Fréttablaðið - 27.05.2014, Blaðsíða 14

27. maí 2014 ÞRIÐJUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Álfrún Pálsdóttir alfrun@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is
DÆGURMÁL: Lilja Katrín Gunnarsdóttir liljakatrin@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason, kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
Þegar þingi lauk skriðu ýmsir ráðherrar
ríkisstjórnarinnar út í birtuna með stór-
ar yfirlýsingar um fyrirætlanir sínar.
Heilbrigðisráðherra mætti í fréttir kort-
eri eftir að stjórnarmeirihlutinn sam-
þykkti að dreifa 80 milljörðum af opin-
beru fé í skuldaleiðréttingar og tilkynnti
að selja yrði ríkiseignir til að byggja
nýjan Landspítala. Hann minntist ekki
einu orði á að á sínum tíma hefði Síminn
verið seldur úr almannaeign, meðal ann-
ars til að byggja nýjan spítala. Almenn-
ingur í landinu man hins vegar vel eftir
því og spyr: Hversu oft á að selja nýjar
og nýjar almannaeignir til að byggja
sama spítalann?
Næstur á svið var fjármálaráðherra
sem viðraði áhuga sinn á því að selja hlut
í Landsvirkjun; fyrirtæki sem í senn er
gríðarmikilvægt fyrir þjóðarhag og mun
líklega skila þjóðarbúinu talsverðum
arði á næstu árum en heldur þar að auki
utan um nýtingu sameiginlegra orku-
auðlinda þjóðarinnar sem er mjög mikil-
vægt að lúti lýðræðislegri stjórn enda
um hápólitískar ákvarðanir að ræða.
Sem betur fer er að minnsta kosti einn
ráðherra ósammála fjármálaráðherr-
anum enda virðist hugmyndin fyrst og
fremst sprottin úr pólitísku málshátta-
safni Sjálfstæðisflokksins.
Þó að ráðherrarnir tali eins og þeim
hafi dottið eitthvað firnasnjallt og óvænt
í hug er einkavæðing á almannaeigum
ekki ný af nálinni og almenningur fékk
að kynnast afleiðingunum af síðasta
einkavæðingarflippi í hruninu. Einka-
væðingin hefur þó ekki verið bundin við
ríkið því ýmis sveitarfélög hafa gengið
mjög langt í að einkavæða almannaeigur,
oftast undir stjórn Sjálfstæðisflokksins,
og mörgum er enn í fersku minni REI-
ævintýrið sem snerist um einkavæðingu
á hluta Orkuveitu Reykjavíkur og full-
trúar allra annarra flokka en Vinstri-
grænna virtust reiðubúnir að sam-
þykkja.
Ég treysti á það að íslenskur almenn-
ingur mótmæli kröftuglega frekari
einkavæðingu almannaeigna á viðkvæm-
um tímum þar sem máli skiptir að verja
sameignina og komast saman í gegnum
eftirhreytur efnahagshrunsins. Einka-
væðing dregur úr áhrifum almennings á
grunnþjónustu, getur veikt stöðu ríkis-
ins og eykur ójöfnuð. Því skiptir máli að
hafa öfluga fulltrúa á þingi og í sveitar-
stjórnum sem standa vörð um það sem
við eigum sameiginlega. Því skiptir
miklu að fulltrúar Vinstri-grænna fái
sem víðast brautargengi í kosningunum
á laugardaginn kemur.
Fyrir almannahag
FJÁRMÁL
Katrín
Jakobsdóttir
formaður Vinstri
grænna
F
lokkar sem eru andsnúnir Evrópusamstarfinu náðu víða
góðum árangri í kosningunum til Evrópuþingsins um
síðustu helgi. Með í pakkanum fylgdu ýmis sjónarmið
einstakra flokka sem eru líklega heldur ógeðfelld fyrir
smekk íslenzkra kjósenda, til dæmis daður við nazisma
og fasisma, andúð á útlendingum og samkynhneigðum og gamal-
dags sýn á hlutverk kynjanna, að ekki sé talað um andstöðu við
moskubyggingar. Það breytir ekki því að hefðbundnari og hóf-
samari flokkar, sem víðast hvar eru við völd í Evrópusambands-
ríkjunum, verða að taka mark á þeim skilaboðum sem kjósendur
senda með því að greiða þessum flokkum atkvæði sitt.
Að stórum hluta útskýrir efnahagskreppa undanfarinna ára
árangur lýðskrumsflokka í ESB-ríkjum. Að einhverju leyti hefur
sambandið verið haft fyrir
rangri sök og því verið kennt um
niðurskurð og aðhaldsaðgerðir
sem voru óhjákvæmilegar vegna
óstjórnar og eyðslu einstakra
ríkisstjórna.
Að einhverju leyti skýrast
úrslitin af því að almenningur er þreyttur á hefðbundnu flokk-
unum og gömlu stjórnmálaelítunni, sem nær illa til fólks. Það
er vandi sem ekki er bundinn við ESB; við Íslendingar þekkjum
hann til dæmis ágætlega.
Og svo fer ekki á milli mála að Evrópusambandið er í huga
margra flókið, fjarlægt, óskilvirkt og kemur hagsmunum hins
almenna kjósanda lítið við.
Þessi kosningaúrslit þýða að bæði hefðbundnir flokkar í
aðildarríkjunum og stofnanir Evrópusambandsins þurfa að hugsa
sinn gang. David Cameron, forsætisráðherra Bretlands, túlkar
kosningaúrslitin þannig að þau styðji við hans eigin stefnu um að
ekki eigi að ganga lengra á braut Evrópusamrunans, heldur þvert
á móti snúa við og afhenda aðildarríkjunum aftur sumt af því
valdi sem hefur verið fært til ESB.
Þótt hefðbundnari og hófsamari flokkar verði áfram ráðandi
á Evrópuþinginu er mjög líklegt að velgengni flokka sem efast
um gildi Evrópusamrunans hafi einmitt þessi áhrif; að ekki verði
tekin stór stökk fram á við í samrunaþróuninni á næstu árum.
Gangi það eftir afsannar það kenningu margra efasemdamanna
að Evrópuþingið skipti engu máli, hafi engin áhrif og þess vegna
séu Evrópuþingskosningarnar líka húmbúkk. Raunar er dálítið
skondið að sjá að sumir, sem hafa haldið slíkum sjónarmiðum
fram, eru nú eftir helgina þeirrar skoðunar að þessar kosningar
marki merk tímamót í sögu Evrópusambandsins. Þannig er það
nú samt líklega; þessi kosningaúrslit munu breyta þróun sam-
bandsins, að minnsta kosti um skeið. Og almenningur í ESB-ríkj-
unum hefur þá með lýðræðislegum hætti haft áhrif sem talsmenn
margra lýðskrumsflokkanna halda fram að hann hafi alls ekki!
En hvað þýðir þetta fyrir umsóknarríkið Ísland? Væntanlega að
hægt verður á þeirri samrunaþróun sem margir íslenzkir stjórn-
málamenn óttast að leiði til þess að til verði evrópskt „sambands-
ríki“ eða „ofurríki“. Það út af fyrir sig myndi gera Evrópusam-
bandið aðgengilegri kost fyrir marga Íslendinga, þótt sjálfsagt
fagni fáir því að öfgasjónarmið af ýmsu tagi eignist fleiri fulltrúa
á Evrópuþinginu.
Hvað þýða úrslit Evrópuþingskosninganna?
Öfgaflokkar gegn
Evrópusamruna
Hvað viljið þið í raun og veru?
Sjálfstæðismenn í borginni hafa
byggt kosningabaráttu sína meðal
annars á gagnrýni á húsnæðisstefnu
núverandi meirihluta og segja hana
fjáraustur. Þrátt fyrir þetta er það
hreinlega yfirlýst markmið sitjandi
ríkisstjórnar að ráðast í íbúðabygg-
ingaátak að hætti Breiðholtsins.
Það bendir því allt til þess að Sjálf-
stæðisflokknum í ríkisstjórn þyki það
snjallt að hið opinbera komi
að byggingu íbúða á meðan
sami flokkur í Reykjavík,
með Halldór Halldórsson í
broddi fylkingar, telur
það ábyrgðarleysi og
skrum. Svo er bara
spurning hver hefur
rétt fyrir sér.
Konur til áhrifa fyrir 127 þúsund
Frjáls verslun bauð áhrifamiklum
íslenskum konum að kaupa viðtal við
sig fyrir 127 þúsund krónur. Viðtölin
eiga að birtast í árlegu kvennablaði
Frjálsrar verslunar sem fer yfir það
hverjar eru „Áhrifamestu konurnar
2014“. Á meðal þeirra sem fengu
tilboðið var Ásthildur Sturludóttir,
bæjarstýra Vesturbyggðar, en hún
sagði frá því á Facebook-síðu sinni
að sér dytti ekki í hug að kaupa
umfjöllunina. Það eru nú líka
flestir sammála um að það væri
hámark hégómans að kaupa
umfjöllun um sjálfan sig á glans-
pappír.
Ekki jafn góð og Besti
Seinni-breiðskífu-bölv-
unin er ekkert til að grínast með í
tónlistarbransanum og margar hljóm-
sveitir hafa fallið í gildruna eftir vel
heppnaða frumraun.
Björt framtíð frumsýndi í gær
nýtt kosningamyndband þar sem
frambjóðendur syngja íslenska út-
gáfu lagsins We Built This City eftir
bandarísku rokksveitina Starship.
Það er vægt til orða tekið að segja
að lagið nái ekki sama flugi og
þegar Besti flokkurinn söng Við
erum best við lag Tinu Turner
fyrir fjórum árum síðan. Nú
krossleggjum við fingur, fyrir
Björn Blöndal og félaga, að
allt kjörtímabilið verði
ekki seinni-breiðskífu-
bölvuninni að bráð.
snaeros@frettabladid.is