Sveitarstjórnarmál - 01.09.1945, Side 22

SVEITARSTJÓRNARMÁL
()8
veríSa aðeins annað hvert ár, munu meira
marka aðalstefnuna en fást við afgreiðslu
eínstakra alriða. Þau verða aftur frekar
viðfangsefni stjórnar og fulltrúaráðs.
Fyrir hönd okkar þremenninganna,
sem frumvarp þetta höfum samið, afhendi
ég það nú hér með stofnþinginu til þeirrar
meðferðar, sem því sýnist á því að hafa.
Ég vil taka það fram, að ef einhverjir
fulltrúanna teldu réttara þegar í upphafi
að stofna til tveggja sambanda, þá er
mjög nauðsynlegt, að þær raddir kæmu
fram nú þegar við þessa fyrri umræðu,
því að þá gæti laganefndin á stuttum
tima útbúið tvö frumvörp og þingið þá
skipt sér í tvær deildir eða réttara sagt
tvö þing.
Að umræðum loknum legg ég til, að
frumvarpinu verði vísað lil laganefndar.
Ræða Bjarna Benediktssonar
við síðari umræðu.
Háttvirtu fundarmenn. Laganefndin
hélt tvo fundi í gær og starfaði fram und-
ir miðnætti til athugunar á frumv. um
Samband íslenzkra sveitarfélaga. Nefndin
athugaði rækilega allar greinar frumv. og
ræddi einnig nokkuð fyrirkomulag sam-
bandsins í heild. Er þó þess að gæta, að á
svo stuttum tíma gat hún auðvitað ekki
gerl grundvallarbreytingar á því verki,
sem vel hefur verið athugað áður, heldur
verður að mestu leyti að byggjá á því,
sem gert hefur verið áður, en beina held-
ur umihugsun sinni að einstökum atrið-
um. Þó held ég, að nefndin hafi verið
sammála um, að eftir því, sem um væri
að gera, væri þetta frumv. á réttum
grundvelli byggt, og að ekki væri annar
grundvöllur vænlegri sjáanlegur fyrir
samstarf sveitarfélaga. En um slik liig er
mjög erfitt að segja nú, hvernig bezt
verði fyrir komið. Ur því fær reynslan
ein skorið. Ekki er hægt til hlitar að
styðjast við erlendar fyrinnyndir, vegna
staðhátta. Og í ýmsu verður að eiga ineira
undir góðum samstarfsvilja og löngun
manna til þess, að þetta lánist, heldur en
að fastur lagabókstafur geti orðið örugg-
ur hindiliður, ef samstarfsvilji er ekki
fyrir hendi. Með skipulagi þessa sam-
bands, eins og fyrir lá í frumv. og eins ef
brtt. okkar verða samþvkktar, er í sjálfu
sér ekki nema litið fengið. Því að fram-
kvæmdin hlýtur að velta á því, að menn
vilji vinna saman og láta þessa stofnun
verða að gagni, og að einstakir aðilar
revni ekki að nota það samfélag, sem hér
er skapað, til framdráttar sínum sérá-
hugamálum, heldur leitist við að hafa
þetta sem sameiginlegan málsvara allra
sveitarfélaga, en að sem sjaldnast þurfi
atkvæðamagn eða meiri hluti að koma til.
Ég vil þá víkja að einstökum breyting-
artillögum. Því var hreyft í n., hvort rétt
sé að láta þetta heita bandalag. En okkur
sýndist það sízt til bóta og ákváðum þá
heldur að halda heitinu eins og nefndin
lagði til.
1. gr. skiptum við í tvennt, eins og raun-
ar hefur verið ráðgert frá upphafi, þann-
ig að 1. málsgr. verði sérstök gr. Síðari
málsgrein 2. gr. breyttum við nokkuð,
sumpart með hliðsjón af þvi, sem Eiríkur
Pálsson hreyfði í gær. Efnið er þó ó-
breytt. Við tókum siðasta liðinn úr seinni
málsgr. og gerðum að sérstakri málsgr.:
,,Að koma fram sem heild i málefnum
sveitarfélaganna, þegar þess gerist þörf,
og að vinna að því, að æðstu stjórnarvöld
taki réttmætt tillit til óska og þarfa sveit-
arfélaganna, m. a. með því að fulltrúar
þeirra séu til kvaddir, er mikilvægar á-
kvarðanir eru teknar um málefni, sem
sérstaklega varða sveitarfélögin.“ Við
töldum þessi atriði, hvort um sig, svo
mikilvæg, að þetta orðalag væri eðlilegra.
Eins og 2. málsgr. hljóðar nú, er greini-
legt, að sveitarfélögin eiga að koma fram
sem heild í málefnum sinum gagnvart
innlendum og útlendum. En í fyrstu mgr.
felst eiginlega það, sem minnzt hefur ver-
ið á, að afla prentaðra upplýsinga um,
hvernig þessum málum er komið fyrir er-
lendis. Menn sjá, að hér er engu aukið við
1. gr„ en orðaröð nokkuð önnur, svo að