Fréttir - Eyjafréttir - 17.12.2009, Blaðsíða 22

22
Fréttir / Fimmtudagur 17. desember 2009
MYNDIR af vörukynningum KK í Vestmannaeyjum þar sem vörur frá Ölgerðinni hafa löngum verið áberandi.
Amman byrjaði rekstur 1931
Móðir Karls Kristmannssonar stofnaði fyrirtækið
1931 og rak Karl það til dauðadags 19. janúar
1958. Fyrirtækið var síðan rekið af fjölskyldunni
með aðstoð góðra manna þar til Kristmann tók við
í byrjun árs 1961, þá aðeins 16 ára og frá 1970
hefur hann átt og rekið Karl Kristmanns Umboðs-
& heildverslun.
Tilgangur KK hefur alla tíð verið að þjónusta
vcrslanir, fyrirtæki og stofnanir í Vestmannaeyjum
sem best. Mest er verslað með matvöru, hreinlætis-
og snyrtivöru, umbúðir, öl og gos og síðast áfengi.
Karl Kristmanns umboðs- og heildverslun hefur
verið rekin sem einkafyrirtæki. Fyrirtækið byrj-
aði í Steinholti, lluttist næst að Landagötu 3A en
bæði húsin fóru undir hraun í gosinu 1973. Eftir
gos var fyrirtækið á nokkrum stöðum þar til flutt
var í núvcrandi húsnæði við Ofanleitisveg hinn 5.
júlí 1958.
PEPSI og KK hafa lengi átt samleið.
Vinimir komu til hjálpar
Þarna var úr vöndu að ráða fyrir
fjölskylduna, ekkjan Betsý Agústs-
dóttir, sem enn er á lífi og hélt upp
á 90 ára afmæli sitt fyrir skömmu,
stóð uppi meðjjrjá drengi, Krist-
mann 12 ára, Agúst 8 ára og Frið-
rik 4 ára og dæturnar Viktoríu 18
ára og Kolbrúnu 16 ára. Ingibjörg,
dóttir Karls, var 23 ára og farin að
búa og flutt til Reykjavíkur. Enginn
var til að stjórna fyrirtækinu en
þegar neyðin er stærst er hjálpin
næst. „Baldur Olafsson, banka-
stjóri, Gísli Gíslason, heildsali,
Jóhannes Tómasson og Agúst
Matthíasson aðstoðuðu og hjálpuðu
mömmu við að reka fyrirtækið."
Var Gísli Gísla ekki í samkeppni
við ykkur? „Jú,“ svarar Kristmann
hugsi og heldur áfram. „Þetta var
svolítið öðru vfsi þá. Við Halli
Gísla (sonur Gísla Gísla) keyrðum
til dæmis saman út kókið og gosið
frá Ölgerðinni sem ekki gæti gerst í
dag. Halli Gísla og hans fólk, hefur
alltaf hjálpað mér mjög mikið.Það
voru svo Búddi (Hjálmar Eiðsson)
og Steini stóri (Aðalsteinn Sigur-
jónsson) sem ráku KK fyrir
mömmu samhliða störfum sínum í
bankanum. Eftir klukkan fjögur,
þegar búið var að loka bankanum
komu þeir og þannig gekk það í
nokkur ár. Ég tók svo við rekstr-
inum þegar ég varð sextán ára,“
segir Kristmann og bætir við. „Já.“
Með sérstakri áherslu þegar blaða-
maður lætur í ljós undrun sína um
aldur hans.
Kjartan á Múla bjargaði
útkeyrslunni
„Ég hafði ekki bílpróf og fékk
Kjartan Bergsteinsson frá Múla,
sem þá var símritari og vann á
vöktum, til að keyra fyrir mig.
Keyrði hann út fyrir hádegi annan
daginn og eftir hádegi hinn. Ég
fann til pantanir og gerði þær klárar
fyrir hádegi annan daginn og eftir
hádegi hinn daginn. Svona gekk
þetta þangað til ég fékk bílprófið."
A þessum tíma var Karl Krist-
manns umboðs- og heildverslun
með umboð fyrir Ölgerðina, Nóa,
Ora, Vals- tómatsósu, Kexverk-
smiðjuna Frón og Kjörís. „Þetta
eru þau íslensku umboð sem við
vorum með. Svo varð talsverð
breyting og aukin umsvif 1967
þegar ég fékk umboð fyrir Slátur-
félag Suðurlands, eða SS, einnig
Síld og ftsk, Vogabæ og við erum
með umboð fyrir yfir 40 fyrirtæki í
dag.“
Miklar breytingar á
verslun
Það voru fleiri verslanir á þessum
tíma í Vestmannaeyjum en í dag?
„Já,“ segir Kristmann og hlær.
„Það voru Fell. Þingvellir, Borg,
Kaupfélagið, Tanginn, Geysir
Brynjúlfsbúð, Verslun Sigurðar
Sveinssonar og Bláfell. Þetta eru
þær sem ég man eftir í augnablik-
inu en ég gæti trúað að það hafi
verið hér einar tíu verslanir. Það
hafa orðið gífurlega miklar breyt-
ingar síðan eins og sést best á því
að í dag eru þrjár matvöruverslanir
í Eyjum, Krónan, Vöruval og 11-
11. Auðvitað eru þær miklu stærri
og við erum að þjónusta þær allar.“
Voruð þið með ykkar eigin inn-
flutning? „Já, allt þangað til gáma-
væðingin kom til sögunnar en eftir
það geri ég samninga við fyrirtækin
sem eru að flytja inn og fæ mín
umboðslaun af því. Og þetta hefur
verið að stækka hjá okkur,“ segir
Kristmann sem hefur lagt sig eftir
að fylgjast með nýjungum og gnpa
tækifæri þegar þau gefast.
„Ég sótti um heildsöluleyfl fyrir
áfengi og fékk það sem er hrein
viðbót. Það var mikil breyting og
nú sé ég um veitingastaðina hér
fyrir fyrirtækin sem flytja inn á-
fengi og framleiða hér á landi.“
Algjör umskipti í jarðeld-
unum 1973
Eins og kemur fram hér að framan
hefur þú upplifað miklar breytingar
í þínu starfi. Hverjar eru mestar að
þínu mati? „Það er ekki spurning,
jarðeldarnir 1973 en þá verða hér
algjör umskipti. Það voru margir
kaupmenn sem komu ekki aftur.
Sjálfur fékk ég vinnu hjá Nóa í
gosinu en undi mér ekki í Reykja-
vík. Það var ekki hægt að opna hér
heildverslun því það var bara ein
búð í bænum. Við Axel Ó. skó-
kaupmaður stofnuðum verslun að
Hólagötu 40 þar sem áður var
verslunin Borg sem varð að Nýborg
hjá okkur. Við opnuðum 23. ágúst
1973 og seldum svo Bjössa kokki á
Herjólfi þegar Axel vildi opna
skóverslunina og ég heildsöluna."
Vestmannaeyjar voru algjört karla-
samfélag sumarið 1973 en það
breyttist þegar ákveðið var að hefja
skólastarf um haustið. „Þá fluttu
nokkuð margar fjölskyldur til baka
og við tók góð vertíð. Síðan hefur
þetta verið á góðri uppleið," segir
Kristmann sem tekur undir að fyrsti
veturinn hafi verið heldur drunga-
legur, kolsvartur vikur yftr öllu,
ískrandi járnplötur fyrir gluggum
húsa sem sum voru hálfhrunin og
rafmagnið alltaf að fara. „Við Axel
fengum t.d. ekki að opna búðina
strax af því að það var ekki hægt að
tryggja okkur rafmagn fyrir kæli-
og frystitækin. Ég man alltaf þegar
kveikt var á götuljósunum. Það var
eins og kveikt hefði verið á sjálfum
himinþoganum. Ekki leist Kristínu
heldur á þetta. Þegar hún kom í
ágúst, um það bil þegar við vorum
að opna búðina, sagði hún. -Ég
kem kannski með stelpurnar eftir
nokkur ár. En svo gerist þetta mjög
fljótt, við kaupum Hólagötu 40
fyrsta október og þær komu svo
fljótlega og hafa ekki farið síðan.“
Aðeins fimm heildsölur
á landsbyggðinni
Stórkaupmenn hafa verið deyjandi
stétt á Islandi, hvað eru margar
heildsölur á landsbyggðinni í dag?
„Þær voru rosalega margar en nú
held ég að þær séu bara fimm eftir,
Stjarnan á Reyðarfirði, Hafsteinn á
Isafirði, JGR í Borgamesi og við og
H. Sigurmundsson hérna í Eyjum.
A Akureyri reka stóru fyrirtækin
útibú, eru þar með starfsfólk en ég
er t.d. eini umboðsmaður Ölgerðar-
innar. Annars staðar eru þeir með
starfsmenn en ástæðan er sennilega
að við búum á eyju.“
Önnur breyting er meiri harka á
markaðnum og slagur um vöruverð.
Hvernig bregðist þið við þessu?
„Maður hefur orðið að taka þátt í
þessum slag og mæta því eins og
öðru ef maður ætlar að vera með.
STARFSFÓLK KK 1990 og barnabörnin sem í dag eru meðal núverandi starfsmanna.

K ' nM|
’ 1 ' t s i/> 1
k sV
KRISTÍN með með dótturdótturinni og nöfnu á vörukynningu.