Þjóðhagsreikningar 1901-1945 - 01.08.1992, Page 183

Þótt Skipulagsnefnd meti húðir í „kg. af kindagærum“ er ekki um eiginlega
þyngdaráætlun að ræða, en stykkjatala er auðvitað sú sama og fjöldi sláturgripa.
Virðing sláturafurða og mörs í „kg. kindamörs" er sama eðlis, aðeins miðað við
sennilegt verðmæti án magnreiknings. Búnaðarskýrslur 1951 meta ekki þennan lið, en
við verðlagningu að mörkum smásölu þykir rétt að áætla smávægilega viðbót á
kjötverð vegna þessa.
Um virðingaraðferðir Búnaðarskýrslna 1951 segir svo á bls. 56-57. Þar segir:
„Magn nautgripakjötsins er að mestu áætlað eftir tölu húða, er fram koma í
verslunum. Þó hefur einnig verið athuguð nokkuð rækilega tala nautgripa frá ári til
árs og reynt að draga ályktanir af því um slátrunina til samanburðar því, er ráða mátti
af tölu húðanna. Er það hvort tveggja, að ekki þótti fullvíst, að náðst hefði saman tala
allra húða, er í verslanir komu fyrstu ár þessa tímaskeiðs, og að ekki þótti víst, að
húðimar væru fram taldar í verslunum sama árið og gripunum var slátrað. Við athugun
á hreyfingu á tölu nautgripa frá ári til árs virtist hvort tveggja þetta koma fram, og er
því gert ráð fyrir nokkru meira kjötmagni fyrstu árin en tala framkominna húða sagði
til um, og einnig var gerð nokkur jöfnun kjötmagnsins milli ára frá því, sem tala
húðanna ein saman benti til. Af þessu leiðir, að ekki er alveg sama hlutfall milli
kjötmagns og þyngdar húða frá ári til árs. Gert er ráð fyrir, að hver fullorðinn
nautgripur skili að meðaltali 150 kg. af kjöti, vetrungur 100 kg. og kálfur 20 kg. Þetta
er vitanlega eigi nákvæmt, og síst um vetmnga og kálfa, því að með vetrungshúðum
eru taldar húðir af 5-6 mánaða alikálfum og allt að tvævetur geldneyti, en sem
kálfsskinn eru talin í einu lagi, skinn af nýbomum kálfum og nokkurra vikna og
jafnvel mánaðar gömlum.
Upplýsingar um verð á kjöti og húðum voru sóttar til Framleiðsluráðs land-
búnaðarins og Sambands ísl. samvinnufélaga."
Þetta er ekki vel skýrt. Ekki er tilfærður sá húðafjöldi sem kjötmagnreikningur
styðst við. Auk þess segir síðar að athuguð hafi verið nokkuð rækilega tala nautgripa
frá ári til árs og reynt að draga ályktanir af því um slátrunina. Bersýnilega hefur að
einhverju verið fetað í fótspor Skipulagsnefndar, a.m.k. fyrstu ár hins athugaða
tímabils (frá og með 1935).
Hvað varðar virðingu á nautgripakjöti (verð til bónda) þá sýnir athugun á töflu
bls. 35 í Búnaðarskýrslum 1951:
1) Kýr og fullorðinskjöt = 0,80 x verð til bónda fyrir kindakjöt (1. verðflokk).
2) Vetrungskjöt = 1,00 x kindakjötsverð, þó smávegis hækkandi, nær 1,11 árið
1945.
3) Kálfakjöt = 0,50 x kindakjötsverð, frávik óveruleg, sennilega vegna sléttunar.
181