Fréttablaðið - 23.01.2014, Side 21

FIMMTUDAGUR 23. janúar 2014 | SKOÐUN | 21
Í heimi vísinda og fræða
skiptir trúverðugleiki
miklu máli. Vísindamenn
vinna út frá forsendum
og tilgátum, greina gögn
og draga ályktanir eftir
bestu vitund. Skoðanir
og niðurstöður vísinda-
og fræðimanna eru alls
ekki yfir gagnrýni hafn-
ar. Þvert á móti. Vísindi
nærast á akademískri
gagnrýni sem byggir á
rökstuddri umræðu um
viðfangsefnin.
Í nýlegu viðtali við Sigurð Inga
Jóhannsson, umhverfis- og auð-
lindaráðherra, í þætti Gísla Mar-
teins Baldurssonar „Sunnudags-
morgni“ hinn 12. janúar var hann
spurður um álit sitt á athugasemd-
um sérfræðinga úr faghópi eitt í
öðrum áfanga Rammaáætlunar.
Athugasemdirnar birtust í DV
10. janúar í kjölfar tillögu
ráðherra um breytingar á
Rammaáætluninni. Ráð-
herra dró fagmennsku
vísindamannanna í efa án
þess að útlista nánar hvað
hann ætti við annað en að
hugsanlega væru viðkom-
andi vísindamenn í póli-
tískum erindagjörðum.
Þess ber að geta að hópur-
inn samanstóð af 11 vís-
inda- og fræðimönnum frá
mismunandi stofnunum og
ólíkum fræðasviðum. Ráð-
herra til hróss sá hann eftir þess-
um ummælum og baðst afsökunar
á þeim (sjá hádegisfréttir RÚV 15.
janúar).
Skyldur vísindamanna
Sambærileg atvik hafa áður
komið upp og vekur þetta spurn-
ingar um skyldur vísindamanna
til að miðla upplýsingum á opin-
berum vettvangi um málefni þar
sem þeirra sérþekking liggur. Á
vísindamaðurinn að þegja þrátt
fyrir að hann telji sig búa yfir
mikilvægum upplýsingum sem
eigi erindi til almennings? Að
vegið sé að trúverðugleika fólks
án rökstuðnings er óásættanlegt.
Viðsnúningur
Slík vinnubrögð hafa hins vegar
gjarnan tíðkast meðal stjórn-
málamanna þegar þeir berjast
innbyrðis og vega hver að öðrum.
Kannski er það ein ástæða þess
að stjórnmálin skortir trúverðug-
leika og að Alþingi er sú stofnun
sem fólk ber hvað minnst traust
til. Auðvit að geta vísindamenn
haft rangt fyrir sér eins og aðrir
og er það bara mannlegt en þá
takast menn bara á í upplýstri
umræðu um málefnin. Það eru
ákveðin teikn á lofti um að hluti
þingmanna vilji breyta orðræðu
í stjórnmálum til hins betra og
er það gott. Slíkur viðsnúningur
mundi skila sér í betri samskipt-
um manna á milli og án efa efla
samskipti og samvinnu stjórn-
málamanna við ráðgefandi hópa
í þjóðfélaginu hvort sem það eru
vísinda- og fræðimenn eða aðrir.
Það er afar mikilvægt að við
bætum umræðuhefðina í samfé-
laginu, hættum að fara í manninn
og ræðum málefnin á grundvelli
raka.
Um trúverðugleika vísindamanna
og orðræðu stjórnmálamanna
➜ Það er afar mikilvægt að
við bætum umræðuhefðina
í samfélaginu, hættum að
fara í manninn og ræðum
málefnin á grundvelli raka.
VÍSINDI
Þórarinn
Guðjónsson
forseti
Vísindafélags
Íslendinga
Til þess að koma
vel menntuðu og
hæfu vinnuafli
í arðbær störf
þarf nýsköpun
og fjárfestingu.
Vegna smæðar
íslenska hagkerf-
isins þurfum við
erlenda fjárfest-
ingu. Fjárfest-
ing í virkjunum
og orkufrekum iðnaði hefur náð að
skapa fjölbreyttara atvinnulíf, en
þar er komið að endimörkum og alls
ekki verjandi að stuðla að frekari
atvinnusköpun á því sviði, nema
þess hærra verð fáist fyrir orkuna.
Sú leið sem flestar nágranna-
þjóða okkar hafa farið til nýsköp-
unar og fjárfestingar er að leita
eftir samvinnu við aðrar þjóðir
og nægir þar að vísa til Dana, Íra,
Svía og Finna auk Eystrasalts-
þjóðanna, en um margt er staða
íslenska hagkerfisins svipuð þeim
aðstæðum sem þeir glíma við.
Þessi einfalda staðreynd um gildi
náinnar samvinnu við aðrar þjóðir
hafa vinaþjóðir okkar áttað sig á
og því er það þeim kappsmál að
gerast fullgildir aðilar í samfélagi
sjálfstæðra þjóða sem er beinlín-
is stofnað til þess að örva erlenda
fjárfestingu og hagvöxt. Þetta
samfélag sjálfstæðra þjóða nefn-
ist Evrópusambandið, ESB. Þessi
grundvallaratriði virðast gleym-
ast í málflutningnum um mögulega
aðild Íslands að ESB og umræðan
föst í heitstrengingum og brigslyrð-
um en ekki köldu stöðumati.
Treystandi?
Og í stað þess að gefa þjóðinni
tækifæri á að fá að sjá samning
við ESB þá lætur ríkisstjórnin rök-
semdafærsluna „… teljum að hags-
munum sé betur borgið“ duga í stað
þess að staðreyna hvað er í boði.
Þannig fær lítill hópur einstaklinga
sem „telur“ og „heldur“ að ráða
fjöreggi þjóðarinnar. Þessi litli
hópur, sem telur sig einan vita, fær
með þessum hætti að koma í veg
fyrir að þjóðin geti staðreynt hvað
henni stendur til boða í því sam-
félagi sjálfstæðra þjóða sem allar
helstu nágranna- og vinaþjóðir
okkar hafa kosið að taka þátt í.
Á meðan er þjóðinni haldið á
snakki um eitthvað sem kannski
kann að koma einhverntíma í fram-
tíðinni. Eitthvað á borð við olíu-
vinnslu, skipaferðir í norðurhöfum,
viðskipti við Kína o.s.frv. án þess
að það sé í nokkurri andstöðu við
aðild okkar að ESB, eða geti skoð-
ast sem valkostur við aðild.
Gjaldeyrishöftin sem þjóðin býr
við eru ein mesta ógn sem steðjar
að íslensku efnahagslífi. Miðað við
þá reynslu sem við höfum af sjálf-
stæðum gjaldmiðli þá ætti enginn
að velkjast í vafa um að fyrst ekki
tókst að varðveita verðgildi íslensku
krónunnar í höftum á þeim 90 árum
sem krónan hefur verið sjálfstæð
mynt, þá er ljóst að án fjármagns-
hafta mun það alls ekki ganga.
Þetta ætti reynslan að hafa kennt
okkur. Sennilega yrði einn stærsti
fjárhagslegi ávinningur Íslendinga
við aðild að ESB fólginn í upptöku
evrunnar og þó svo það verði ekki
á næstu árum þá er ljóst að aðild,
samhliða áætlun um upptöku evru,
færi langt með að færa okkur kosti
evru-aðildarinnar strax.
Um þá valkosti sem þjóðinni
standa til boða fær hún aftur á
móti ekki að segja sitt álit en þess í
stað er henni boðið upp á málflutn-
ing manna sem láta nægja að segj-
ast „halda“ og „telja“ hvernig hags-
munum þjóðarinnar er best borgið.
Kannski hnignar hagkerfi okkar
miklu hraðar en „hægfara“ ?
Hægfara
hnignandi
hagkerfi
➜ Sennilega yrði einn
stærsti fjárhagslegi ávinn-
ingur Íslendinga við aðild
að ESB fólginn í upptöku
evrunnar …
EFNAHAGSMÁL
Bolli Héðinsson
hagfræðingur
Þúsundir Íslendinga búa
við ömurlegar aðstæður á
leigumarkaði í dag. Þessi
stóri hópur fjölskyldufólks
og einstaklinga hefur ekki
bolmagn til þess að kaupa
eigin fasteign af ýmsum
ástæðum og reynir að fóta
sig á markaði sem engan
veginn annar eftirspurn.
Á þessum markaði rýkur
verðið upp þegar framboð
er minna en eftirspurn.
Kytrur og skúmaskot eru
jafnvel boðin til leigu fyrir okurfé
og fólk sem er í húsnæðishraki á
ekki val um marga kosti.
Þannig virka markaðsöflin, þau
eru af hinu góða þegar framboð
og eftirspurn haldast í hendur
en þegar ójafnvægi ríkir er voð-
inn vís. Nú þegar liggja fyrir álit
og skýrslur og ber allt að sama
brunni, við munum ekki koma
böndum á leigumarkaðinn nema
með aðkomu hins opinbera. Þá er
sérstaklega bent á skyldur sveit-
arfélaga í því sambandi. Þegar
markaðurinn er að bregð-
ast verður hið opinbera
að grípa inn í, ekkert
endilega um alla fram-
tíð, heldur tímabundið á
meðan markaðurinn nær
jafnvægi.
Samkvæm sjálfum okkur
Eftir að hafa talað fyrir
traustum langtíma leigu-
markaði um árabil fékk
Samfylkingin í Kópavogi
samþykkta tillögu í bæj-
arstjórn Kópavogs um að fjölga
félagslegu húsnæði í bænum
og byggja tvær íbúðablokkir til
útleigu fyrir hinn almenna leigu-
markað. Við settum þetta á odd-
inn í kosningabaráttunni 2010 og
höfum talað fyrir því allt kjör-
tímabilið. Við höfum verið sjálf-
um okkur samkvæm í þessum
málum, létum reikna dæmið
út á fyrri hluta kjörtímabilsins
en höfum ekki haft meirihluta-
stuðning við það fyrr en nú. Þetta
er stefnumál flokksins sem við
kjörnir fulltrúar fylgjum eftir af
heilindum.
Verkefnið verður fjármagnað af
lóðasölu þessa árs og næsta, mun
ekki hafa neikvæð áhrif á rekstur
bæjarsjóðs og við munum áfram
verða innan ramma eftirlitsnefnd-
arinnar um lögbundið skuldahlut-
fall.
Aðgerða þörf
Hlutverk kjörinna fulltrúa er að
berjast fyrir velferð og hagsmun-
um almennings. Það felur í sér
fjárútlát úr bæjarsjóði til margra
góðra verka, t.d. byggingar leik-
og grunnskóla, íþróttamann-
virkja í forvarna- og heilsuskyni,
uppbyggingar þjónustu fyrir fatl-
að fólk, gamalt fólk og svo fram-
vegis. Forgangurinn ræðst af því
hvar þörfin er mest á hverjum
tíma.
Stóra verkefni sveitarstjórnar-
manna núna er að koma til móts
við þúsundir einstaklinga og fjöl-
skyldna sem búa við óásættan-
legar aðstæður á leigumarkaði.
Ekki hvað síst ungt fólk sem er
að hleypa heimdraganum, stofna
fjölskyldu og vill eiga venjulegt
líf.
Og það er einmitt það sem er
kjarni málsins. Við getum alveg
rætt málin fram og til baka, í
stofunni heima eða við félaga
okkar í vinnunni. Skrifað greinar
og bloggað fram á næstu öld. En
það mun ekki leysa vandamálið –
aðgerða er þörf.
Meirihluti bæjarstjórnar Kópa-
vogs sýndi áræði og kjark þegar
hann samþykkti skýra vilja-
yfirlýsingu um aðgerðir. Þetta er
lítið skref fyrir stórt sveitarfélag
en stórt skref fyrir íslenska leigj-
endur.
Tölum um það sem skiptir máli
➜ Meirihluti bæjarstjórnar
Kópavogs sýndi áræði og
kjark þegar hann samþykkti
skýra viljayfi rlýsingu um
aðgerðir.
HÚSNÆÐI
Guðríður
Arnardóttir
bæjarfulltrúi
í Kópavogi