Þjóðhagsreikningar 1901-1945 - 01.08.1992, Qupperneq 127

6. Skipting mannfjöldans 1901-1950 á atvinnugeira
6.1 Inngangur
í kafla 6.2 er heildarmannfjölda samkvæmt manntölum skipt á sex atvinnugeira, auk
eins fyrir þá, er ekki töldust starfandi. Auk þess er áætlað fyrir ár sem enda á 5, sbr.
það sem annars staðar er sagt um frumáætlun um VÞF 1901-1945, þar sem stikað var
á 5 ára millibilum.
Atvinnuflokkun manntala var allt önnur í byrjun en lok tímabils, en til þess að fá
sambærilegar tölur var leitast við að samræma flokkunina allt tímabilið eftir því sem
framast var kostur.
í kafla 6.4 eru niðurstöður úr kafla 6.2, ásamt árlegum mannfjöldatölum, notaðar
til þess að áætla árlegan fjölda í þessum geirum.
Þar sem ætlunin er að nýta mannfjöldatölur til þess að meta breytingar raunafkasta
mannafla þessara geira, kom til álita að áætla „fjölda á vinnualdri'1 í hverjum geira.
Frá því var fallið, meðal annars vegna þess að skipting á „vinnandi“ og „ekki
vinnandi“ er mjög óljós mestallt tímabilið og þá sérstaklega í landbúnaði.
6.2 Flokkun manntala 1901-1950 á sjö atvinnugeira
Manntöl og þau einkenni sem skráð eru og flokkað eftir, bera einkenni hugsunar-
háttar skipuleggjanda á hverjum tíma. Þannig er atvinnugreining eldri manntala á
íslandi að mestu sniðin að hugmyndum danskra embættismanna, en þau yngri fara að
flokkunartillögum Þjóðarbandalagsins og seinna Sameinuðu þjóðanna.
Þetta hefur í för með sér að samanburður á vægi „aðalatvinnugreina“, t.d. land-
búnaðar, iðnaðar eða verslunar, samkvæmt hinum ýmsu manntölum er hæpinn, því
hvað var t.d. landbúnaðar að mati aldamótamanna og hvað var landbúnaður að mati
sérfræðinga Sameinuðu þjóðanna sem réði flokkuninni við manntal 1950?
Til þess að fá tölur sem geta verið sambærilegar, verður að leita til undirflokka
aðalatvinnugreina en 1901 voru þeir 54, skipt á 7 aðalatvinnugreinar, en árið 1950
169, skipt á 8 aðalatvinnugreinar eftir allt öðrum sjónarmiðum en 1901.
125