Skessuhorn - 19.05.2010, Qupperneq 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 19. MAÍ
Það er sudda rign ing og erfitt að
sjá nokkurn hlut. Lands lag ið renn­
ur sam an, fær á sig ó raun veru leg­
an blæ. Í sudd an um grill ir í vatn­
ið á aðra hönd og hlíð ina á hina.
Ferð inni er heit ið fram í Hauka dal
í Döl um, nán ar til tek ið að bæn um
Stóra­Vatns horni. Þar hef ur sama
ætt in búið nær ó slit ið í þrjú hund­
ruð ár og af þeirri ætt er einmitt Jó­
hanna Sig rún Árna dótt ir sem þar
býr með eig in manni sín um, Val­
berg Sig fús syni, og tveim ur son um
þeirra.
Á hlað inu standa tvö í búð ar hús
og kirkja sem ekki er al veg venju­
leg í lög un. Eng ir prest ar sitja þó
stað inn eða hafa gert um ald ir þótt
sum ir veg far end ur telji að svo sé.
Þekkt er saga af föð ur Jó hönnu,
Árna Bene dikts syni, sem að stoð aði
veg far anda í nauð um. Hafði veg­
far and inn orð á því síð ar að prest­
ur inn á Stóra Vatns horni væri bæði
al þýð leg ur og lag hent ur. Bjart sýn in
er ríkj andi á Stóra Vatns horni, þar
er ekk ert svar nætti í boði. Hjón in
búa að mestu með sauð fé, nokk uð
af hross um og reka ferða þjón ustu.
Hún starfar einnig sem grunn­
skóla kenn ari en hann er að mestu
heima við búið. Held ur hef ur ver ið
auk ið í varð andi bú stofn inn og þau
segja þetta hægt vegna góðr ar að­
stoð ar sem þau njóta frá for eldr um
og vin um.
Dal irn ir heilla
„Ég er fædd hér og upp al in,“ seg­
ir Jó hanna Sigurún, í dag legu tali
köll uð Hanna Sigga, þeg ar búið er
að koma sér fyr ir í gamla hús inu til
að spjalla. Í yngra í búð ar hús inu var
allt á fullu. For eld ar Hönnu Siggu
mætt á svæð ið til að stoð ar og sama
gild ir um Sig fús föð ur Val bergs.
Sauð burð ur haf inn og nóg að
starfa. En víkj um aft ur að hjón un­
um á Stóra Vatns horni, kenn ar an­
um Hönnu Siggu og Val berg sem
hef ur meistara gráðu í erfða fræði
bú fjár. Það er Hanna Sigga sem
hef ur orð ið. „Ég tók kenn ara próf­
ið árið 2000 og átti sama ár eldri
strák inn. Árið 2001 var ég að kenna
á Hofs ósi, hluta úr ári, en fer síð­
an að kenna í Búð ar dal árið 2002.
Þá var búið að taka á kvörð un um að
taka við bú inu.“ Val berg hafði ver­
ið að vinna á Hól um og fjöl skyld an
fór síð an til Sví þjóð ar þar sem hann
tók masters gráðu í sam starfi við
Hóla skóla. „Ég var á hrossa rækt­
ar braut inni á Hól um og hef raun­
ar að eins kennt þar síð an,“ seg ir
Val berg. „Dvöl okk ar í Sví þjóð var
stutt. Við ætl uð um aldrei að setj ast
þar að, ég fór bara til að ljúka þar
þess um á kveðna á fanga. Svo færð­
um við okk ur í Dal ina og alltaf lá
í loft inu að fara hing að. Það hef­
ur blund að í mér að búa í sveit og
hér er jú föð ur leifð Hönnu Siggu
þannig að jörð ina keyptum við árið
2003 og fluttum á stað inn. Tengda­
for eldr ar mín ir byggðu sér í Búð ar­
dal, fluttu þang að og það an eig um
við ætíð að stoð vísa.“
Sauð fjár bú skap ur snýst
um ó keyp is vinnu fram lag
Í nýja hús inu voru þrjár kyn­
slóð ir stadd ar þeg ar blaða mann
bar að garði og eldra fólk ið kom­
ið til að leggja lið í þeirri törn sem
framund an var. Að spurð ur um að­
stoð ar fólk ið seg ir Val berg sauð fjár­
bú skap snú ast um ó keyp is vinnu­
fram lag. Ekki sé verra ef um sé
að ræða elli líf eyr is þega, þeir hafi
nóg an tíma, ekki leng ur bundn ir í
annarri vinnu. „Fað ir minn er sem
dæmi bú inn að minnka við sig laun­
aða vinnu. Hann mæt ir því hér, aðra
hvora viku núna, og að stoð ar við
það sem þarf.“ Hanna Sigga bæt ir
við að hvern ig sem þessu víki við þá
sé það svo að al mennt sæki fólk í að
koma og fá að hjálpa. „Við höf um
ekki ver ið verri en svo að all ir koma
aft ur. En án gríns þá fáum við gíf­
ur lega að stoð frá for eldr um okk ar
beggja, sem og vin um og ætt ingj­
um. Það skipt ir miklu máli. Það eru
tarn ir í sveit inni og er ekki ama legt
að vita af góðri hjálp.“
Dal ir þyldu al veg fleiri
ferða þjón ustu fyr ir tæki
Ferða þjón usta er rek in á Stóra­
Vatns horni og hef ur ver ið svo síð­
an árið 1987 er nýtt í búð ar hús var
byggt. For eldr ar Hönnu Siggu
á kváðu þá að nýta gamla í búð ar­
hús ið í ferða þjón ustu. Lög uðu það
til og leigðu út. Það hef ur ver ið svo
síð an. Einnig eru litl ir sum ar bú­
stað ir til út leigu á samt tjald stæði.
Þau Hanna Sigga og Val berg segj­
ast ekki hafa aug lýst mik ið og það
var held ur ekki gert áður. Þau eru
fé lag ar í Ferða þjón ustu bænda og
hafa eig in lega lát ið það duga. Eru
þar á heima síðu en hafa ekki gert
neina síðu sér stak lega fyr ir sig.
„Við höf um eng an sér stak an á huga
á því að þenja starf sem ina meira út,
alla vega ekki sem stend ur,“ seg ir
Hanna Sigga. „Við erum með opið
frá maí til sept em ber en hægt er
að fá gist ingu á öðr um tím um eft­
ir sam komu lagi. Aukn ing in hef­
ur ver ið jöfn og þétt, ekki hröð og
aldrei aft ur för. Síð an varð eig in lega
spreng ing í fyrra. Það er stærsta
stökk ið sem við höf um feng ið hing­
að til. Gest ir eru bæði er lend ir og
inn lend ir og Ís lend ing um fjölg aði
mjög í fyrra. En mest er að koma
hing að fólk á eig in veg um og út­
lend ing ar panta frek ar fyr ir fram.“
Að spurð hvort þau njóti Ei ríks­
staða segj ast þau ekki gott um það
að segja en fáir panti hjá þeim af
því að þeir ætli að Ei ríks stöð um.
Val berg bæt ir við að tölu vert sé
að gera á Ei ríks stöð um, ó trú leg­
ur fjöldi fólks sem þang að komi ár
hvert. „Ég vildi hins veg ar gjarn an
sjá fleiri koma inn í þessa grein hér
í Döl um. Það styð ur hvert ann að
og myndi styrkja alla ef fleiri kæmu
inn. Ég er alls ekk ert hrædd ur við
sam keppni og það kæmi ekk ert nið­
ur á okk ur ef starf sem in yrði öfl ugri
og fjöl breytt ari, eins og stað an er
núna þarf fleiri.“
Kirkju stað ur en
ekki prests set ur
Á Stóra ­ Vatns horni stend­
ur kirkja og hef ur ver ið svo um
langa hríð, lík lega frá því fyr ir tólf­
hund ruð. Gamla kirkj an, sem stóð
í kirkju garð in um, var dæmd óhæf
til við gerð ar árið 1957. Árið 1971
var síð an nú ver andi kirkja vígð af
Herra Sig ur birni Ein ars syni bisk­
up og klukkna port var byggt árið
1974. Á Stóra Vatns horni hef­
ur hins veg ar aldrei ver ið prests­
set ur, svo vit að sé. Prest ur inn sat á
Kvenna brekku og þjón aði það an.
Hanna Sigga seg ir það aldrei hafa
ver ið neitt vanda mál að hafa kirkj­
una í hlað inu. „Ég er alin upp við
þetta og þekki ekk ert ann að. Hins
veg ar er sókn in orð in afar fá menn
þannig að það er ekki oft sem ein­
hverj ar at hafn ir eru hér, mess að er
svona þrisvar til fjór um sinn um á
ári. Svo eru aðr ar at hafn ir sem fólk
kýs að hafa hér. Enn þá er fermt
hér. Á síð asta ári voru þrjár stúlk­
ur fermd ar í kirkj unni og einnig
var ferm ing hérna í vor.“ Að spurð
hvort það fylgi kirkju staðn um að
bjóða upp á messu kaffi seg ir Hanna
Sigga svo ekki vera. „Hins veg ar er
það þannig, vegna fá menn is ins, að
eig in lega má segja að boð ið sé upp
á kirkju kaffi. Heim il is fólk ið, vin­
ir og kunn ingj ar fara auð vit að og
fá sér kaffi eft ir messu. Það eru jú
yf ir leitt þeir sem mæta, þannig að
það er kannski kirkju kaffi en ekki
form legt. Það hvíl ir alla vega ekki
sú kvöð á staðn um að bjóða upp á
veit ing ar eft ir at hafn ir.“
Ekki marg ir bæir í eyði
Víða hef ur fólki ver ið að fækka í
sveit um lands ins. Yngra fólk ið flyt­
ur á brott en þeir eldri sitja eft ir.
Þau Hanna Sigga og Val berg segja
það ekki vera svo í Hauka daln um
og þau upp lifi sig ekki sem yngsta
fólk ið á svæð inu eða af skekkt.
„Hér hafa nokkr ir bæir far ið í eyði
í daln um frá því ég man eft ir mér
en ekki marg ir síð ustu ár en sums­
stað ar hef ur bú skap ur minnk að og
breyst.“ seg ir Hanna Sigga. „Það
er bara eins og geng ur að á hersl ur
breyt ast. Við upp lif um það alls ekki
að að eins sitji eft ir á bæj un um eldra
fólk. Hér í kring er all ur ald ur, frá
krökk um og upp úr. Mér finnst
við líka vera vel í sveit sett. Það er
stutt í alla þjón ustu, bæði í Búð ar­
dal, Borg ar nesi og til Reykja vík ur.
Við erum með alla kosti dreif býl is­
ins en njót um þess einnig að vera
ekki langt frá þétt býl inu.“
Pen ing um var ekki troð­
ið nið ur um háls mál ið
Ef vik ið er aft ur að upp haf inu seg­
ir Val berg að þau hafi tek ið við áður
en far ið var að troða pen ing um nið­
ur um háls mál ið á fólki. „Við þurft­
um al veg að grenja út okk ar lán eins
og marg ir aðr ir. Það er reynd ar at­
hygl is vert hvern ig góð ær ið kom
ein kenni lega við land bún að inn.
Flest ir vita að jarð ir voru sann ar­
lega und ir verð lagð ar. Í góð ær inu,
bólunni, rauk það síð an upp úr öllu
valdi og ruddi í raun land bún að in­
um til hlið ar. Nú veit eng inn verð
á jörð um en ég tel afar ó trú legt að
það verði eins og það var fyr ir. Hef
ekki trú á því að verð ið gangi al far­
ið til baka. Hins veg ar hafa ýms ar
jarð ir far ið úr land bún aði á þenn­
an hátt og það er kannski það sorg­
lega í öllu þessu dæmi. Við búum
hins veg ar ekki við neitt svart nætti
al mennt og því síð ur ætl um við hér
á bæ að hafa það svo leið is. Við höf­
um alltaf ver ið bjart sýn, það breyt­
ist ekki neitt.“
Stíg andi lukka
í bú skapn um
Eins og fram hef ur kom ið tóku
Hanna Sigga og Val berg við búi for­
eldra henn ar. Þau segj ast ekki hafa
far ið ham för um í að stækka það.
Þetta vor ið séu um fimm hund ruð
ær sem beri en á fóðr um hafi lík lega
ver ið um fimm hund ruð og fimm­
tíu fjár. „Við höf um að eins ver ið að
stækka búið frek ar en hitt, fjölga
bæði í sauð fénu og hrossunum. Við
vor um að byggja yfir hross in okk ar,
ný lega búin að taka inn í nýja hest­
hús ið. Ég fer síð an og dæmi kyn­
bóta hross, hér lend is og er lend is,
bæði fyr ir og eft ir sauð burð. Við
not um hross in okk ar ekk ert í ferða­
þjón ust una. Þetta er okk ar á huga­
mál og við höf um ekki á huga á að
nýta þau til ann ars,“ seg ir Val berg.
Þau hjón eru sam mála um að síg­
andi lukka hafi ver ið í bú skapn um.
„Við höf um alltaf ver ið að bæta
að eins við, tek ið eitt skref í einu,
mjakast í rétta átt. Það er á gæt­
is stefna.“ Mál er að linni. Hjón in
Jó hanna Sig rún Árna dótt ir og Val­
berg Sig fús son þurfa að sinna verk­
um sem bíða.
bgk
Svart nætti er ekki á dag skrá og ekki í boði
Rætt við bjart sýna bænd ur á Stóra Vatns horni í Hauka dal
Bjart sýnu hjón in á Stóra ­ Vatns horni, Val berg Sig fús son og Jó hanna Sig rún Árna dótt ir.
Á Stóra Vatns horni eru tvö í búð ar hús. Gamli bær inn gegn ir nú hlut verki gisti húss
og öðl að ist þann sess við til komu nýrra húss ins.
Tjald stæði er á Stóra ­ Vatns horni með sal ern is að stöðu. Einnig
tveir sum ar bú stað ir sem eru til út leigu frá maí til sept em ber
og eft ir sam komu lagi á öðr um tím um.
Kirkja hef ur ver ið á bæn um í marg ar ald ir. Þessi nýja
var vígð árið 1971 og er ekki eins í lag inu og marg ir
hugsa sér kirkj ur.