki fengið viðunandi árangur af
betablokkameðferð. Sem viðbótarmeðferð voru borin
saman tvö æðaútvíkkandi lyf. Annars vegar hið vel
þekkta Hydralazin og hins vegar nýr calciumblokki af
dihydropyridin gerð - Felodipin, sem hefur mikla virkni
á útæðar. Átta stöðvar tóku þátt í rannsókninni.
Rannsóknin stóð í 12 vikur. Fyrstu fjórar vikurnar
fengu sjúklingar viðbót af placebo við fyrri
betablokkameðferð og síðan fengu sjúklingarnir af
handahófi annað hvort Felodipin 5 mg x 2 eða
Hydralazin 25 mg x 2 (double blind) ef
hlébilsblóðþrýstingur í liggjandi stöðu var >95 mm Hg.
Fjórum vikum stðar voru skammtarnir af Felodipin eða
Hydralazin tvöfaldaðir ef hlébilsblóðþrýstingur í
liggjandi stöðu var >90 mm Hg.
Sextíu og einn sjúklingur fékk Felodipin og 59
sjúklingar Hydralazin. Meðalaldur og kynskipting var
mjög lík í hópunum. Blóðþrýstingur í liggjandi stöðu
þegar handahófsvalið var gert var 171/105 mm Hg í
Felodipin-hópnum og 169/105 mm Hg í
Hydralazin-hópnum.
Eftir átta vikna meðferð hafði Felodipin lækkað
blóðþrýsting í liggjandi stöðu í 138/86 mm Hg en
Hydralazin í 153/95 mm Hg (p< 0.001).
Meðalmismunur í blóðþrýstingslækkun milli Felodipins