Morgunblaðið - 08.09.2014, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 8. SEPTEMBER 2014
Skógarhlíð 18 • Sími 595 1000
www.heimsferdir.is
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
um
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ði
rá
sk
ilj
a
sé
rr
ét
tt
il
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
.a
ð
ve
rð
g
et
ur
b
re
ys
tá
n
fy
rir
va
ra
.
Krít
44.950
Flugsætifrá kr.
15. september
í 10 nætur
Verð fyrir flug og gistingu á Marina Sands
kr. 79.950 með morgunmat
Netverð á mann m.v. 2 fullorðna í herbergi.
Flugsæti 15.-25. september
kr. 44.950 – 2 fyrir 1 tilboð
Almennt verð kr. 89.900
Benedikt Bóas
benedikt@mbl.is
Mælitækin við Holuhraun og Bárð-
arbungu eins og jarðskjálftamælar,
GPS tæki, gasmælar, innrauðar
myndavélar og svo færanlegir rad-
arar sem kosta rúmlega 250 millj-
ónir króna eru í engri raunveru-
legri hættu á að tapast þótt mörg
þessara tækja séu nánast við gos-
sprunguna. Tækjunum er komið
þannig fyrir að auðvelt er að sækja
þau og koma þeim í skjól.
Svonefnt Futurevolc-verkefni,
sem 26 evrópskar rannsóknarstofn-
anir og háskólar taka þátt í og mið-
ast við að bæta eftirlit með íslensk-
um eldfjöllum, fjármagnar flest
þessara tækja og eru þau í stöðugri
þróun. „Þetta eru flest dýr tæki
sem eru þarna á svæðinu og það er
svolítið erfitt að setja verðmiða á
þau enda þróun margra þeirra enn
í gangi,“ segir Óðinn Þórarinsson,
framkvæmdastjóri Athugana- og
tæknisviðs Veðurstofunnar.
„Skjálftamælar og GPS tæki eru
mjög dýr en kostnaðurinn við að
koma þeim í rekstur er einnig fólg-
in uppsetningu þeirra, með orkuöfl-
un og fjarskiptatengingu.“
Eyjafjallagosið hafði áhrif
Gasmælarnir og innrauðu
myndavélunum eru ekki fjölda-
framleidd tæki og er verið að þróa
þennan búnað og segir Óðinn að í
fyrsta sinn sé hægt að prófa tækin
við alvöru aðstæður. Það er því erf-
itt að setja verðmiða á búnað sem
er enn í þróunarferli. Hann kostar
samt milljónir. Til dæmis eins og
þessir færanlegu radarar sem eru á
stærð við fellihýsi og kosta 250
milljónir.“
Hann segir að auknum fjár-
munum hafi verið varið í tæki og
tól eftir Eyjafjallajökulsgosið.
„Hagsmunaaðilar eru tilbúnir að
kosta miklu til – til að fá sem best-
ar upplýsingar og yfirsýn um hvað
er í vændum og hvað er í gangi á
hverjum tíma. Ef kemur sprengi-
goss og ösku sem veldur truflunum
á flugi þá eru veðursjárnar okkar
aðal mælitæki til öflunar á upp-
lýsingum um hæð og umfang gos-
makkar, sem aftur eru notaðar til
líkanreikninga á dreifingu gosefna í
háloftunum.
Einhvern tímann var mér sagt
að það þyrfi ekki að stytta hugs-
anlega lokunartíma hafa opið mörg
korterin á Heatrow um mörg kort-
erin til að borga alla þessa fjárfest-
ingu.“
Hættan alltaf til staðar
Óðinn segir að einu tækin og tól-
in sem Veðurstofan sé með „ná-
lægt“ gossprungunni séu innrauðau
myndavélarnar og gasmælar. „Við
erum að setja þau upp í miklu ná-
vígi, en það er gengið þannig frá
þeim að við getum tekið þau upp
með litlum fyrirvara.
Ef það kemur til hamfaragoss þá
get ég ekki ábyrgst það að einhver
mælitæki gætu tapast.
Þetta er upp á jökli, við eldstöð
og allt það. Ég get ekki svarið það
af mér. Það er einfaldlega ekki
hægt.“
Rándýr tæki á gosslóð
 Mælarnir við Holuhraun og Bárðarbungu ekki taldir á
miklu hættusvæði  Dýrustu tækin kosta 250 milljónir
Við Dreka Fjórir menn frá Veðurstofu Íslands eru að störfum í og við Holu-
hraun. Tveir sjá um radara og tveir gasmæla og innrauðu myndavélina.
Morgunblaðið/Eggert
Holuhraunsmælar Þessir mælar standa nálægt gossprungunni í Holu-
hrauni og mæla jarðskjálftavirknina.
Vilhjálmur A. Kjartansson
vilhjalmur@mbl.is
Nemendur sem útskrifast með
meðaleinkunn undir 8 í grunnskóla
virðast eiga litla möguleika á að
sækja nám í framhaldsskóla með
bekkjarkerfi, samkvæmt niðurstöðu
úttektar sem unnin var um Versl-
unarskóla Íslands fyrir Mennta-
málaráðuneytið. Þar kemur einnig
fram að aðhaldið sem bekkurinn veit-
ir gæti einmitt hentað nemendum
með lakari náms- og félagslega stöðu.
„Þetta er samdóma álit okkar sem
unnum úttektina en að henni koma
kennarar á bæði grunn- og fram-
haldsskólastigi, menntunarfræð-
ingar, stjórnsýslufræðingar o.fl. en
hafa verður þó í huga að úttektin
beindist ekki að þessum þætti sér-
staklega. Þetta er hins vegar okkar
ályktun og við vildum koma henni á
framfæri til ráðuneytisins,“ segir
Árný Elíasdóttir, einn sérfræðing-
anna sem unnu að úttektinni.
Fá ekki aðhald
Hún telur jafnframt að gera þurfi
sérstaka úttekt á því hvaða þættir
bekkjarkerfisins styðji við lakari
nemendur. „Við þekkjum það af
reynslu okkar sem kennarar og af
vinnu okkar við úttektir á framhalds-
skólum að nemendur sem hallar á í
námi geta í einhverjum tilfellum
þurft ákveðna umgjörð um sitt nám
sem bekkjarkerfið býður upp á en
þetta þyrfti að skoða betur.“
Ingi Ólafsson, skólastjóri Verzl-
unarskóla Íslands, segir mikla ásókn
í bekkjarskóla gera það að verkum að
þeir skólar geti valið inn betri nem-
endur.
„Nemendur sækjast eftir því að
komast í bekkjarskóla og þá verða
þeir ofan á sem hafa hæstu náms-
einkunnina. Tískusveiflur ráða ein-
hverju um það hvaða skólar eru vin-
sælir en almennt hafa bekkjar-
skólarnir þurft að vísa frá
nemendum,“ segir Ingi og spyr
hvernig standi á því að nýir skólar
séu almennt áfangaskólar. „Versl-
unarskóli Íslands og Menntaskólinn í
Reykjavík eru meðal elstu skóla
landsins en auk þeirra eru Kvenna-
skólinn og Menntaskólinn við Sund
einu bekkjarskólarnir á höfuðborg-
arsvæðinu. Nýir skólar eru nærri
undantekningarlaust áfangaskólar á
sama tíma og bekkjarskólarnir eru
vinsælastir hjá bæði krökkunum
sjálfum og foreldrunum sem vilja
koma börnum sínum í bekkjarkerfi.“
Einkunnir úr grunnskóla
Í úttekt á starfsemi Verslunarskól-
ans er bent á að skoða þurfi hversu
marktækar einkunnir úr grunnskóla
eru um þekkingu nemenda. Ingi seg-
ir að eftir að samræmd próf í lok 10.
bekkjar hafi verið lögð niður hafi
mátt sjá einkunnir hækka. „Þekk-
ingin er alveg sú sama hjá nem-
endum í dag og fyrir 10 árum en ein-
kunnir hafa hækkað úr grunnskóla.
Þetta er í sjálfu sér ekki vandamál en
grunnskólar eru misjafnir, nem-
endur frá tilteknum skóla t.d. standa
sig verr en nemendur úr öðrum
skóla.“
Bekkjarkerfi lokað lakari nemendum
 Mikil ásókn í framhaldsskóla með bekkjarkerfi útilokar lakari nemendur  Talið að bekkjarkerfið
henti betur þeim sem eiga erfitt með nám  Skoða þarf marktækni einkunna úr grunnskólum
Morgunblaðið/Ernir
Skólakerfið Gömlu bekkjarskólarnir eins og Menntaskólinn í Reykjavík og
Verzlunarskóli Íslands, fá að jafnaði bestu nemendurna til sín.
Atli Harðarson,
fyrrverandi
skólameistari
Fjölbrautaskóla
Vesturlands,
segir nemendur
skólans að
mestu koma frá
sömu grunn-
skólunum á
svæðinu og breidd nemenda
mikla. „Við erum með vísi að
bekkjarkerfi fyrir lakari nem-
endur í skólanum, þar sem vel
er haldið utan um þá sem hallar
eitthvað á,“ segir Atli. Gott
samstarf er milli kennara fjöl-
brautaskólans og kennara
grunnskóla á svæðinu að sögn
Atla og öll eftirfylgni með nem-
endum auðveldari en í stærri
skólum í höfuðborginni.
Vísir að
bekkjarkerfi
FRAMHALDSSKÓLAR
Atli Harðarson
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
„Við munum hafa heiti nýju gíganna
í Holuhrauni í huga þegar nýjar vél-
ar koma í flotann,“ segir Guðjón
Arngrímsson, upplýsingafulltrúi
Icelandair, í samtali við Morgun-
blaðið. Vísindamenn hafa gefið gíg-
um þeim sem eru að myndast í elds-
umbrotunum nyðra nöfnin Norðri,
Baugur og Suðri. Örnefnanefnd ræð-
ur þó endanlega nafngift, þar sem
saga og menning eru inni í myndinni.
Sem kunnugt er bera flugvélar
Icelandair, sem eru 21 talsins, nöfn
eldfjalla. Sá siður var tekinn upp
2009. „Þetta mælist vel fyrir, hefur
vakið athygli erlendra ferðamanna á
náttúru Íslands og til þess er leik-
urinn gerður,“ sagði Guðjón. Meðal
nafna á Boeing-vélum félagsins eru
Herðubreið og Askja og í kjölfar eld-
gossins í Eyjafallajökli, sem er eitt
flugvélanafnið, bættust við Magni og
Móði, nöfn sem vélar bera nú.
Ekki liggur fyrir hvort eða hve-
nær nýjar flugvélar bætast við í ann-
ars stækkandi flota. „En við höfum
klárlega úr nýjum nöfnum að velja,“
sagði Guðjón.
Úr fleiri nöfnum á
flugvélarnar að velja
 Eldfjöllin eru í öndvegi hjá Icelandair
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Boeing Keilir, sem er ein af 21 þotu
í flota Iclandair, tekur sig á loft.