Fréttablaðið - 26.06.2014, Qupperneq 22

26. júní 2014 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRI: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Álfrún Pálsdóttir alfrun@frettabladid.is VIÐSKIPTI: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is MENNING: Friðrika Benónýsdóttir fridrikab@frettabladid.is
DÆGURMÁL: Lilja Katrín Gunnarsdóttir liljakatrin@frettabladid.is VÍSIR: Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is

Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
DÓMSMÁL
Vilhjálmur H.
Vilhjálmsson
hæstaréttar-
lögmaður
Ríkissaksóknari hefur haft til meðferð-
ar kærur á hendur Benedikt Bogasyni
og Ingveldi Einarsdóttur hæstaréttar-
dómurum fyrir brot í opinberu starfi.
Kæran á hendur Benedikt Bogasyni
virðist eingöngu byggð á frásögn „vitn-
is“ sem er í þjónustu kæranda og virð-
ist þiggja greiðslur fyrir. Það eina sem
kann að vera rétt í frásögn vitnisins er
að sérstakur saksóknari lét sækja end-
urrit hlerunarúrskurðar hjá kæranda á
heimili Benedikts.
Kæran er því með öllu tilefnislaus
og til marks um það virðist sem enginn
af lögmönnum kæranda hafi treyst sér
til þess að leggja nafn sitt við kæruna.
Kærandi undirritaði kæruna því sjálfur.
Það eina áhugaverða sem eftir stendur í
þessu kærumáli er að „vitnið“ eða jafn-
vel kærandi sjálfur upplýsi hversu háar
fjárhæðir „vitnið“ hefur þegið fyrir
þjónustu sína í þágu kæranda.
Kæran á hendur Ingveldi Einarsdóttir
er jafn sérkennileg, en efni kærunnar
var kynnt á forsíðu Fréttablaðsins áður
en kæran barst ríkissaksóknara. Fyrir-
svarsmaður kæranda lýsti því strax yfir
í fjölmiðlum að lögbrot hæstaréttardóm-
arans hefði verið augljóst og sagði svo:
„Við teljum að dómari hafi komist að
rangri niðurstöðu og að það hafi verið
brotin lög á okkur.“ Tilvitnuð ummæli
verða ekki skilin öðruvísi en svo að lög-
brot hæstaréttardómarans hafi verið
fólgið í því að komast að niðurstöðu sem
var fyrirsvarsmanni kæranda ekki að
skapi, en hér talar bersýnilega maður
sem er vanur að fá vilja sínum fram-
gengt.
Það er augljóst að hæstaréttardóm-
arinn gerðist ekki brotlegur við lög
með störfum sínum. Öðru máli kann að
gegna með fyrirsvarsmann kæranda,
en samkvæmt 1. mgr. 148. gr. laga nr.
19/1940 varðar það allt að 10 ára fang-
elsi að koma því til leiðar með rangri
kæru að saklaus maður verði sakað-
ur um eða dæmdur fyrir refsiverðan
verknað.
Það er sjálfsagt og þarft að ræða störf
og starfshætti dómstóla með gagnrýn-
um hætti. Öðru máli gegnir um skipu-
lagða aðför að mannorði nafngreindra
dómara með tilhæfulausum kærum um
brot í opinberu starfi.
Tilefnislausar kærur
➜ Það er augljóst að hæstaréttar-
dómarinn gerðist ekki brotlegur við
lög með störfum sínum. Öðru máli
kann að gegna með fyrirsvarsmann
kæranda.
Á
fangaskýrsla stjórnarskrárnefndar er góð byrjun á
endurskoðun stjórnarskrárinnar, sem nefndinni var
falin í fyrra. Þar eru teknar fyrir fjórar veigamiklar
breytingar á stjórnarskránni, sem einna mest samstaða
er um og líklegast að hægt verði að hrinda í fram-
kvæmd á kjörtímabilinu. Þetta eru ákvæði um þjóðaratkvæða-
greiðslur á grundvelli undirskriftalista, um framsal ríkisvalds til
alþjóðastofnana, um þjóðareign á auðlindum og umhverfismál.
Nefndin slær engu föstu um útfærslu þessara ákvæða, heldur
kallar eftir meiri rannsóknum og
umræðu. Það er stóri munurinn
á nálgun hennar og stjórnlaga-
ráðsins, sem klúðraði verkefni
sínu. Ráðið skellti fram illa
ígrunduðum tillögum, sem fólu
í sér mótsagnir og gríðarlega
óvissu um stjórnskipunina og virtist halda að þar með væri komin
ný stjórnarskrá, sem ekki mætti breyta eða ræða frekar. Gall-
arnir höfðu ekki verið sniðnir af tillögum stjórnlagaráðs áður en
efnt var til þjóðaratkvæðagreiðslu um þær, sem rýrði stórlega
gildi hennar. Stóryrtar yfirlýsingar fyrrverandi stjórnlagaráðs-
manna um „valdarán“ og „aðför að lýðræðinu“ í tilefni af áfanga-
skýrslunni eru fáránlegar. Flest bendir til að málið sé nú einmitt
lagt þannig upp að það geti fengið vandlega umræðu og skoðun,
Alþingi fjallað um það á vandaðan hátt og þjóðin verði síðan spurð
álits – með lýðræðislegum hætti.
Þótt málin fjögur, sem eru til umfjöllunar í skýrslunni, séu
minna umdeild en ýmsar aðrar tillögur til breytinga á stjórnar-
skrá, er að ýmsu að hyggja og augljóslega enn ekki full samstaða
í stjórnarskrárnefndinni um hvernig eigi að leggja þau upp.
Það er til dæmis ekki komin nein niðurstaða um hversu margar
undirskriftir þurfi til að knýja fram þjóðaratkvæðagreiðslu um
mál eða hvort og þá hvaða málaflokka eigi að undanskilja þjóðar-
atkvæði. Það er rétt hjá nefndinni að þjóðaratkvæðagreiðsla á
grundvelli undirskrifta almennings er áreiðanlega heppilegri
farvegur en 26. grein stjórnarskrárinnar, sem gefur einum
manni, forseta Íslands, geðþóttavald til að synja lögum stað-
festingar og setja þau í þjóðaratkvæðagreiðslu. Þá er hins vegar
skrýtið að nefndin nefni þann möguleika að 26. greinin geti staðið
efnislega óbreytt; það virðist liggja í augum uppi að geti þjóðin
krafizt atkvæðagreiðslu um mál, er engin þörf á að forsetinn leiki
hlutverk „öryggisventils“.
Heimildarákvæði í stjórnarskrá um framsal valds til alþjóða-
stofnana er líklega sú breyting sem er brýnust, því að það liggur í
augum uppi að margt af því samstarfi sem Ísland tekur nú þátt í,
ekki sízt EES-samstarfið, felur í sér svo víðtækt valdaframsal að
það hlýtur að brjóta núverandi stjórnarskrá.
Vandséð er hins vegar hvaða tilgangi umræða í nefndinni
þjónar, um að heimild til að framselja ríkisvald eigi kannski ekki
að ná til hugsanlegrar aðildar Íslands að Evrópusambandinu af
því að það framsal væri umfram „afmarkað svið“. Svo mikið
er alltént víst að það valdaframsal sem þegar hefur átt sér stað
vegna EES-samningsins er langt frá því að vera „afmarkað“.
Þessi atriði og ýmis önnur eiga væntanlega eftir að fá víðtæka
umræðu á kjörtímabilinu. Það er von til þess að í lok þess liggi
fyrir gagnlegar breytingar á stjórnarskránni, sem nútímavæða
hana og skýra, í stað hrærigrautarins sem hin misheppnaða til-
raun um stjórnlagaþingið gat af sér.
Skynsamleg nálgun að stjórnarskrárbreytingum:
Góð byrjun
Af norskum ostatollum
Forsvarsmenn íhaldsflokka í Danmörku,
Svíþjóð og Þýskalandi hafa sent kollega
sínum í Noregi, Ernu Solberg forsætis-
ráðherra og formanni norska íhalds-
flokksins, bréf þar sem þeir lýsa von-
brigðum yfir að hún skuli ekki afnema
ostatolla. Í nýlegum búvörusamningum
staðfesti norska ríkisstjórnin hækkun
þessara tolla til verndar landbúnaði.
Bréfritararnir segjast ekki skilja hvernig
systurflokkur þeirra í Noregi, sem
sjálfur gagnrýndi síðustu ríkis-
stjórn fyrir verndartollana, geti
viðhaldið þessu kerfi. Eftir
því sem næst verður komist
hefur Bjarni Benediktsson, for-
maður Sjálfstæðisflokksins og
fjármálaráðherra, ekki fengið
sambærileg skilaboð
og Erna.
Pétur á hraðri uppleið
Pétur Ólafsson er á hraðri uppleið eftir
að Samfylkingin í Kópavogi hafnaði
honum. Eins og menn muna kannski
vildi Pétur fyrsta sætið í Kópavogi fyrir
kosningarnar í vor en uppstillingarnefnd
setti hann í þriðja sætið sem hann þáði
ekki. Hann fór til Reykjavíkur og varð
kosningastjóri hjá Samfylkingunni, sem
vann stórsigur í borginni. Sömu sögu er
hins vegar ekki að segja af Sam-
fylkingunni í Kópavogi
sem tapaði töluverðu
fylgi. Nú er Pétur
orðinn aðstoðarmaður
borgarstjóra og heldur
því áfram að láta að sér
kveða í Reykjavík.
Brýndur til verka
Á Evrópuvaktinni sendir Björn Bjarna-
son, fyrrverandi ráðherra, Gunnari Braga
Sveinssyni utanríkisráðherra tóninn
fyrir að hafa ekki lokað Evrópustofu,
sem hann segir útibú stækkunardeildar
ESB. Björn segir að utanríkisráðherra
eigi að taka af skarið, hann þurfi ekki
annað en að rita eitt bréf, þá hætti þessi
tímaskakka áróðursstarfsemi í landinu.
Sennilega myndi enginn muna eftir
Evrópustofu nema af því Morgun-
blaðið auk Björns og félaga hans á
Evrópuvaktinni minna reglulega á
tilvist hennar. Það má svo spyrja
hvort það væri ekki alveg galið að
banna Evrópusambandinu að reka
upplýsingaskrifstofu hér á landi.
johanna@frettabladid.is
Innskot í Fréttablaðið skilar árangri!
MEST LESNA
DAGBLAÐ Á ÍSLANDI*
Fréttablaðið er mest lesna dagblaðið landsins
með glæsilegt forskot á keppinautana.
Meðallestur Fréttablaðsins í
aldurshópnum 25-54 ára er 73%
á höfuðborgarsvæðinu.*
Við bendum auglýsendum á að notfæra
sér forskotið þegar þeir velja dreifingarleið
fyrir fjölpóst sinn. Við dreifum sex daga
vikunnar til heimila á stærsta markaðssvæði landsins.
Kannaðu dreifileiðir og verð í síma 512 5448
eða í tölvupóstfangi fjolpostur@frettabladid.is
*P
re
nt
m
ið
la
kö
nn
un
C
ap
ac
en
t o
kt
ób
er
–d
es
em
be
r 2
01
2
–
hö
fu
ðb
or
ga
rs
væ
ði
2
5-
54
á
ra
HAFÐU FJÖLPÓSTINN ÞINN
Í FRÉTTABLAÐINU