Fréttir - Eyjafréttir - 07.06.2007, Side 15

Fréttir / Fimmtudagur 7. júní 2007
15

HEIÐA BJÖRG með belgískum hermanni: Við erum fyrstu konurnar frá íslandi sem störfum þarna á vellinum en það er fullt af konum þarna úti enda hermenn frá mörgum þjóðum
og konur eru þar fullgildir hermenn.
HEIÐA BJÖRG: Þegar ég kom út fyrir völlinn sá ég konur í burkum, og það leyndi sér ekki að húsnæði er
lélegt og hreinlæti ábótavant. Þegar fólk kemur inn í svona samfélag verður það fyrir ákveðnu
menningarsjokki og margir sögðu að það væri verra þegar komið er heim aftur.
mig og vildu fá mig í þetta starf.
Einn maður, sem er æðsti yfir-
maðurinn á flugvellinum í Kabúl,
en undir honum eru svo fjórir yfir-
menn, hver með sitt starfssvið. Eg
var aðstoðarmaður eins þeirra og
starfsemin, sem hann stýrði, náði
yfir marga þætti en umfangsmestur
þeirra var umsjón með öllu elds-
neyti fyrir flugvélar, vélar, tæki og
allt slfkt.“
Heiða fór út 20. febrúar, var úti í
10 vikur og kom heim aftur 4. maí.
Hún gekkst undir mikla þjálfun hér
heima ásamt annarri konu sem fór
út rétt á eftir. Aður höfðu Islend-
ingar fengið þjálfum í Noregi hjá
norska hemum en eins og fyrr segir
fékk Heiða þjálfun hér heima.
„Við erum fyrstu konumar frá
Islandi sem störfum þama á vell-
inum en það er fullt af konum
þama úti enda hermenn frá mörg-
um þjóðum og konur eru þar full-
gildir hermenn. Þegar ég kom út
voru Tékkar yfir vellinum en
Norðmenn tóku við á meðan ég var
þarna. Markmiðið er að reka
flugvöllinn þannig að hann virki
fyrir höfuðborgina en völlurinn
hefur mikið gildi bæði fyrir herinn
og heimamenn."
Afganistan vanþróað ríki
miðað við vestræn lönd
Varst þú vör við átökin í landinu ?
„Kabúl er í norðurhluta landsins
og en það er meira um átök í
suðurhlutanum. Flugvallarsvæðið
er nokkuð öruggt og verndað. Hins
vegar er Afganistan vanþróað nki
miðað við vestræn lönd. Maður sér
bömin leika sér í drullupollum fyrir
utan flugvallarsvæðið, ólæsi er
mikið og það eru karlmennimir
sem vinna úti og lítið um konur á
vinnumarkaði. Ef starfsmenn flug-
vallarins fara út af flugvallarsvæð-
inu þurfa þeir að vera í skotheldum
vestum með hjálma og það er farið
um í bílalestum. Þegar ég kom út
fyrir völlinn sá ég konur f burkum,
og það leyndi sér ekki að húsnæði
er lélegt og hreinlæti ábótavant.
Þegar fólk kemur inn í svona sam-
félag verður það fyrir ákveðnu
menningarsjokki og margir sögðu
að það væri verra þegar komið er
heim aftur,“ segir Heiða og er
beðin um að útskýra þetta nánar.
Börnin þurfa að vinna
og hjálpa til
„Það verður ljósara hvað við höfum
það gott hér á landi og hvað vel er
búið að bömum og hvað það er
mikilvægt að hér geta allir aflað sér
menntunar. Úti verða bömin að
vinna fyrir sér og hjálpa til. A
laugardögum voru heimamenn með
markað inni á flugvallarsvæðinu og
seldu ýmsan vaming eins og
sjóræningja DVD diska, teppi,
slæður o.fl. Það er fylgst með
öllum sem koma inn á svæðið og
menn þurfa að hafa skírteini og það
er mikil öryggisgæsla. Ég fékk það
hlutverk einn laugardaginn að
vinna á markaðnum og mætti
klukkan 07.00 í skotheldu vesti
með hjálm og svo leituðum við á
öllum sem komu inn. Menn fóm
margar ferðir inn á svæðið með
vömmar sem voru ferjaðar í hjól-
börum.“
Heiða tók eftir því að litlir strákar
höfðu það hlutverk að fega
vörumar inn á svæðið. „Ég sá tíu
ára stráka með hjólbömr stútfullar
af vörum þannig að það var mikið
verk að koma þessu öllu inn á
svæðið. Þeir fóm margar ferðir og
það þurfti að leita á þeim í hvert
skipti sem þeir komu inn á völlinn.
Ég sá líka fjögurra ára stelpur að
bera vatn fyrir daginn og þetta
hefði einhvers staðar verið kallað
bamaþrælkun. Þegar markaðnum er
lokað á daginn verður eftir drasl og
þá bíða böm fyrir utan eftir því að
fá vinnu við tína það upp. Það em
kannski 50 krakkar fyrir utan og 20
eru valin úr hópnum og fá að koma
inn og tína draslið upp. Þau fá um
20 afgana, sem er um hálf evra,
borgað fyrir og geta keypt brauð
og annað fyrir peninginn.“
Gott að ala upp börn á
íslandi
Heiða segir að við þessar aðstæður
komi upp í hugann hvað það er gott
að ala upp börn á Islandi. „Mér
fmnst ég hafa verið heppin að hafa
fæðst á Islandi en ekki einhvers
staðar annars staðar. Ég held að það
hafi verið gott að ég stoppaði
aðeins í Danmörku áður en ég kom
heim og gat metið hlutina svolítið
upp á nýtt. Hlutir, sem okkur finnst
sjálfsagðir, eins og það að fá bensín
á bílinn á bensínstöð eru ekki
sjálfgefnir. Það er heilmikið mál
að fá eldsneyti í Afganistan en það
er flutt frá Pakistan og stundum er
landamæmnum lokað og oft eru
bílstjóramir stöðvaðir og heimtaðir
af þeim peningar. Það geta jafnvel
verið lögreglumenn. Það fylgir því
vissulega áhætta að flytja eldsneyti
og önnur aðföng inn á völlinn og
þess vegna er öryggisgæslan mjög
mikil. Meðan ég var úti fann
hundur sprengju í bíl sem kom inn
á svæðið en hundar eru alveg
ótrúlegir við sprengjuleit."
„Við íslendingarnir erum ekki margir þarna í einu en við vorum sjö þegar ég var úti.
Þannig að við reynum að sjálfsögðu að halda aðeins hópinn og partur af því er til
dæmis að mæta í líkamsræktina saman. Þarna er komin ágætis aðstaða til að æfa
en það voru einmitt íslendingar sem bættu þá aðstöðu mikið.“
Mismunandi menningar-
svæði
Á flugvellinum starfar fólk frá um
20 þjóðum og Heiða vann því með
fólki frá mismunandi menningar-
svæðum með mismunandi siði og
venjur.
„Við Islendingamir erum ekki
margir þama í einu en við vorum
sjö þegar ég var úti. Þannig að við
reynum að sjálfsögðu að halda
aðeins hópinn og partur af því er til
dæmis að mæta í líkamsræktina
saman. Þarna er komin ágætis að-
staða til að æfa en það voru einmitt
íslendingar sem bættu þá aðstöðu
mikið. Annars er svo sem ekki
mikið um að vera þarna en þó eru
stundum einhverjar uppákomur og
svo er hægt að spila billjard og
borðtennis. Maður er bara duglegur
að horfa á bíómyndir í tölvunni
sinni. Við héldum reyndar stundum
íslendingakvöld þar sem við hitt-
umst og borðuðum til dæmis harð-
fisk. Reyndar voru aðrir ekkert
mjög hrifnir af lyktinni sem sat
eftir í nokkra daga. Það var líka
hægt að gera sér smá dagamun með
því að fara fá sér pizzu sem var
ágætis tilbreyting frá mötuneytinu."
Heiða sagði fjóra veitingastaði og
eitt kaffihús á vellinum og svo var
pöbb þar sem sýndar voru bíó-
myndir tvisvar í viku. „Það eru
reyndar mjög strangar reglur á
staðnum varðandi drykkju og ef
menn fóru eitthvað yfir strikið þar
voru þeir einfaldlega sendir heim.“
Ekki ólíklegt að ég fari
út aftur
Þegar Heiða er spurð hvort hún geti
hugsað sér að fara aftur til að sinna
friðargæslu segist hún vel geta
hugsað sér það. „Það er ekki ólík-
legt að ég fari út aftur því ýmsir
möguleikar eru í boði.“
Þegar Heiða er spurð út í launin
segir hún þau ekki vera há, miðað
við langan vinnudag. „Það er unnið
alla daga frá sjö á morgnana til
fimm eða sjö á daginn. Það er í
raun skrýtið að vinna alla daga og
eina tilbreytingin í lífmu er mark-
aðurinn á laugardögum. Ég hvet
fólk til að fara í svona störf, en
þetta er mjög þroskandi fyrir alla
hvort sem það er fyrir Rauða
krossinn eða sjálfboðaliðsstarf á
vegum félagasamtaka."