Sveitarstjórnarmál - 01.06.1952, Side 24

20
SVEITARSTJÓRNARMÁL
eða skemmri tírna með ærnurn kostnaði. En
undanfarið hefði í vmsum tilfellum verið
miklum vandkvæðum háð að koma þannig
sjúklingum á geðveikrahælið að Kleppi og
borið við húsnæðisskorti. Ef tr}'ggt væri, að
ríkið gæti tekið við óðu fólki til gæzlu enn-
fremur fávitum og drykkjusjúklingum yrði
stórurn auðveldara fyrir sveitarfélögin að sjá
farborða um skeið annars konar andlegum og
líkamlegum ön’rkjum. En í þessum málum
væru erfiðleikarnir þannig vaxnir, að yfir-
lýsingar einar og góður ásetningur væru lítils
megandi þar þyrfti meira til að korna.
Heilbr,- og félagsmn. lýsti yfir, að hún
vildi eftir beztu getu sty'ðja að því, að létta á
vandkvæðum sveitarfélaganna hér að lút-
andi, en rnundi ekki mæla með samþykkt frv.
Nefndin flutti skömmu síðar fn'. til 1. um
skyldu geðveikrahælisins á Kleppi til að taka
við óðu fólki og sýndi, svo langt sem það
náði, þannig viljann í verki.
Varðandi frv. unr öryrkjahæli lagði nefnd-
in franr eftirfarandi álit, þar sem lagt \’ar til,
að fn'. yrði afgreitt með rökstuddri dagskrá:
NEFNDARÁLIT
um frv. til 1. um öryrkjahæli.
Frá heilbr,- og félagsmálanefnd Ed.
Með frv. því, senr lrér unr ræðir, ef það
verður að lögunr, er Sambandi ísl. sveitarfé-
laga lreinrilað að reisa og reka öryrkjahæli
fyrir þá líkanrlegu og andlegu öiyrkja, senr
þeim ber að annast franrfærslu á og eigi verð-
ur nreð öðrunr hætti séð fvrir viðunanlegunr
dvalarstað. Er hugsað, að sveitarfélögin leggi
franr 35—50 kr. stofngjald fyrir hvern íbúa,
að viðbættunr 50%, ef nauðsynlegt þætti,
en auk þess komi frá ríkissjóði 1,5 nrillj. kr.
í eitt skipti fyrir öll senr stofnkostnaður.
Þátttaka ríkissjóðs í rekstri yrði engin, önnur
en sú, senr innifalin er í örorkusty'rk til vist-
nranna á hverjunr tínra. Ef nriðað væri við
þá fólkstölu, senr nú er í landinu, og öll sveit-
arfélög tækju þátt í kostnaðinunr, þá nrundi
Reykjavík greiða í stofnkostnað unr 2.8 nrillj.
en önnur sveitarfélög unr 3.5 nrillj., eða alls
6.3 nrillj.0 Með ríkisfranrlagi yrði stofnféð
unr 7.8 nrillj. Nú er engin vissa fyrir því, að
Revkjavík vildi vera þátttakandi, og verður
því að gera ráð fyrir því, að upphæðin lækki
niður í 5 nrillj. kr., nema því aðeins að not-
uð yrði heinrildin til að bæta 50% ofan á
stofngjaldið. Er sýnilegt, að þetta eitt út af
fyrir sig er allþungur baggi á sveitarfélögin,
senr þegar kvarta nrjög undan álögunr. Hér
við bætist, að líkindi eru til, að nrjög veru-
legur lralli yrði árlega á rekstrinunr, ef nrarka
nrá afkonru sjúkralrúsa og hæla alnrennt, og
nrundu þær upphæðir verða að greiðast af
sveitarfélögunum. Það er því engin vissa
fyrir því, að heinrildarlögin yrðu notuð, þótt
frv. yrði gert að löguni, beinlínis vegna fjár-
hagserfiðleika sveitarfélaganna. En hér kemur
einnig ýnrislegt fleira til greina. Sanrkv. grein-
argerð, senr fylgdi þessu sanra frv., er það var
borið franr á síðasta Alþingi, voru fyrirliggj-
andi upplýsingar frá 76 sveitarfélögunr unr
alls 154 persónur, er telja nrætti að þyrftu
hælisvist, þar senr þær njóta engrar fyrir-
greiðslu frá því opinbera. Má þó gera ráð fyr-
ir því, að þessar tölur séu eitthvað eða all-
verulega hærri. Flokkast fólk þetta í 7 flokka
og þess utan í bæði kynin. Hefur landlæknir
fullyrt við nefndina, að gersamlega sé óger-
legt að taka alla þessa flokka á eitt hæli. Yrði
þá þegar í upphafi að hafa hælin fleiri, en
það nrundi auka nrjög verulega bæði stofn-
kostnaðinn og rekstrarkostnaðinn.
Sanrkvænrt fyrrnefndri greinargerð eru 60
nranns af þessum fjölda geðsjúkt fólk, senr
beinlínis á heinra á geðveikrahæli, 44 fávitar,
senr eiga heima á fávitahælunr, og 6 of-
drykkjumenn, senr eiga heinia á drykkju-
nrannahælunr. Er þetta þorri þeirra manna,
senr upplýsingar liggja fyrir unr. Nefndin
hefur einnig fengið upplýst, að á næsta ári