Skessuhorn - 04.11.2009, Qupperneq 10

10 MIÐVIKUDAGUR 4. NÓVEMBER
Þessa dag ana standa yfir í búa­
fund ir í Borg ar byggð þar sem um­
ræðu efn ið er sparn að ur í fræðslu­
mál um. Fund irn ir verða alls fjór ir, sá
fyrsti var á mánu dag í Borg ar nesi, í
gær kvöldi var fund ur í Lind ar tungu,
í kvöld á Þing hamri og á fimmtu­
dags kvöld ið í Brún. Á fund un um er
kynnt skýrsla vinnu hóps um hag­
ræð ingu í skóla mál um í sveit ar fé­
lag inu. Fyr ir komu lag fund anna var
með þeim hætti að í upp hafi fór Páll
S Brynjars son sveit ar stjóri yfir fjár­
hags stöðu sveit ar fé lags ins, Finn bogi
Rögn valds son sveit ar stjórn ar mað­
ur kynnti meg in at riði skýrslu vinnu­
hóps ins en eft ir það var opn að fyr ir
um ræð ur. Blaða mað ur Skessu horns
var við stadd ur fyrsta fund inn, sem
fram fór í mennta skóla­ og menn­
ing ar hús inu í Borg ar nesi. Þrátt fyr ir
að fyr ir sjá an legt sé að Borg ar nes sé
eini stað ur inn í sveit ar fé lag inu þar
sem ör ugg lega verð ur á fram rek­
inn grunn skóli, sama hvaða sparn ar­
leið verð ur far in, þá mættu á þriðja
hund rað íbúa á fund inn. Greini legt
var að fyr ir hug að ur sparn að ur leggst
illa í íbúa og voru marg ir sem kváðu
sér hljóðs og lýstu á hyggj um sín um
með fram tíð skóla mála og ótt uð­
ust að geng ið yrði svo langt að gæði
skóla starfs myndu skað ast. Mið­
að við á ætl an ir um enn frek ari sam­
drátt í tekj um sveit ar fé lags ins ger ir
sveit ar stjóri ráð fyr ir að á þessu ári
verði ekk ert veltu fé frá rekstri. Það
þýð ir að 150 millj ón ir króna vant ar í
aukn ar tekj ur eða/og minni kostn að.
Telja menn úti lok að að sá sparn að ur
ná ist nema með sparn aði í fræðslu­
mál um.
Í bú um hef ur fækk að
um 200
Páll S Brynjars son fór í upp hafi
fund ar ins yfir fjár hags stöðu sveit ar­
fé lags ins og sagði hana afar slæma.
Borg ar byggð væri eitt sex sveit ar fé­
laga á land inu sem þurfi nú að skýra
fjár hags stöðu sína fyr ir eft ir lits nefnd
um fjár hag sveit ar fé laga. Skuld ir
sveit ar fé lags ins voru 3,6 millj arð ar
„Hætt er við að ára langri
vinnuvið efl ingu at vinnu lífs ins á
lands byggð inni með fjölg un op­
in berra starfa utan höf uð borg ar­
svæð is ins sé stefnt í hættu með
fyr ir hug uð um að gerð um rík is­
valds ins,“ seg ir bæj ar stjórn Stykk­
is hólms í á lykt un sem gerð var á
fundi sl. þriðju dag. Bæj ar stjórn
Stykk is hólms ótt ast fækk un op­
in berra starfa sem eru hátt hlut­
fall af heild ar störf um í bæj ar fé lag­
inu. Hætta steðji nú að þeg ar rík­
is stjórn Ís lands geri mikl ar kröf­
ur um flat an nið ur skurð í rekstri.
Sam hliða hug mynd um og kröf­
um um sam ein ingu fyr ir tækja og
stofn ana með það að mark miði að
ná fram enn frek ari sparn aði. Bæj­
ar stjórn Stykk is hólms tek ur und­
ir ný lega á lykt un ná granna sinna
í Grund ar firði að sam ein ing ar af
þessu tagi bitna fyrst og fremst á
fá menn um stofn un um á lands­
byggð inni. Hætta sé á að auk in
mið stýr ing og fjar lægð frá vinnu­
stöðv um verði til þess að störf
sog ist til Reykja vík ur að nýju.
„Bæj ar stjórn full yrð ir að rekst­
ur op in berra starfa á lands byggð­
inni sé í alla staði hag kvæm­
ari en sam bæri legra starfa á höf­
uð borg ar svæð inu, til að mynda
er hús næð is kostn að ur á lands­
byggð inni lægri en á höf uð borg­
ar svæð inu, launa kostn að ur lægri
og við vera starfs fólks meiri. Bæj­
ar stjórn skor ar á rík is stjórn að
hleypa styrk ari stoð um und ir op­
in ber störf á lands byggð inni m.a.
með frek ari flutn ingi verk efna til
stofn ana og fyr ir tækja rík is ins sem
nú þeg ar eru starf andi utan höf­
uð borg ar svæð is ins.“
Í lok á lykt un arinnar hvet ur
bæj ar stjórn Stykk is hólms alla for­
stöðu menn og starfs menn fyr ir­
tækja og stofn ana sem heyra und­
ir hið op in bera að vera á varð­
bergi gagn vart öll um hug mynd­
um um fækk un starfs manna við­
kom andi fyr ir tækja og stofn ana á
lands byggð inni. Um leið og bæj­
ar stjórn in skor ar á rík is stjórn ina
að hafa sann girni að leið ar ljósi
býðst hún til við ræðna um leið­
ir til efl ing ar lands byggð ar inn­
ar. Sann girni rík is stjórn ar verði
að minnsta kosti þannig að hlut­
falls leg fækk un op in berra starfa
á lands byggð inni verði ekki um­
fram fækk un op in berra starfa á
höf uð borg ar svæð inu mið að við
í búa fjölda.
þá
Hólmar ar kvíða fækk un
op in berra starfa
Í bú ar ótt ast á hrif sparn að ar til lagna í fræðslu mál um
um lið in ára mót en hafa lækk að um
500 millj ón ir á þessu ári. Skuld bind­
ing sem fell ur á sveit ar fé lag ið vegna
mennta­ og menn ing ar húss er nú
1782 millj ón ir króna. „Rík ið greið­
ir hins veg ar í leigu fyr ir skóla hús ið
38­41 millj ón á ári og því má fram­
tíð ar virða þá upp hæð til 780 millj­
óna. Þannig má segja að skuld bind­
ing Borg ar byggð ar vegna húss ins sé
rúm ur millj arð ur króna,“ sagði Páll
og upp lýsti að geng is tap hefði leik­
ið skulda stöðu Borg ar byggð ar grátt.
Hann sagði að sveit ar fé lag ið stæði
nú í við ræð um við Ís lands banka um
skuld breyt ingu láns vegna mennta­
og menn ing ar húss ins og einnig
væru samn inga við ræð ur í gangi við
rík ið um leigu á hús inu en nú gild­
andi leigu samn ing ur var ein ung is til
fimm ára í upp hafi.
Páll sagði að helstu á hyggj ur
sveit ar stjórn ar manna sner ust um
lækk andi tekj ur, en þær hafa nú þeg­
ar lækk að um 6­7% frá hrun inu,
þar af hafa út svars tekj ur lækk að um
4,6%. „Þá hef ur í bú um fækk að um
200, um 120 í Borg ar nesi en einnig
hef ur fækk að á Bif röst, Hvann eyri
og í dreif býl inu. Færri í bú ar þýð ir
lægri tekj ur. Á þessu ári og því síð­
asta höf um við misst 200­230 störf
í bygg ing ar iðn aði og það mun ar um
minna í ekki stærra sveit ar fé lagi,“
sagði Páll.
Hann ger ir ráð fyr ir á fram hald­
andi lækk un út svars tekna um 2­3%
á næsta ári. Þá lýsti hann á hyggj um
sín um yfir lækk andi tekj um Jöfn un­
ar sjóðs sveitarfélaga sem hefði bein
á hrif í land stóru sveit ar fé lagi eins og
Borg ar byggð er.
Þeg ar hef ur mik ið
ver ið spar að
Páll rakti hvað búið væri að gera
nú þeg ar á vett vangi sveit ar fé lags­
ins til að draga úr kostn aði. Sagði
hann að spar að hefði ver ið í öll­
um mála flokk um nema fé lags þjón­
ust unni. „Það er búið að sam eina
nefnd ir, lækka laun sveit ar stjórn ar­
fólks og lækka laun stjórn enda um
15%. Nú er svo kom ið að störf við
stjórn sýslu eru færri en fyrst eft­
ir sam ein ingu í nú ver andi sveit ar­
fé lag. Eini mála flokk ur inn sem orð­
ið hef ur fjölg un í er féla gs þjón ust an.
Við höf um ráð ist í ýms ar að gerð­
ir til hag ræð ing ar og aukn ing ar á
tekj um. Þjón ustu gjöld hafa til dæm­
is ver ið hækk uð um 15%, leik skóla­
gjöld hafa hækk að, vöru­ og þjón­
ustu kaup minnkuð og veru lega hef­
ur ver ið dreg ið úr ný fram kvæmd­
um. Opn un ar tími í þrótta mann­
virkja hef ur ver ið stytt ur og við höf­
um hag rætt í fræðslu mál um á þessu
ári með ýmsu móti. Þess ar að gerð­
ir all ar hafa skil að okk ur á að giska
120­140 millj óna króna sparn aði,
en það þarf engu að síð ur að koma
meira til því sam kvæmt á ætl un okk­
ar verð ur að ó breyttu ekk ert veltu fé
frá rekstri á þessu ári em við gerum
ráð fyrir að það verði um 5% á því
næsta. Það þýð ir ein fald lega að við
þurf um nú að taka lán til að greiða
af lán um. Al mennt stefna sveit ar fé­
lög á að veltu fé nái 8­10% en í okk­
ar til felli væri það hátt í 200 millj ón­
ir. Þetta er gat sem verður að stoppa
í,“ sagði Páll.
Stór ir ó vissu þætt ir
Páll upp lýsti að skuld ir á íbúa í
sveit ar fé lag inu væru 900­950 þús­
und krón ur án til lits til skuld bind­
inga vegna mennta skóla­og menn­
ing ar húss sem ætti eft ir að ná lend­
ingu í. Til sam an burð ar væru með­
al skuld ir sveit ar fé laga 770 þús und
á íbúa án fyr ir tækja í þeirra eigu.
„ Næsta ár verð ur mjög erfitt fyr­
ir Borg ar byggð. Það rík ir ó vissa um
störf og hugs an lega verð ur enn meiri
sam drátt ur en þeg ar er orð inn. Þá
eru stór ir ó vissu þætt ir eins og fjár­
mál rík is sjóðs sem skapa ó vissu fyr ir
okk ur vegna fram laga úr Jöfn un ar­
sjóði. Þá hef ur geng is vísi tal an leik­
ið okk ur grátt en hún stend ur nú í
235 stig um en við gerð um ráð fyr­
ir að hún yrði 175 stig við á ætl ana­
gerð fyr ir þetta ár. Verð ur verð bólga
2,5 eða 5%? Öll þessi ó vissa ger ir
á ætl ana gerð mjög erf iða. Við vilj um
ná jafn vægi í rekstri árið 2010 en til
þess þarf að spara um 150 millj ón ir
króna í rekstri. Vel yfir 60% af skatt­
tekj um okk ar fara til fræðslu mála og
er það í raun allt of hátt hlut fall. Það
er því al veg ljóst að það þarf að hag­
ræða í fræðslu mál um,“ sagði Páll S
Brynjars son.
Á kveð ið að ganga langt
Finn bogi Rögn valds son for mað ur
verk efna hóps um til lög ur til sparn­
að ar í fræðslu mál um fór yfir skýrslu
hóps ins. Verð ur nið ur staða henn­
ar ekki kynnt hér sér stak lega en vís­
að í frétt Skessu horns í síð ustu viku
og sjálfa skýrsl una sem finna má á
vef Borg ar byggð ar. Upp lýsti Finn­
bogi að vinnu hóp ur inn hefði strax
mót að þá stefnu að ganga langt í
til lög um sín um en samt með raun­
hæf um hætti. Sagði hann að hlut­
fall fræðslu mála af tekj um Borg ar­
byggð ar hefði far ið úr 60% í 68%
á skömm um tíma og skýrð ist það
með al ann ars af fram lagi til mennta­
skóla húss, hærri hús næð is kostn aði
og hærri launa kostn aði.
Var að við flöt um
nið ur skurði
Að lokn um fram sögu er ind um
Páls og Finn boga var opn að fyr ir
um ræð ur. Krist ján Gísla son skóla­
stjóri í Grunn skól an um í Borg ar nesi
var aði við þeirri leið að spar að yrði
flatt í öll um skól um í sveit ar fé lag inu
og að hald ið yrði á fram með all ar
starfs stöðv ar. Sparn að ur inn færi þá
að bitna á gæð um skóla starfs á öll­
um stöð um og til lengri tíma yrði
sú leið til að minnka lífs gæði mest í
sveit ar fé lag inu.
Starfs fólk Grunn skól ans í Borg­
ar nesi lagði fram á lykt un þar sem
kom ið var á fram færi ýms um at­
huga semd um við skýrslu vinnu­
hóps ins. Með al ann ars voru störf
hans gagn rýnd að því leyti að
ekki hefði ver ið leit að sam ráðs
við starfs fólk skól anna og í vinnu­
hópn um hefðu ekki set ið full trú ar
grunn skól anna. Sögðu þeir skýrsl­
una mjög á skjön við skóla stefnu
Borg ar byggð ar. Vör uðu starfs­
menn skól ans við að skor ið yrði svo
mik ið nið ur að það bitn aði á gæð­
um skóla starfs þannig að það verði
ekki sam bæri legt við önn ur sveit ar­
fé lög. Þá yrðu bú setu skil yrði ekki
leng ur sam bæri leg og ann ars stað­
ar og við blasti fólks flótti af þeim
sök um. Und ir þau orð tóku ýms ir
úr röð um for eldra og að stand enda
barna sem til máls tóku á fund in­
um. Bent var á að sam kennsla væri
bet ur mögu leg í smærri skól um en
þeim stærri, eins og í Borg ar nesi.
„Fjölg un í bekkj um og sam kennsla
mjög stórra náms hópa er á vís un á
lak ara skóla starf,“ segja kenn ar­
ar við Grunn skól ann í Borg ar nesi
sem hvetja til þess að skóla hverf um
verði fækk að og þau stækk uð frem­
ur en að ganga svo hart að rekstr­
ar fé allra grunn skóla sveit ar fé lags­
ins að þeir geti ekki sinnt starfi sínu
með lög bundn um hætti og með
sóma.
Rétt er að ít reka að hér eru fram
sett ar skoð an ir skóla fólks og for­
eldra úr Borg ar nesi en fast lega má
gera ráð fyr ir að skoð an ir hafi ver­
ið aðr ar á síð ari í búa fund un um sem
haldn ir hafa ver ið og verða í dreif­
býl inu. Þeir fóru hins veg ar fram
eft ir að Skessu horn fór í prent un.
Selja eign ir og
minnka skuld ir
Marg ir í bú ar kvöddu sér hljóðs á
fund in um í Borg ar nesi. Full trúi for­
eldra ráðs leik skól ans Kletta borg ar
var aði með al ann ars við hug mynd­
um um lok un leik skóla eft ir há degi
á föstu dög um, sparn aði í sér kennslu
og hækk un á fæð is kostn aði. Þá var
íbúi sem benti á að lík lega væri ver­
ið að brjóta fræðslu lög með sum um
til lög um sem vinnu hóp ur inn legði
fram. „Ég hef í hug að það al var­
lega að flytja burt ef skóla starfi hér
hrak ar enn frek ar,“ sagði ein móð­
ir in. Einn starfs manna grunn skóla
gekk svo langt að segja að ef hún
væri nú að huga að flutn ingi í Borg­
ar nes myndi hún hætta við, en fyr ir
14 árum þeg ar hún flutti með fjöl­
skyldu sinni á svæð ið hefði að lað­
andi og gott skóla starf ver ið helsti
hvati þess að fjöl skyld an sett ist þar
að. For eldri tveggja barna á leik­
skóla upp lýsti að ef kostn að ur við
vist un þeirra færi í 80 þús und krón­
ur á mán uði, yrði það hrein lega of
mik ið fyr ir fjár hag fjöl skyld unn ar.
Þá kom fram á fund in um það sjón­
ar mið að glóru laust væri fyr ir þrjú
þús und manna sveit ar fé lag að reka
fimm starfs stöðv ar grunn skóla. Það
yrði hrein lega að fækka þeim. Loks
má geta þess að einn fjöl skyldu f að­
ur steig í pontu og lagði til að skoð­
að ar yrðu ýms ar leið ir til tekju öfl­
un ar, áður en geng ið yrði of nærri
gæð um skóla starfs. Vildi hann
með al ann ars skoða á lagn ingu fast­
eigna skatts á jarð ir og sölu eign ar­
hluta í Orku veitu Reykja vík ur og
Faxa flóa höfn um.
mm
Það var þétt set inn bekk ur inn í mennta skóla­ og menn ing ar hús inu í Borg ar nesi á þess um fyrsta af fjór um í búa fund um um
nið ur skurð í fræðslu mál um í Borg ar byggð.