Morgunblaðið - 30.09.2014, Side 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. SEPTEMBER 2014
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson, Sigtryggur Sigtryggsson ritstjorn@mbl.is Viðskipti Sigurður Nordal vidskipti@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Sunna Ósk Logadóttir netfrett@mbl.is, Smartland Marta María Jónasdóttir, smartland@mbl.is Umræðan | Minningar | Bréf til blaðsins mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Nýlega var landað hér á landi tún-
fiskum sem fengust sem meðafli við
makrílveiðar í grænlenskri lögsögu.
Fiskarnir voru fluttir í frystigeymslu
og eru fastir hér á landi að því er virð-
ist. Eigendur skipsins mega ekki
flytja fiskana til neyslu í Grænlandi
og hugsanlega verða þeir gefnir til
góðgerðarmála því samkvæmt sam-
þykktum Atlantshafstúnfiskveiði-
ráðsins (ICCAT) mega aðildarríkin
ekki leyfa löndun, sölu eða endur-
útflutning á afla sem ekki fylgir veiði-
vottorð.
Samkvæmt upplýsingum Bryn-
hildar Benediktsdóttur, sérfræðings
á sviði auðlindanýtingar í sjávarút-
vegsráðuneytinu, vissu íslensk stjórn-
völd ekki af þessum túnfiskum við
löndun. „Það var ekki fyrr en menn
sáu túnfiskinn á bryggjunni, að þeir
áttuðu sig á hvers kyns var,“ segir
Brynhildur. „Ef við hefðum vitað um
þennan afla fyrirfram hefðum við
ekki leyft þeim að landa honum hér á
landi. Grænlensku skipin tilkynntu
hins vegar túnfiskinn réttilega sem
„annan afla“ enda Grænlendingar
ekki bundnir af samþykktum Atlants-
hafstúnfiskveiðiráðsins (ICCAT) þar
sem þeir eru ekki samningsaðilar.
Grænlensk stjórnvöld upplýst
Túnfiskurinn er núna í frysti-
geymslu, en íslensk yfirvöld hafa
skuldbundið sig til að leyfa ekki sölu,
útflutning eða endurútflutning á Aust-
ur-Atlantshafs-bláuggatúnfiski nema
honum fylgi veiðivottorð. Lögleg veiði-
vottorð eru gefin út af ríkjum sem eru
aðilar að Atlantshafstúnfiskveiðiráðinu
(ICCAT) og hafa fengið úthlutaðan
kvóta í bláuggatúnfiski. Alls eiga 49
þjóðir aðild að ICCAT, en af þeim
skipta 16 þjóðir með sér stofni
Austur-Atlantshafs-bláuggatúnfisks.
Við höfum látið stjórnvöld á Grænlandi
vita af vandanum, en ég sé ekki aðra
leið í stöðunni en að túnfiskurinn verði
gefinn til góðgerðarsamtaka.“
Fyrir nokkrum árum var allt eftir-
lit með veiðum og sölu á Austur-Atl-
antshafs-bláuggatúnfiski hert til
muna, enda stórfelld umframveiði og
grunur um ólöglega sölu. Veiðivott-
orðin eru hluti af þessu aukna eftirliti.
Í kjölfar þessa, sem og mikils niður-
skurðar á kvóta, eru nú loks vísbend-
ingar um að stofninn sé að braggast.
 Fékkst sem meðafli í grænlenskri lögsögu  Landað hér án heimildar  Ekki
leyft að selja eða endurútflytja  Hugsanlega gefinn til góðgerðarsamtaka
Túnfiskur fastur í geymslu
Ljósmynd/Hjálmtýr Hjálmtýsson
Veiðist víða Einn túnfiskanna 125 sem skipverjar á Jóhönnu Gísladóttur
veiddu í haust. Aflinn var nánast allur fluttur til sölu á fiskmarkaði í Japan.
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Úrkoma hefur verið óvenjumikil um landið sunnan- og
vestanvert í september, en sem stendur hafa engin met
fallið,“ sagði Trausti Jónsson veðurfræðingur um miðjan
dag í gær. Ekki var þó alveg útséð með
metin í september, sem í dag rennur
sitt skeið, því úrkoma á nokkrum
stöðvum var ekki langt frá þeim.
Er síðustu 30 dagar voru taldir í
gær var úrkoman meiri en 170 milli-
metrar í Reykjavík, sem er nánast jafn-
mikið og mælst hefur mest áður í sept-
ember. Þá ber að hafa í huga að veiga-
mikill dagur á þessu 30 daga tímabili
var 31. ágúst og hjálpar því ekki sept-
embermánuði í metagrúski. Þann dag
skráðist úrkoman 37,6 mm en ágúst-
dagurinn úrkomusami dettur nú út úr 30 daga summunni
og óvíst að annar ámóta komi í staðinn. Til að úrkomumet
verði slegið þarf 33,4 mm úrkoma að mælast samtals síð-
degis í gær og fyrir hádegi í dag.
Samkvæmt upplýsingum Trausta hefur september
verið hlýr og reyndar sérlega hlýr á Norður- og Austur-
landi. Á Akureyri gæti hann orðið sjötti hlýjasti sept-
embermánuður frá því mælingar hófust, en þar mældist
fyrsta frost haustsins í fyrrinótt. Það er óvenjuseint en
ekki met því nokkrir septembermánuðir hafa verið alveg
frostlausir á Akureyri.
Enn hefur ekki komið næturfrost við hús Veðurstof-
unnar við Bústaðaveg. Að sögn Trausta er það ekki
óvenjulegt því um það bil helmingur septembermánaða
hefur verið frostlaus þar á bæ. Lægsti hiti sem mælst
hefur við Bústaðaveginn til þessa í mánuðinum er 2,9 stig
og hefur mánaðarlágmarkið ekki verið svo hátt síðan
1996, en þá var það 3,9 stig.
Fyrsti dagurinn undir 10 gráðum
Á fimmtudaginn fór hitinn ekki hærra en 9,4 stig í
Reykjavík og var það fyrsti dagurinn frá 19. maí sem hit-
inn nær ekki tíu stigum, samkvæmt bloggi Sigurðar Þórs
Guðjónssonar, nimbus. Þetta er aðeins betra en í lang-
tímameðallagi því síðasti dagur haustsins að meðaltali
síðan 1920 í Reykjavík með tíu stiga hámarkshita er 21.-
23. september.
Í dag og á morgun er spáð áframhaldandi hvassviðri
og mikilli úrkomu víða um land. Um lægðaganginn
bloggaði Trausti í fyrrinótt á hungurdiskum sínum: „Við
verðum í skotlínu illviðra – það er hins vegar ekkert sér-
staklega verið að miða á okkur. Tilviljun ræður mestu
hvar verstu vindstrengirnir lenda.“
Mikil úrkoma syðra en
hlýindi fyrir norðan
 September ekki slegið met  Í skotlínu illviðra í vikunni
Morgunblaðið/Golli
Illviðrasyrpa Rok og rigning einkenndu gærdaginn, brotnar trjágreinar blöstu við í Laugardal og margir áttu erfitt
með að fóta sig í rokinu í höfuðborginni. Vindhviður voru víða snarpar og veðrinu í vikunni var lýst sem illviðrasyrpu.
Trausti
Jónsson
Túnfiskvertíðinni hjá Jóhönnu
Gísladóttur GK lauk fyrir nokkru
og kom áhöfnin með rúmlega
22 tonn að landi og alls 125 tún-
fiska. Átta tonn fengust sem
meðafli og náðist því túnfisk-
kvóti Íslendinga í fyrsta skipti.
Brynhildur segir að Vísir hf. í
Grindavík hafi fengið túnfisk-
veiðileyfi til eins árs með mögu-
leika til endurnýjunar.
Ráðgjöf um veiðar næsta árs
kemur í byrjun nóvember og á
ársfundi ICCAT verður síðar í
þeim mánuði m.a. samið um
aflamark næsta árs. Heildar-
kvóti á veiðum á bláuggatún-
fiski í Norður-Atlantshafi er nú
13.400 tonn. Íslendingar hafa
haft sömu hlutfallstölu, 0,23%,
í úthlutuðum túnfiskkvóta frá
2001 er Ísland gerðist aðili að
ICCAT.
Túnfiskkvót-
inn náðist
MÖGULEIKI Á ENDURNÝJUN
Alveg mátulegur
Heimilis
GRJÓNAGRAUTUR
H
V
ÍT
A
H
Ú
SI
Ð
/
SÍ
A
Ísland mun standa fyrir málþingi í
janúar á næsta ári um kynjajafnrétti
sem eingöngu karlmönnum og
drengjum verður boðið að taka þátt í.
Málþingið verður haldið í New York í
janúar en aldrei áður hefur slíkt mál-
þing farið fram með þessum hætti.
Þetta tilkynnti Gunnar Bragi Sveins-
son utanríkisráðherra í ávarpi sínu á
allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna í
New York í gær og kallaði viðburðinn
„rakarastofu-ráðstefnuna“ (e. „Bar-
bershop conference“). „Við viljum fá
karlmenn og drengi að borðinu til að
ræða um kynjajafnrétti á jákvæðan
hátt,“ sagði Gunnar Bragi m.a. í ræðu
sinni. Þar ítrekaði hann einnig mik-
ilvægi þess að ríki heims framfylgdu
þeim ákvörðunum sem teknar voru á
kvennaráðstefnu á vegum Samein-
uðu þjóðanna í Peking árið 1995.
Ráðstefnan þótti marka þáttaskil en
þar lýsti Hillary Clinton, þáverandi
forsetafrú, því yfir að kvenréttindi
væru mannréttindi.
Í ræðu sinni sagði Gunnar Bragi
ennfremur að málþingið væri liður í
því að halda upp á að tuttugu ár væru
liðin frá kvennaráðstefnunni. Það er
hluti af herferð UN Women, He-
ForShe, sem leikkonan Emma Wat-
son hleypti af stokkunum í síðustu
viku með eftirminnilegri ræðu á alls-
herjarþinginu.
Málþingið hefur þegar vakið at-
hygli erlendra fjölmiðla. Ísland held-
ur ráðstefnuna ásamt Suður-
Ameríkuríkinu Súrínam en sam-
kvæmt frétt ABC í gærkvöldi um
málþingið er hlutskipti kvenna með
ólíkum hætti í löndunum tveimur. Í
skýrslu World Economic Forum um
stöðu jafnréttismála í heiminum er
Ísland efst á lista yfir þau lönd sem
standa vel að vígi en Súrínam er í 110.
sæti.
Boðar karlamálþing
um kynjajafnrétti
 Verður haldið í New York í janúar
Ljósmynd/Sameinuðu þjóðirnar
Utanríkisráðherra Gunnar Bragi
Sveinsson kynnti málþingið.