Reykvíkingur - 20.06.1952, Blaðsíða 13

MINKAVEIÐUM
eftir neinn óþverra í hreiðrinu sjálfu eða hjá
því, heldur velur sér, eins og þarna, sérstak-
an stað fyrir slíkt. Hinsvegar er að sjálfsögðu
erfitt fyrir hana að láta hvolpana hlýða
slíkum umgengnisreglum meðan þeir eru
ósjálfbjarga, og til þess að halda þeim sem
hreinlegustum kemur það fyrir að læðan
útbýr tvö, þrjú, jafnvel fjögur hreiður í einu
og sama greni, og flytur hvolpana svo á milli
jafnóðum og þeir gera óþrifalegt undir sér.
Jr EIM félögum tókst ekki að finna fleiri
hvolpa. Þó hurfu þeir ekki frá við svo búið;
fullorðna dýrið leyndist ennþá einhversstað-
ar í urðinni, og því þurftu þeir umfram allt
að ná. Carlsen hvatti hunda sína til að leita
nú víðar, og allt í einu stukku þeir ofan
urðina og niður undir sjávarmál. Carlsen og
•fréttamaður okkar hlupu á eftir, og þegar
þeir komu á staðinn var ákafinn í hundun-
um með allra mesta móti. Tommi hafði meir
að segja upphafið sína raust og gelti mikið,
enda var nú hvæst á móti honum út úr
gjótu. Læðan lá þar inni, og hafði hin harða
'ásókn hundanna nú loksins sett hana úr
jafnvægi. Venjan er að minkar láti ekkert
í sér heyra fyrr en í algjört óefni er komið.
í örvæntingu sinni áræddi læðan þó að
stökkva út, slapp fram hjá hundunum og
hvarf að þessu sinni inn á milli kletta þar
sem ógjörningur var að ná til hennar.
„Þá er bara að bíða,“ sagði Carlsen &
— og uppruni
Minkurinn er grannvaxið dýr, gildleiki bols-
ins svipaður og úlnliðs á karlraanni, lengdin um
það bil tvö fet, þar af skottið þriðjungur. Af
honum eru tvö kyn þekktust: evrópski minkur-
inn og hinn algengi minkur Norður-Ameríku,
(sá íslenski er af ameríska kyninu). Minkar
þessir eru mjög líkir útlits; sá evrópski lítið
eitt minni en hinn; ameríski minkurinn hefur
hvítan blett á bringunni, og stingur hann i
stúf við hinn sterkbrúna lit sem á honum er
að öðru leyti.
Ef önnur dýr ráðast á minkinn verst hann
heiftarlega. Þegar þannig stendur á gefur hann
tíðum frá sér mjög óþægilega lykt, lika þeirri
sem þefdýrið er frægt fyrir. Lykt þessi stafar
frá kirtlum undir skotti minksins.
Sumstaðar þekkist það að menn temji minka
sér til aðstoðar við veiðar.
gekk aftur upp þangað sem grenið hafði
verið. Hann fullyrti að læðan mundi leita
þangað aftur til að vitja hvolpa sinna strax
og friður væri kominn á, og því væri vand-
inn ekki annar en sá að liggja þar fyrir
henni. Um það bil 8 m frá hreiðrinu reisti
hann tvær hellur upp á rönd og lagði á milli
þeirra þriðju helluna þannig að þetta var í
gegnum að sjá eins og gluggi, og blasti við
hreiðurstæðið. Carlsen tók haglabyssuna og
fékk hana fréttamanni okkar með þeim um-
mælum að einnig þessa hlið minkaveiðanna
yrði hann að reyna. Fréttamaðurinn féllst
á þetta, þrátt fyrir mjög takmarkaða þekk-
ingu á meðferð skotvopna, lagðist niður eftir
tilsögn Carlsens og hafði byssuna tilbúna.
„Þetta verða tíu mínútur, í hæsta lagi tutt-
ugu,“ sagði Carlsen. „En þú verður að liggja
grafkyrr." Síðan fór hann með hunda sína
yfir sandeiðið og upp í fjöru.
F RÉTTAMAÐUR okkar hlýddi settum fyr-
irmælum og lá grafkyrr. Honum tókst þetta
svo vel að könguló fór í könnunarleiðangur
upp á öxl hans og gerði sig líklega til að
spinna þaðan vef niður á byssuhlaupið. Þetta
var þó ekki allt tekið út með sældinni.
Fréttamaðurinn lá fram á hægri handlegg,
og nú fór hann að finna til óþæginda í
honum. Einnig fékk hann náladofa í vinstri
fót; og loks mikinn hálsríg. En hér eins og
endranær reyndist spádómur Carlsens rétt-
ur, biðin varð ekki löng. Er fréttamaðurinn
hafði legið þarna tæpt kortér sá hann bregða
fyrir skugga í grjótinu við hreiðrið. Augna-
bliki síðar kom snoppa læðunnar fram með
stórum steini, en hvarf jafnskjótt aftur. Líf-
færin fóru að starfa hraðar í fréttamanni
okkar. Liðu svo nokkrar sekúndur, og þá
kom haus læðunnar allur í Ijós. Hún skim-
aði í kringum sig, færði sig síðan hægt og
varlega inn á svæði það sem blasti við í
byssusigtinu, uns hún var þar öll. Og frétta-
maður okkar hleypti af.
Ójöfnum leik var lokið. Læðan lá dauð
í umturnuðu greni sínu. Haglabyssan hafði
sigrað.
I. ETTA var meðalstór læða, um 700 gr að
þyngd. Stærstar verða villiminkalæður um
900 gr. En karldýrið er venjulega meir en
helmingi stærra. Eitt sinn veiddi Carlsen
karlmink sem var 5 pund á þyngd. — Mink-
ar lifa ekki saman í pörum frekar en hundar,
heldur fara kynin mest sinna ferða hvort um
sig, án samstarfs. Og það kemur alveg í
hlut læðunnar að ala önn fyrir hvolpunum;
enda kærir hún sig ekki um karldýrið nærri
sér og ræðst jafnvel á það með heift ef það
Verður á vegi hennar um hvolpatí
Yfirleitt er minkurinn mjög óféla
sem sést á því meðal annars að
mjög langt í milli grenja hans.
V^ARLSEN er þeirrar skoðunar, af
árin hafi skæð drepsótt herjað á mi:
honum af þeim sökum fækkað ge
sumum héruðum. Kann hann að ne
dæmi máli sínu til stuðnings, þar
þessi tvö:
1) Minks hafði mjög víða orði
Norðurárdal, og hann gert þar mi]
í fugla- og fiskalífi. Árið 1950 vai
beðinn að koma á vettvang og re;
hann gæti til að bægja frá þessa
En þá brá svo við, að minkurin
skyndilega hafa horfið að mestu úr
Carlsen fann þarna 32 minkagrei
þeim var aðeins búið í þremur.
2) íbúar í sjávarþorpi einu tóku
fyrir þremur árum, að mikið fór
dauðum mink reknum á f jörur þar j
inni. Fundust jafnvel reknir
þrír minkar saman. Enda var það
tímabili mikill siður meðal ungrj
þorpsins að fara leiðangra meðfrar
inni og „tína mink“. (Viðkomandl
var nefnilega neyddur til að greia
fyrir hvert skott, — enda gat haij
sannanir fært fyrir því að dauða
hins dýrsins hefði borið að meij
hætti en þeim sem veitti handahaíj
ins rétt til verðlaunanna).
Annars þarf minkurinn — þegd
skilinn maðurinn — ekkert að ótj
lendis — nema refinn. En refurint
mikill óvinur minksins og drepi
umsvifalaust hvenær sem færi ger
nokkrum árum skaut maður noj
skammt frá Höfnum. Refur þessi
mink í kjaftinum.
JrEIR félagar Carlsen og fréttamaf
ar fóru í annan hólma nokkru na
gerði, og unnu þar einnig greni
og fjóra unga. Síðan héldu þeir
Reykjavíkur. Á leiðinni hittu þeirsj
Vatnsleysuströnd sem spurði hverr
með eyðingu þessa skaðræðisdýrsl
lét í ljós þá skoðun sína að í þei^
yrði varla fullnægjandi árangurs
fyrr en bændur sýndu málinu mej
& tækju sjálfir almennt að veiða
En bóndi kvaðst álíta að hér na
einn saman áhuginn. Til dæmis hel
piltar í nágrenni við hann gerst mjöj
samir minkabanar í fyrra og haldið ]
að í grjótgarði einum miklum, se
hafði gert til að verja tún sitt fyrij
gangi, væri minkur. Ruddu þeir
inum burt af miklum dugnaði,
þarna ekkert nema eina dauða rotjj
hurfu þeir á brott og skeyttu ekkei
færa garðinn aftur í samt lag. Dag
flæddi sjórinn langt upp á tún
Kapp er best með forsjá.
REYKVÍKINGUR