Flóra: tímarit um íslenzka grasafræði - 01.04.1966, Page 44

BREYTINGAR Á GRÓÐRINUM.
Um það, livort gróður eyjarinnar hefur tekið miklum breytingum
á liðnum öldum, verður lítið fullyrt; enda er slíkt erfiðleikum bund-
ið, þar sem hvorki er hægt að styðjast við eldri heildarrannsóknir,
munnmæli né gróðurmenjar. En sennilegt er, að í gróðurlendi því sem
mestu ræður í eynni, hafi tegundirnar verið að mestu leyti hinar sömu
um langan aldur. Aftur á móti eru þær tegundir, sem eru mjög sjald-
gæfar og vaxa á ólíklegum stöðurn, að líkindum gestir, sem ýmist fara
eða koma, eða jafnvel vaxa fá ár og hverfa svo fyrir fullt og allt. Er
þetta ósköp eðlilegt, því flutningur á fræjum og plöntuhlutum er mjög
greiður vegna þess, hve eyjan er nálæg meginlandinu. T. d. er Saxifraga
rivularis óefað farandplanta, og eittlivað svipað má segja um tegund-
irnar: Salix glauca og S. lanata. Einnig benda líkur til, að plöntur eins
og: Epilobium lactiflorum, E. anagallidifolium og Cystopteris séu síð-
ari tíma innflytjendur. Enn aðrar liafa fylgt manninum eftir eða sezt
að í skjóli lians, svo sem: Triticum repens, Alyosolis arvensis, Achillea
millefolium og Stellaria media.
Þá má nefna Elymus, sem að sögn fluttist til eyjarinnar fyrir 1—2
áratugum; enda bendir hin öra útbreiðsla hans síðustu árin á það, að
svo sé. Um aðrar tegundir ríkir enn meiri óvissa; en ekki er ósenni-
legt, að eitthvað fleira af runnkenndum plöntum hafi fyrr meir vaxið
hér, áður en skepnur herjuðu eyna; enda er slíkt sannanlegt með krœki-
lyngið, eins og drepið var á hér að framan.
Eldri rannsóknum á gróðri í Flatey er ekki til að dreifa, nema livað
Stefán Stefánsson, grasafræðingur kom þar við í grasaför sinni sumar-
ið 1891. í ferðaskýrslu sinni: Fra íslands Vækstrige III, sem prentuð
er í Vidensk. Medd. fra den naturn. Foren. í Kbhvn 1896, getur hann
um 4 tegundir, er hann tók í eynni: Honckenya, Carex glareosa, C.
mackenziei og Salix herbacea x lanata. 3 af tegundum þessum eru enn
við góða líðan, en sú síðast nefnda, eða bastarðurinn, er liorfin, og er
það í fullu samræmi við hverfleika runnkenndu plantnanna (að und-
anskildum hinum Jrrautseiga Salix herbacea).
Eftir nákvæma rannsókn tókst mér að finna 124 tegundir háplantna
í eynni, og er Jrað frekar há tala, ef litið er til þess, hversu gróðurlendi
eyjarinnar er einhliða og hæð eyjarinnar yfir sjó rnest 16 metrar. Þó
er ekki loku fyrir skotið, að fáeinar tegundir til viðbótar geti leynst
Jrar enn. Af útlendum slæðingunr er ekkert finnanlegt; en við aukna
ræktun og væntanlega fræsáningu munu Jreir ekki láta á sér standa,
42 Flóra - tímarit um íslenzka grasafræði