Skessuhorn - 22.09.2010, Page 27

27MIÐVIKUDAGUR 22. SEPTEMBER
Frá ár inu 1993
hef ur Fé lag aldr­
aðra í Borg ar fjarð ar döl um unn ið
að söfn un og varð veislu ör nefna á
fé lags svæði sínu. Nú er svo kom ið
að grein ar góð ar, ný leg ar ör nefna­
lýs ing ar hafa ver ið skráð ar fyr ir
næst um all ar jarð ir í Borg ar fjarð­
ar sýslu ofan Skarðs heið ar, sem og í
Hvít ár síðu og Þver ár hlíð. Alls eru
138 jarð ir á þessu svæði. Frá upp­
hafi starfs ins hef ur ver ið ljóst að
vanda samt er að skrá ör nefni í rit­
uðu máli þannig að auð velt sé fyr ir
lítt kunn uga menn að stað setja þau
með fullri vissu. Leit að hef ur ver­
ið leiða til að ná fram sam stæðri
mynd rænni lausn á þess um vanda,
en hing að til hafa all ar til tæk ar að­
ferð ir reynst fé lag inu of viða vegna
kostn að ar.
Nú hafa Land mæl ing ar Ís lands
búið til gagna grunns for rit, sem ger­
ir kleift að skrá ör nefni beint inn á
upp rétta loft mynd, þannig að upp­
lýs ing arn ar verði öll um að gengi­
leg ar á vef síð um stofn un ar inn­
ar. Land mæl ing ar hafa sýnt verk­
efni okk ar mik inn á huga og vel­
vild. Nú þeg ar hafa ör nefna skrár
fyr ir nokkr ar jarð ir ver ið færð ar
inn í kerfi þeirra með þeim hætti að
stað kunn ug ir menn hafa mætt hjá
starfs fólki Land mæl inga og leið­
beint við inn slátt inn. Því mið ur
eiga marg ir af heim ilda mönn um
okk ar ekki auð velt með að leggja á
sig slíka ferð en úti lok að er að setja
ör nefn in rétt inn á mynd grunn inn
án við veru stað kunn ugra manna.
Því taldi F.A.B. einu færu leið ina
vera að ráða starfs mann sem get ur
ann ast slíka skrán ingu fyr ir hverja
jörð með heim sókn þang að, þannig
að unnt sé að skrá nöfn in beint af
ör nefna skrá í gagna grunn inn á
staðn um. Skrá setn ing unni þarf að
hraða, þar sem mik ill hluti heim­
ilda manna er kom inn á efri ár og
ó víst hve lengi þeirra nýt ur við. Því
hef ur ver ið á kveð ið að ráð ast strax
í verk efn ið. Um leið verð ur leit ast
við að afla fjár til þess með öll um
til tæk um ráð um.
Feng ist hef ur mjög fær starfs­
mað ur til verks ins, að stoð og vel­
vild Land mæl inga Ís lands er
tryggð, sem og fullt sam starf við
Stofn un Árna Magn ús son ar ­ Ör­
nefna svið. Við telj um brýnt að
verk efn ið sé unn ið hratt og sam fellt
þannig að sam ræmi í vinnu brögð­
um sé tryggt.
Okk ur virð ist að við nú ver andi
tækni stig sé þetta lang besta leið­
in til varð veislu þessa merka menn­
ing ar arfs þannig að hann verði til­
tæk ur og skilj an leg ur kom andi kyn­
slóð um.
Mark mið ið er að auð velt verði
fyr ir hvern og einn, sem á huga hef­
ur, að nálg ast mynd ræn ar upp lýs­
ing ar um ör nefni hér aðs ins með
að stoð ver ald ar vefs ins.
Sam an tekt:
Fé lag aldr aðra í Borg ar fjarð ar­
döl um ræð ur sér hæfð an starfs mann
sem heim sækja mun for svars­
menn allra jarða á svæð inu, sam­
tals 138 jarð ir, í þeim til gangi að
stað setja ör nefni hverr ar jarð ar og
merkja þau inn á upp rétta loft mynd
í gagna grunni sem Land mæl ing ar
Ís lands veita að gang að.
Með þessu móti fæst næsta ör­
ugg stað setn ing hvers ör nefn is,
auk þess sem þau verða að gengi leg
öllu á huga fólki á net inu. Á ætl að ur
kostn að ur við verk ið er ná lægt fjór­
um millj ón um króna.
Þeir sem á huga hafa á að styðja
við verk efn ið geta haft sam band við
stjórn fé lags ins, eða und ir rit að ann.
For mað ur stjórn ar er Edda Magn­
ús dótt ir á Hóli í Hvít ár síðu.
Fyr ir hönd Fé lags aldr aðra í Borg-
ar fjarð ar döl um,
Þor steinn Þor steins son.
ADHD sam tök in á Ís landi leggja
til að vik an 20. ­ 24. sept em ber verði
vit und ar vika í skól um lands ins. Til­
gang ur inn með vik unni er að auka
skiln ing á hög um þeirra sem glíma
við at hygl is brest og of virkni. Vit und­
ar vik ur sem þessi hafa ver ið haldn­
ar víða í Evr ópu og Banda ríkj un um
með góð um ár angri.
At hygl is brest ur og of virkni, oft
kall að ADHD í dag legu tali, er
tauga þroska rösk un sem kem ur yf ir­
leitt snemma fram eða fyr ir 7 ára ald­
ur og get ur haft víð tæk á hrif á dag­
legt líf, nám og fé lags lega að lög un.
At hygl is brest ur og of virkni er al ger­
lega óháð greind.
Or sak ir at hygl is brest og of virkni
(ADHD) eru líf fræði leg ar og eru
erfð ir tald ar út skýra 75­95% ein­
kenna. Um hverf is þætt ir út skýra ekki
ADHD ein kenni hjá ein stak ling um,
s.s. slakt upp eldi. Sam kvæmt rann­
sókn hjá Ís lenskri erfða grein ingu
glím ir um 7,5% barna hér lend is við
ADHD og mörg börn eru jafn framt
með ýms ar fylgirask an ir s.s. hegð­
un ar vanda, kvíða, dep urð og áráttu/
þrá hyggju.
Ein kenni geta ver ið þrenns kon­
ar, en rétt er að ít reka að ein kenn in
geta ver ið mis mun andi, þau eru mis­
mik il hjá ein stak ling um og geta ver ið
breyti leg eft ir aldri. Hreyf ióró leik inn
er mest á ber andi á yngri árum en oft
dreg ur úr hon um á ung lings ár um en
í stað inn kem ur innri órói.
At hygl is brest ur get ur lýst sér í •
því að ein stak ling ur inn á erfitt
með að ein beita sér að við­
fangs efn um sín um. At hygl­
is bresti fylg ir yf ir leitt slakt
skamm tíma minni og hlust un
er ekki góð. Skipu lags erf ið­
leik ar eru nær alltaf fylgi fisk ar
at hygl is brests og oft er tíma­
skyn ið ekki gott.
Hreyf ióró leiki lýs ir sér þannig •
að börn in eiga erfitt með að
sitja kyrr. Þau iða í sæti og
eru fikt in og stöðugt á ferð
og flugi. Þau tala oft mik ið og
ligg ur oft hátt róm ur. Hreyf­
ióró leiki er oft mest á ber andi
á yngri árum.
Hvat vísi kem ur þannig fram •
að börn eiga erfitt með að
bíða, þau grípa fram í og ryðj­
ast inn í leiki og sam ræð ur
ann arra. Þeim er hætt við að
fram kvæma og gera hluti án
þess að hugsa um af leið ing­
ar gerða sinna en það get ur
kom ið þeim bæði í vand ræði
og hættu.
Mik il vægt er að all ir sem koma
að börn um með at hygl is brest og
of virkni fái fræðslu um ein kenni
ADHD og upp lýs ing ar um ár ang urs­
rík ar að ferð ir. Best ur ár ang ur næst ef
gott sam starf og skiln ing ur er á með­
al þeirra sem koma að ein stak lingn­
um sem glím ir við ADHD. Þeg ar
skiln ing ur er fyr ir hendi þá auð veld­
ar það öll um að koma til móts við
ein stak ling inn, hegð un hans og þarf­
ir. Mik il vægt er að þekkja ein kenn in
og vita hvern ig best er að nýta ár ang­
urs rík ar að ferð ir.
For eldr ar þurfa því að fá •
fræðslu um ADHD og þjálf­
un í ár ang urs rík um upp eld is­
að ferð um.
Kenn ar ar þurfa jafn framt •
að fá fræðslu um ADHD og
þjálf un í við eig andi kennslu­
að ferð um
Lyfja með ferð get ur auk þess •
skil að bæði betri líð an og
betri náms legri og fé lags legri
stöðu hjá barni með ADHD
Þetta skóla ár er starf andi teymi í
Grunn skól an um í Borg ar nesi sem
hef ur það að mark miði að bæta að­
stöðu nem enda með ADHD til náms,
efla fé lags færni þeirra og auka skiln­
ing á ADHD. Í því sitja kenn ari, sér­
kenn ari, þroska þjálfi, skóla stjórn andi
og sál fræð ing ur. Hlut verk teym is ins
er að upp fræða sam fé lag ið um ein­
kenni ADHD og auka skiln ing. Fyrst
í stað er lögð á hersla á starfs fólk skól­
ans og for eldra. Þann 21.sept em ber
var kynn ing fyr ir starfs fólk skól ans
og um kvöld ið var al menn ur fund ur
um ADHD. Gylfi Jón Gylfa son sál­
fræð ing ur á skóla skrif stofu Reykja­
nes bæj ar sem sér hæft hef ur sig í ein­
kenn um og hag nýtri ráð gjöf varð­
andi ADHD hélt þessi er indi. Um
miðj an októ ber stend ur for eldr um
barna með ADHD til boða að sitja
fund í Borg ar nesi í gegn um fjar fund­
ar bún að þar sem lögð er á hersla á
að for eldr ar öðlist góð an skiln ing
á hvað ADHD er og fái ein föld og
hag nýt ráð við upp eldi barna sinna.
Í lok októ ber mun yngri nem end um
með ADHD standa til boða að sækja
nám skeið sem hef ur það að mark­
miði að efla færni þeirra með því
m.a. að þjálfa þau í sam skipt um, til­
finn ing um, sjálf stjórn og at hygli. Það
er von okk ar að hægt verði að koma
af stað hópi for eldra barna sem eru
með ADHD sem hafi það m.a. að
mark miði að styrkja hvort ann að og
afla sér fræðslu.
ADHD teymi við Grunn skól ann í
Borg ar nesi.
Grein in er byggð á upp lýs ing um af
heima síðu ADHD sam tak ana, http://
www.adhd.is/.
Það hæf ir vel að vetr ar dag skrá
Snorra stofu hefj ist með minn­
ing ar fyr ir lestri Snorra Sturlu son­
ar á dán ar degi hans 23. sept em ber
næst kom andi. Ósk ar Guð munds­
son rit höf und ur í Véum
í Reyk holti held ur
þenn an fyrsta fyr ir lest ur
vetr ar ins, en þeir verða
all nokkr ir. Ósk ar nefn­
ir hann: „Það var fyr ir
átta öld um ­ dvöl Guð­
mund ar góða í Reyk­
holti, ást úð og póli tík
þeirra Snorra Sturlu­
son ar.“
Guð mund ur Ara son
Hóla bisk up dvaldi 1209­
1210 hjá Snorra Sturlu­
syni í Reyk holti. Þess ir
gjör ó líku menn, ver ald legi höfð ing­
inn og sá kirkju legi, áttu þrátt fyr ir
ólík við fangs efni góð an fé lags skap.
Líf þeirra flétt ast sam an á ýms um
punkt um ­ og með skemmti leg um
hætti sem far ið verð ur yfir í fyr ir­
lestr in um. Ósk ar Guð munds son
lagði stund á sagn fræði, bók mennt­
ir og þjóð fé lags fræði í há skól um í
Reykja vík, Bremen og Kaup manna­
höfn á átt unda ára tugn um. Hann
starf aði um ára bil sem blaða mað ur
og rit stjóri á ýms um miðl um. Hann
hef ur í hálf an ann an ára tug unn ið
sem sjálf stætt starf andi fræði mað­
ur og kom ið að út gáfu fjölda verka
sem rit stjóri og höf und ur. Fyr ir­
lest ur inn hefst kl. 20:30 í Bók hlöðu
Snorra stofu og að gangs eyr ir er kr.
500. Boð ið verð ur upp
á kaffi veit ing ar í hléi.
Á vetr ar dag skránni,
sem er ó venju fjöl þætt,
kenn ir ým issa grasa
og efni henn ar á um
margt ræt ur sín ar að
rekja til hér aðs ins sjálfs
og íbúa þess. Þar má til
við bót ar við fyr ir lest ur
Ósk ars finna fyr ir lestra
um kelt neska trú ar­
hugs un, Bæ í Bæj ar­
sveit á tím um Rúð ólfs
bisk ups, ís lenska hest­
inn auk fram and legra fyr ir lestra
þar sem fyr ir les ar ar viðra ýmis
hugð ar efni sín. Þá eru fyr ir hug að ar
kvöld vök ur, sem unn ar verða í sam­
starfi við þá, sem næst standa mál­
efn inu hverju sinni. Þar verða m.a.
dag skrár um Borg firð ing ana Svein
Skorra Hösk ulds son ís lensku­
fræð ing og hesta mann inn Hösk­
uld Eyj ólfs son frá Hofs stöð um. Þá
er ó talið nám skeið í Grett is sögu,
sem hald ið er í sam vinnu við Sí­
mennt un ar mið stöð Vest ur lands og
Land náms setr ið. Það hefst 4. októ­
ber í Land náms setr inu og verð ur
til skipt is þar og í Snorra stofu. Sí­
mennt un ar mið stöð in sér um skrán­
ingu á nám skeið ið.
Í des em ber verða kynnt ar ný út­
komn ar bæk ur þar sem ljóð in verða
í brennid epli og í mars verð ur efnt
til mál þings í sam vinnu við Veið­
mála stofn un um vatna svæði Hvít­
ár. Segja má að dag skrá vetr ar ins
ljúki á þjóð há tíð þeg ar Hösk uld­
ar gerði, hesta gerði í tún fæti Reyk­
holts verð ur vígt og við það af hjúp­
að ur minn is varði um Hösk uld Eyj­
ólfs son.
Snorra stofa gef ur út við burða­
skrá, þar sem þess um við burð um
er lýst nán ar. Hún verð ur bor in út
til heim ila í Borg ar byggð, Skorra­
dals hreppi og Hval fjarð ar sveit. Þar
er enn frem ur minnt á hið fjöl þætta
starf stofn un ar inn ar, sem með al
ann ars felst í gesta mót töku og sýn­
inga haldi auk þess að veita fræði­
mönn um að stöðu til að búa í Reyk­
holti og nýta sér frá bæra að stöðu
bók hlöð unn ar. Bók hlað an hef ur
sér hæft sig í mið alda bók mennt um
hvers kon ar en á einnig mik ið og
gott al menn ings bóka safn. Hún er
opin al menn ingi alla virka daga frá
kl. 9 til 17.
-frétta til kynn ing
Fjöl breytt vetr ar dag skrá Snorra stofu
Pennagrein
Pennagrein
Upp lýs ing ar um stöðu og á form Fé lags aldr aðra í Borg ar fjarð ar döl um,
hvað varð ar söfn un og varð veislu ör nefna á fé lags svæð inu
Vit und ar vika ADHD sam tak anna
Ársfundur Alþýðusambands Íslands 2010
Fulltrúakjör
Samkv. lögum Stéttarfélags Vesturlands skal viðhafa
allsherjaratkvæðagreiðslu við val fulltrúa á ársfund ASÍ.
Félagið á rétt til að senda 4 fulltrúa á fundinn, sem fram
fer á Hilton Reykjavík Nordica hótelinu
dagana 21. og 22. okt. 2010.
Framboðslistum, þar sem tilgreindir eru 3 aðalfulltrúar
frá SGS-deildunum og 1 frá LÍV-deild og jafnmargir
varafulltrúar, ásamt tilskyldum fjölda meðmæla fullgildra
félagsmanna, skal skila á skrifstofu Stéttarfélags Vesturlands
Sæunnargötu 2a, Borgarnesi, stílað á formann kjörstjórnar,
Svein G. Hálfdánarson, fyrir kl. 16.00 mánudaginn
4. okt. 2010.

Borgarnesi, 21. sept. 2010
Stéttarfélag Vesturlands