Skessuhorn - 23.06.2010, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚNÍ
„Hvað sagði skáld ið Tómas;
„lands lag væri lít ils virði ef það héti
ekki neitt.“ Það er Fé lag aldr aðra í
Borg ar fjarð ar döl um sem á heið ur­
inn af ör nefndsöfn un inni og þarna
hafa marg ir lagt gjörva hönd á plóg­
inn, en kannski ekki síst fólk eins og
Jón Þór is son í Reyk holti og Magn­
ús Sig urðs son á Gils bakka. Ör nefn­
in hjálpa okk ur til að varð veita sög­
una og rekja okk ur í gegn um hana.
Með ör nefna skrán ing unni er ver ið
að bjarga mikl um menn ing ar verð­
mæt um. Fólk á að læra ör nefn in
ekk ert síð ur en ís lensk una. Ég hef
eins og fleiri svolitl ar á hyggj ur af
því að hvoru tveggja sé að hnigna
hjá okk ur, bæði kunn áttu á ör nefn­
um og móð ur ál inu,“ seg ir Ragn­
heið ur Ás mund ar dótt ir á Sig mund­
ar stöð um í Þver ár hlíð, sem nú er í
ör nefna nefnd fé lags ins á samt Þor­
steini Þor steins syni á Skálpa stöð­
um og Dav íð Pét urs syni á Grund.
Fé lag ar í Fé lagi aldr aðra í Borg­
ar fjarð ar döl um fóru fljót lega eft­
ir stofn un fé lags ins fyr ir 19 árum
að skrá setja ör nefni á sínu svæði,
en fé lags svæð ið er Borg ar fjarð ar­
sýsla norð an Skarðs heið ar og Hvít­
ár síðu hrepp ur.
Verk inu mið ar vel.
Blaða mað ur Skessu horns hitti
Ragn heiði að máli í Geira bak­
aríi í Borg ar nesi á dög un um, áður
en hún sinnti sinni vakt á sýn ing­
unni Börn í 100 ár í Safna hús inu.
Þar var rætt um ör nefna söfn un ina
en það kom líka upp úr dúrn um að
Ragn heið ur hafði frá ýmsu að segja
frá lífs hlaupi sínu allt frá því að hún
fædd ist rétt fyr ir stofn un ís lenska
lýð veld is ins, eða árið 1943 aust ur á
Reyð ar firði.
Að spurð hvern ig ör nefna söfn­
un inni mið aði, seg ir Ragn heið ur
að verk inu miði vel í heild ina, sér­
stak lega í sum um sveit um þar sem
meg in vinn unni sé lok ið, en aft ur á
móti sé sumt styttra á veg kom ið.
All ar skrár eru síð an send ar til Ör­
nefna stofn un ar.
Flutt ust til veikrar syst­
ur í Siglu fjörð
Þeg ar við Ragn heið ur byrj uð um
spjall ið í Geira bak aríi greip hún
strax prjóna sem þar voru til tæk­
ir. Þeir fylgdu trefli ein um mikl­
um sem kon ur tengd ar Siglu firði
og Fjalla byggð hafa ver ið að prjóna
í vet ur í sam vinnu við stöll ur sín­
ar fyr ir norð an, til að fagna opn un
Héð ins fjarð ar ganga á hausti kom­
anda. Þá kom það upp úr dúrn um
að Ragn heið ur hef ur sterk tengsl
norð ur frá bernsku­ og ung lings­
ár um. Að spurð seg ist hún að eins
hafa átt heima á fæð ing ar stað sín­
um, Reyð ar firði, til tveggja ára ald­
urs. Þá hafi for eldr ar sín ir Niku­
lína Jó hanna Ól sen og Ás mund­
ur Sig urðs son flutt til Siglu fjarð ar.
En það var ekki vegna at vinn unn­
ar, síld ar inn ar sem gerði Siglu fjörð
að stór um kaup stað, held ur af öðr­
um or sök um.
„Una Sig ríð ur elsta syst ir mín
bjó á Siglu firði á samt manni sín um
Páli Jóns syni sem seinna var þekkt­
ur sem hót el stjóri á Hót el Höfn.
Syst ir mín átti við mik ið heilsu leysi
að stríða og þar sem hún átti korn­
ung börn voru heim il is að stæð ur
mjög erf ið ar. For eldr ar mín ir fluttu
af þessu sök um en ætl uðu dvöl ina
á Siglu firði ekki til lang frama. Fað­
ir minn fékk vinnu á Hóls bú inu þar
sem Páll var þá fjósamað ur og á
Hóli bjugg um við fyrsta vet ur inn,
en flutt um svo út í kaup stað inn.“
Missti föð ur en eign að­
ist for eldra
Það teygð ist úr dvöl inni á Siglu­
firði sem þó hefði á reið an lega orð­
ið mun lengri ef ekki hefði kom­
ið til hörmu legt slys. Þeg ar Ás­
mund ur fað ir Ragn heið ar var á leið
heim úr vinn unni einn dag inn varð
hann fyr ir bíl og lést. Ragn heið ur
seg ir að vita skuld hafi þetta orð­
ið gríð ar legt á fall fyr ir fjöl skyld una
og einnig fjöl skyldu þess sem fyr­
ir þessu ó láni varð, að aka á mann.
„Ég sagði alltaf þótt móð ir mín væri
mér alltaf góð, þá hefði ég misst
föð ur en eign ast for eldra. Upp frá
þessu þurfti móð ir mín að sjá okk­
ur far borða en Þórný Tóm as dótt­
ir sem ók bíln um og mað ur henn­
ar Jón Kjart ans son urðu mér eins
og hin ir bestu for eldr ar, vildu allt
fyr ir okk ur gera. Seinna komst ég
meira að segja að því að þau vildu
endi lega kosta mig til náms, þeg­
ar í ljós kom að ég hafði löng un og
vilja til að læra eitt hvað meira. Þeg­
ar ég var barn var ég að tala um að
verða lækn ir, en það kom eig in lega
aldrei til greina að ég færi í frekara
nám, því að stoð in var ekki þeg in og
í raun hef ég ekk ert ver ið að velta
mér upp úr því að náms fer ill inn
yrði ekki lengri en raun in varð.“
Í sveit á Siglu nesi
Ragn heið ur átti heima á Siglu­
firði til níu ára ald urs, en þá vildi
móð ur henn ar kom ast suð ur til að
sjá fjöl skyld unni far borða upp á
eig in spýt ur. Til stóð að hún færi í
þvotta á Hvann eyri, en það breytt­
ist þeg ar frænka henn ar í Reykja­
vík veikt ist af berkl um. Þang­
að fór Niku lína Jó hanna að hugsa
um heim il ið. Ragn heið ur var hins
veg ar flest bernsku ár in í sveit á
Siglu nesi, hin um meg in fjarð ar ins,
hjá þeim Jóni Odds syni og Báru
Tryggva dótt ur. „Það var ynd is­
legt að vera í sveit á Siglu nesi. Þar
var nú nóg af kríunni og ég var al­
veg sólg in í kríu egg in. Um hverf ið
þarna er á kaf lega fal legt og það var
nóg við að vera og við vor um mik­
ið úti við. Fór um við Bára meira að
segja gang andi inn skrið urn ar alla
leið inn í Kambalág ar að tína ber.
Ég býst við að það hafi ekki marg ir
krakk ar far ið þessa erf iðu leið, enda
skrið urn ar þröng ar og hátt yfir sjó.
Mað ur var ekki mik ið loft hrædd ur í
þá daga. Ég var svo seinna tvo vet ur
í gagn fræða námi á Siglu firði,“ seg­
ir Ragn heið ur, en þess má geta að
Jón Kjart ans son var um tíma bæj ar­
stjóri á Siglu firði, þing mað ur fyr ir
Fram sókn ar flokk inn og seinna for­
stjóri ÁTVR.
Fylgdi skóla stjóra hjón­
un um í Varma land
Þeg ar Ragn heið ur var 10 ára
göm ul var hún í barna skóla á
Strönd á Rang ár völl um, þar sem
nú er golf völl ur þeirra Rang æ inga
rétt hjá Hellu. Þá var þar skóla­
stjóri Ó laf ur Ingv ars son. „Skóla­
stjóra hjón in áttu ung börn og ég
var feng in til að gæta þeirra. Þeg­
ar Ó laf ur var ráð inn skóla stjóri í
nýj an skóla á Varma landi í Borg­
ar firði vet ur inn eft ir vildi ég endi­
lega fylgja hon um þang að. Móð­
ur minni bauðst ráðs konu staða í
skól an um en hún hik aði í fyrstu
við að fara í Borg ar fjörð inn. Ég var
á kveð in og sagð ist fara í Varma land
hvað sem hún gerði. Svo gaf móð ur
mín eft ir og við flutt um báð ar upp
í Varma land.“
Ragn heiði hafði sóst nám ið vel á
Strönd og það varð til þess að Ó laf­
ur skóla stjóri á kvað að hún færi yfir
11 ára bekk inn og færi því í nám í
12 ára bekk á Varma landi.
„Mér fannst stór kost legt að koma
í ný byggð an skól ann á Varma landi
og reynd ar var hann ekki full bú inn
þeg ar við kom um. Kennsla byrj aði
ekki í nýja skóla hús næð inu fyrr en
í byrj un des em ber. En ég var fyrsti
nem and inn sem fékk að fara inn í
nýja skól ann og var mont in af því.
Þá þurfti ég að hoppa um á planka
til að kom ast inn á gólf ið sem þá var
lík lega ný bú ið að leggja múr lag ið.“
Í meina tækn ina
Eft ir tvo vet ur í gagn fræða skóla á
Siglu firði fór Ragn heið ur suð ur til
að vinna fyr ir sér. „Ég var að vinna
um tíma hjá Ó lafi Jens syni lækni
sem var sér fræð ing ur í blóð meina­
og frumu rann sókn um. Það var sér­
stak lega gott að vinna hjá Ó lafi og
vinn an mjög skemmti leg. Þetta
varð til þess að ég lærði meina tækn­
ina hjá hon um og þessi þrjú ár sem
ég vann í meina tækn inni var mjög
skemmti leg ur og góð ur tími.“
Kom ið var að tíma mót um í lífi
Ragn heið ar þar sem hún í októ ber
1965 gift ist Örn ólfi H. Jó mund ar­
syni. Þar með var hún aft ur kom in í
Borg ar fjörð inn. „Við vor um í Örn­
ólfs dal í eitt ár, keypt um Sig mund­
ar staði í Þver ár hlíð í á gúst 1966 og
höf um átt þar heima síð an. Við alla
þá vinnu sem það kost aði að byggja
upp húsa kost jarð ar inn ar nut um við
krafta þeirra mága minna Eyj ólfs
og Krist ins sem báð ir voru í Örn­
ólfs dal og Krist inn reynd ar enn.
Eyfi ók allri möl sem til þurfti og
Kiddi kom dag hvern sem á hon­
um þurfti að halda. Eitt haust fót­
brotn aði Örn ólf ur illa, um það bil
sem það var gró ið fannst í hon um
krabba mein. All an þann vet ur kom
Kiddi og gaf ánum og ég var bara til
að stoð ar. Að eiga svona bræð ur að
er ó met an legt.“
Aft ur í Varma land
Ragn heið ur seg ir að líf sitt hafi
tengst Varma lands skól an um ó trú­
lega mik ið. Sjálf stund aði hún þar
nám og öll börn in henn ar fimm.
Hún var í skóla nefnd lengi og síð­
ustu tíu árin hef ur hún svo starf að á
Varma landi en hætti þar reynd ar í
vor vegna ald urs.
„Það er svo lít ið sér kenni legt að
ég er fyrsti nem and inn sem kem­
ur inn í skól ann og svo þeg ar ég
hætti þá er kannski ver ið að leggja
Varma lands skóla nið ur í sinni upp­
runa legu mynd. Þá meina ég að
það er ekk ert hægt að slá því föstu
að skól inn heiti sama nafn inu þeg­
ar búið verð ur að sam eina hann
tveim ur öðr um skól um.“
Ragn heið ur seg ir að fyr ir um tíu
árum þeg ar yngsta barn ið henn­
ar var far ið að heim an, kom ið til
náms í Fjöl brauta skóla Vest ur lands
á Akra nesi, hafi Flemm ing Jes sen
þá ver andi skóla stjóri á Varma landi
haft sam band. „Hann spurði mig
hvort ég væri til bú in að koma í skól­
ann og vera þar ein um nem and an­
um til stuðn ings. Ég svar aði kall inu
og þetta varð til þess að ég á kvað
að fara í fjar nám við Borg ar holts­
skóla í Reykja vík og læra til stuðn­
ings full trúa. Ég fór og fannst það
mjög skemmti legt, eins og reynd­
ar mér fannst stuðn ings kennsl an.
Þarna hef ur á reið an lega líka nýst
mér reynsl an af því að taka sein fær
börn til sum ar dval ar í Sig mund ar­
staði. Ég kvaddi Varma lands skóla
með trega í vor. Ætli ég komi ekki
bara til með að vill ast þang að heim
á kom andi hausti.“
For rétt indi
Talið berst aft ur að eins að ör­
nefna skrán ing unni og einnig af fé­
lags mál un um, en þeim hef ur Ragn­
heið ur sinnt mik ið og gegnt ýms­
um nefnda störf um fyr ir sveit sína.
„Ég var eig in lega kom in með upp
í kok af fé lags stör f un um þannig að
ég hætti öllu slíku en svo var það
vegna „stjórn ar kreppu“ sem ég varð
kos in for mað ur F.A.B.“ Að spurð
hvort hún sé sátt við það hvern­
ig líf henn ar hef ur þró ast um ýmsa
kráku stigu, seg ist Ragn heið ur vera
það. Til að mynda sé ó lík legt að
hún hafi feng ið svona skemmti leg­
an starfa síð ustu tíu árin á Varma­
landi, hefðu at vik in ekki hag að
því þannig til að hún fór í skóla á
Rang ár velli á sín um tíma og síð an
í Varma land.
„Mér finnst það bara for rétt indi
að ég og mað ur minn höf um eign­
ast fimm mann væn leg börn sem
hafa spjar að sig vel, fjög ur tengda­
börn og átta barna börn. Einn son ur
okk ar er svo tek inn við bú inu á Sig­
mund ar stöð um og nú fylgj umst við
út um glugg ann með son ar son um
okk ar þrem ur vaxa úr grasi. Það er
varla hægt að hugsa sér það betra,“
sagði Ragn heið ur að end ingu.
þá
Fólk á að læra ör nefn in eins og móð ur mál ið
Spjall að við Ragn heiði Ás mund ar dótt ur frá Sig mund ar stöð um í Þver ár hlíð
Heima á hlaði á Sig mund ar stöð um. Bak við Ragn heiði sér yfir hina fal legu sveit
Þver ár hlíð.
Ragn heið ur með prjón a na í Geira bak aríi.