Morgunblaðið - 28.05.2013, Blaðsíða 21

FRÉTTIR 21Erlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. MAÍ 2013
Dresden. AFP. | Gömul fórnarlömb
viðamikilla njósna austurþýsku ör-
yggislögreglunnar Stasí og einn af
samstarfsmönnum hennar hafa sett
á svið sjónleik þar sem þau reyna
að kveða niður drauga njósnastofn-
unarinnar tæpum aldarfjórðungi
eftir fall járntjaldsins.
Áhugaleikhópur hefur sett upp
„Skjalið mitt og ég“ í Stadt-
schauspiel Dresden (Þjóðleikhúsið í
Dresden) og segir þar frá reynslu
sinni af Stasí innan um skjalahillur
úr járni. Sýningarnar hafa fengið
mikla umfjöllun í þýskum fjöl-
miðlum.
„Ég sat í tvö og hálft ár í fangelsi
fyrir aðstoð við flótta úr landi,“ seg-
ir einn leikaranna, Gottfried
Dutschke, sem starfaði við Frie-
drich-Schiller-háskólann í Jena á
valdatíma austurþýskra komm-
únista. Þótt hann hefði aldrei ætlað
að flýja yfir járntjaldið var hann
dæmdur í fangelsi vegna þess að
nokkrir af vinum hans höfðu flúið til
Vestur-Þýskalands. „Ég gerði ekk-
ert af mér, neitaði aðeins að svíkja
vini mína en í augum kerfiskarlanna
taldist það svik við kerfi komm-
únismans.“
Dutschke segir leiksýninguna
mikilvægan lið í því að segja unga
fólkinu frá því sem gerðist. „Fleiri
af þeim sem þjónuðu ríkiskerfinu
þyrftu að koma fram og viðurkenna
að þeim hafi orðið á mistök. Það er
engin skömm að því. En það gerist
ekki.“
„Brjálæði“
Einn leikaranna játar að hafa
veitt Stasí upplýsingar. Annar leik-
ari, gamall prófessor, segir frá því
að hann hafi komist að því að einn
nemenda hans veitti Stasí upplýs-
ingar um hann. Stasí reyndi að fá
prófessorinn til að njósna um annan
kennara sem var talinn vera andófs-
maður. Þegar prófessorinn skoðaði
Stasí-skjöl um sjálfan sig komst
hann að því að hinn kennarinn hafði
einnig veitt Stasí upplýsingar.
„Brjálæði,“ segir Dutschke um
óhugnanlegt njósnabákn Stasí.
Vilja kveða niður
drauga Stasí
 Fórnarlömb
njósnabáknsins
lýsa reynslu sinni
AFP
Njósnabákn Gottfried Dutschke og
Ilona Rau, forstöðumaður safns
Stasí-skjala í Dresden.
Aukablað um bíla fylgir
Morgunblaðinu alla þriðjudaga
Skeifunni 8 og Kringlunni | Sími 588 0640 | casa.is
Sparibaukur
5.590,-
Sparibaukur
4.990,-
Bjórglas 2.990,-
Snafsaglas
1.990,-
Mokkabolli
2.990,-
Kaffikrús 2.990,-
Vatnskarafla 7.890,-
Vatnsglas 2.490,-
Bjórglas 2.990,-
Útskriftargjöfin
fæst hjá okkur
Kaffibolli
3.990,-
Stangarhyl 4, 110 Reykjavík, Sími: 520 7700
Ílát sem brotna hratt niður
í náttúrunni
Vegware framleiðir
vottaðar vistvænar
umbúðir sem mega fara
beint í moltukassann
eftir notkun
Vistvænar
lausnir í
einnota umbúðum
raestivorur.is