Dagblaðið Vísir - DV - 11.10.2007, Blaðsíða 4

fimmtudagur 11. október 20074 Fréttir DV
Gæslan á Jan
Mayen
Hópur starfsmanna Landhelg-
isgæslu Íslands fór til Jan Mayen
til að kynna sér norska veðurat-
hugunarstöð sem þar er rekin. Jan
Mayen er eyja sem er staðsett um
600 kílómetra norður af Íslandi. Á
Jan Mayen búa átján manns sem
starfa við veðurathugunarstöðina.
Með í ferðinni var Georg Lár-
usson, forstjóri Landhelgisgæsl-
unnar, ásamt starfsfólki flugdeild-
ar. Tilgangur ferðarinnar var að
athuga hvort hægt sé að nota Jan
Mayen til millilendinga og elds-
neytistöku fyrir þyrlur Gæslunnar.
InnlendarFréttIr
ritstjorn@dv.is
Sektin 140 þúsund
41 ökumaður var kærður fyrir
of hraðan akstur í umdæmi lög-
reglunnar á Hvolsvelli í síðustu
viku. Sá sem hraðast ók mældist
á 155 kílómetra hraða á Suður-
landsvegi við Hellu. Sá ökumaður
má eiga von á 140 þúsund króna
sekt, auk þess að missa ökuleyf-
ið í tvo mánuði og fá fjóra punkta
í ökuferilsskrá. Þá voru tvö um-
ferðaróhöpp tilkynnt til lögregl-
unnar á Hvolsvelli. Bifreið valt á
Suðurlandsvegi og er bíllinn tal-
inn ónýtur eftir veltuna. Ökumað-
urinn, sem grunaður er um akstur
undir áhrifum áfengis, slapp við
meiðsli. Þá valt jeppabifreið með
eftirvagn á Suðurlandsvegi við
Skóga eftir að vindhviða feykti
honum út af. Einn var fluttur á
sjúkrahús til aðhlynningar en
fimm voru í bifreiðinni.
Datt af hestbaki
Tvær líkamsárásir voru kærðar
til lögreglunnar á Hvolsvelli í síð-
ustu viku en þær tengjast báðar
ölvun og eru þeir til rannsóknar
hjá lögreglunni. Á sunnudag datt
maður af hestbaki í nágrenni við
Hvolsvöll. Við fallið slasaðist hann
nokkuð en hann viðbeinsbrotnaði
og hlaut aðra áverka og var fluttur
með sjúkrabifreið til Reykjavíkur.
Lögreglan á Hvolsvelli vill einnig
beina þeim tilmælum til foreldra
barna að börnin noti hjálm á
reiðhjólum. Nokkuð hefur borið
á hjálmlausum reiðhjólamönn-
um en börn yngri en 15 ára eru
skyldug til að nota hjálm.
Alcan braut lög
Alcan á Íslandi braut gegn lög-
um Persónuverndar í aðdraganda
kosninga um stækkun álversins í
Straumsvík í vor. Tildrög málsins
eru þau að Persónuvernd bárust
símtöl frá starfsmönnum Alcan
þar sem þeir greindu frá því að
starfsmenn félagsins hefðu fengið
tilmæli um að safna upplýsingum
um að minnsta kosti tíu nágranna
sína eða vini um skoðanir þeirra
á fyrirhugaðri stækkun álversins.
Svör einstaklinganna voru rekj-
anleg en viðmælendur voru ekki
upplýstir um að svör þeirra yrðu
skráð niður. Því þótti Alcan brjóta
gegn lögum Persónuverndar.
HEIMILI Í HÆTTU
Mun fleiri íbúðir hafa verið boðnar
upp fyrstu níu mánuði þessa árs en
á sama tíma síðustu tvö ár á undan.
Samkvæmt tölum frá Lánstrausti
voru 325 fleiri íbúðir auglýstar á upp-
boði fyrstu níu mánuði þessa árs en
fyrstu níu mánuði ársins í fyrra.
Guðmundur Ólafsson, hagfræð-
ingu og lektor hjá Háskóla Íslands
og Háskólanum á Bifröst, segir að
meginástæðan fyrir þessari fjölgun
sé lánakerfið hjá bönkunum. Hann
segir að kerfið hafi verið of ríflegt
og hópur fólks sem fékk lán í fyrsta
skipti hafi hreinlega ekki getað staðið
undir afborgunum á lánum.
Gallað greiðslumatskerfi
„Það er áreiðanlegt að einhver
hluti þessa hóps ráði ekki við afborg-
anirnar. Kerfið er þannig gert að það
er tiltölulega auðvelt að svindla á
greiðslumatinu. Það eru til dæmi um
fólk sem hefur verið að taka lán og
fengið tímabundið lánað inn á reikn-
inginn sinn til að sýna fram á betri
eiginfjárstöðu.“
Hann segir að svo komi í ljós að
peningarnir eru ekki fyrir hendi og
um hafi verið að ræða upphæð sem
gagngert var notuð til að fá betra
greiðslumat. „Niðurstaðan úr þessu
kerfi er sú að einstaklingum sem ekki
geta borgað af lánunum hefur verið
veitt lán. Þetta sýnir að það eru göt í
þessu greiðslumatskerfi hjá bönkun-
um. Þeim er í sjálfu sér alveg sama
því það er ríkisábyrgð á þessu og
eignirnar eru að veði. Það eina sem
hugsanlega getur gerst er að fólkið
tapi peningum.“
Vaxtastefnan er rugl
Guðmundur segir að vaxtastefna
bankanna sé fullkomið rugl og sé til
þess fallin að ýta lántakendum yfir í
erlend lán. „Þá tekur lántakandinn
alla áhættuna af gengissveiflum.
Sem stendur eru töluverðar líkur
á gengissveiflum. Með því að ýta
fólki yfir í erlend lán eru bankarnir
að losa sig við áhættu.“
Guðmundur segir að í sumum
tilfellum sé það í raun ekki vitlaust
að taka lán í erlendum gjaldeyri til
skamms tíma. „Þegar farið er að
tala um lán til 40 ára er best að taka
bara verðtryggt íslenskt lán. Ef við
fengjum þrjátíu til fjörutíu prósenta
gengisfellingu samhliða því að við
tækjum upp evru myndi fólk sitja
illilega í súpunni. Þá væri betra að
hafa verðtryggt íslenskt lán.“
Nefnd um eflingu kerfisins
Í ágúst skipaði Jóhanna Sigurð-
ardóttir félagsmálaráðherra nefnd
sem hafði það verkefni að fjalla
um eflingu húsnæðislánakerfis-
ins og lánveitingar. Nefndin átti að
móta tillögur sem áttu að miða að
því að efla hinn félagslega þátt hús-
næðislánakerfisins, þar með talinn
leigumarkaðarinn, og lánveitingar
til fólks undir skilgreindum eigna-
og tekjumörkum. Hún átti einnig
að leita leiða til að tryggja aðgengi
að lánsfé fyrir þá einstaklinga sem
kaupa íbúð í fyrsta sinn. Nefndinni
er ætlað að skila tillögum sínum til
Jóhönnu fyrir 1. nóvember.
Vöntun á félagslegu húsnæði
Sigríður Ingibjörg Ingadóttir, hag-
fræðingur hjá félagsmálaráðuneytinu,
er formaður nefndarinnar og segir
hún að vandi þeirra sem eru að reyna
að komast inn á fasteignamarkaðinn
hafi verið tekinn til skoðunar. „Okkar
hlutverk er að koma með tillögur að
því hvernig hægt er að auðvelda fólki
að komast inn á fasteignamarkaðinn
og hvaða leiðir séu til að efla leigu-
markaðinn.“
Sigríður vildi ekki tjá sig um þær
leiðir sem nefndin hefur rætt um
þar sem nefndin er enn að störf-
um.
Sigríður segir að auk þess hafi
verið unnin skýrsla um hina miklu
þörf á félagslegu húsnæði. „Það
hefur verið knýjandi þörf á félags-
legu húsnæði á markaðnum og við
létum vinna skýrslu um greiningu á
félagslegum aðstæðum þeirra sem
eru á þessum biðlistum,“ segir Sig-
ríður en sú skýrsla verður kynnt á
blaðamannafundi í dag.
Auk þess var gerð húsnæðis-
könnun um aðstæður fólks á hús-
næðismarkaði og er unnið að því
að móta tillögur sem miða að því
að leysa brýnustu þörfina.
EiNar Þór SiGurðSSoN
blaðamaður skrifar einar@dv.is
0
500
1000
1500
2000
0
100
200
300
400
500
600
700
800
Íbúðir á uppboði á
Íslandi janúar til
september ár hvert
Íbúðir á uppboði í
reykjavík janúar til
september ár hvert
2003 2004 2005 2006 2007
2003 2004 2005 2006 2007
Heimild: Lánstraust
„Friðarsúlan hefði aldrei verið
reist nema fyrir það að hún er knúin
af hreinni orku,“ sagði Yoko Ono eftir
að hafa hlýtt á tuttugu mínútna lang-
an fyrirlestur um brennistein og fleira
í húsi Orkuveitunnar í gærmorgun.
Yoko Ono kom í stórum svört-
um jeppa af GMC-gerð. Með henni
var nokkuð af fylgdarliði, þar á með-
al tveir þreknir lífverðir í svörtum
jakkafötum sem fylgdu henni nán-
ast hvert fótmál. Einnig var í bílnum
ung kona sem stjórnaði lífvörðunum
og öðru því sem fram fór. Fjölmiðlum
var ekki gefinn kostur á því að ræða
við Yoko, en hún stillti sér upp fyrir
nokkrar myndatökur.
Að jarðfræðifyrirlestrinum lokn-
um var boðið upp á morgunverð í
anddyri Orkuveitunnar. Eftir það var
ferðinni heitið að skoða Hellisheið-
arvirkjun. Yoko þáði hvorki morg-
unverðinn né skoðunarferð á Hell-
isheiði, heldur hraðaði hún sér út í
svarta jeppann sem ekið var á brott
af öðrum lífvarðanna.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, borg-
arstjóri og stjórnarmaður í Orkuveitu
Reykjavíkur, hefur verið í næsta ná-
grenni við Yoko Ono síðustu daga,
enda hafa Orkuveitan og Reykja-
víkurborg staðið við bakið á Yoko í
framkvæmdinni við friðarsúluna, allt
frá því að hún lýsti yfir áhuga á því að
reisa listaverkið hér á landi.
„Þetta er allt svo áhrifamikið. Við
ættum að fá fleiri lönd til þess að
nýta sér jarðvarmaorku,“ sagði Yoko.
Á fyrirlestrinum var útskýrt að jarð-
varmaorku væri að finna á fjölmörg-
um stöðum í veröldinni.
Talsverður hópur fólks fór og skoð-
Yoko ono hlýddi á jarðfræðifyrirlestur í Orkuveituhúsinu í gær:
Hrein orka var skilyrði fyrir friðarsúlunni
aði Hellisheiðarvirkjun í hádeginu í
gær. „Þetta voru um það bil tuttugu
erlendir blaðamenn og svo komu
tveir nánir samstarfsmenn Yoko með
okkur,“ segir Eiríkur Hjálmarsson,
upplýsingafulltrúi Orkuveitu Reykja-
víkur.
sigtryggur@dv.is
ono í orkuveitu Yoko ono gekk inn í hús orkuveitu reykjavíkur og hlýddi á
jarðfræðifyrirlestur. Vilhjálmur borgarstjóri var aldrei langt undan.
325 fleiri íbúðir voru auglýstar á uppboði fyrstu níu mánuði þessa árs miðað við
sama tímabil í fyrra. Þetta er meðal annars afleiðing af gölluðu greiðslumatskerfi,
segir Guðmundur ólafsson, hagfræðingur og lektor við Háskóla Íslands og Háskól-
ann á Bifröst. 1. nóvember mun nefnd um eflingu húsnæðislánakerfis og lánveiting-
ar skila niðurstöðum sínum til félagsmálaráðherra.
reykjavík 323 íbúðir voru
auglýstar á uppboði í reykjavík
fyrstu níu mánuði ársins.
Guðmundur ólafsson fleiri íbúðir á
uppboði eru meðal annars afleiðing af
gölluðu greiðslumatskerfi, segir
guðmundur.