Skessuhorn - 24.08.2011, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 24. ÁGÚST
Ó hætt er að segja að Ást hild ur
Snorra dótt ir hafi vak ið tölu verða
at hygli þeg ar hún gaf út fyrstu
barna bók ina um Bínu bál reiðu fyr­
ir fimm árum. Bók in bygg ir á þrjá­
tíu ára reynslu Ást hild ar í tal meina­
fræði en hún hef ur langa reynslu
af því að styrkja boð skipta færni og
efla mál þroska hjá ung um börn um.
Bæk urn ar um Bínu eru nú orðn ar
þrjár tals ins en nýjasta bók Ást hild­
ar, sem gef in verð ur út á Banda­
ríkja mark aði, fjall ar um eng il inn
Raf a el sem valdi að koma til jarð­
ar inn ar. Blaða mað ur Skessu horns
sett ist nið ur með Ást hildi á sól rík­
um eft ir mið degi í síð ustu viku og
ræddi við hana um Bínu og Raf a el,
til finn ing ar og að stæð ur sem börn­
um er kennt að takast á við í bók un­
um og ó eig in gjörn, og oft van met­
in, störf tal meina fræð inga.
Ljáðu mér eyra
Ást hild ur er fædd og upp al in á
Akra nesi enda má finna greini lega
skírskot un á Skag ann í nýj ustu bók
henn ar um Raf a el. Skóla hús næð ið
lík ist mjög skóla hús næði Brekku­
bæj ar skóla og kenn ar inn í bók inni
heit ir Lauf ey, líkt og Lauf ey Skúla­
dótt ir um sjón ar kenn ari við Brekku­
bæj ar skóla til margra ára. Þess má
einnig geta
að það er
A k u r n e s ­
i n g u r i n n
Bjarni Þór
Bjarna son,
og skop­
m y n d a ­
h ö f u n d ­
ur Skessu­
horns, sem
mynd skreyt­
ir bæk urn­
ar henn­
ar Ást hild ar.
„Ég hef alltaf
haft á huga á
því að hjálpa
börn um,“ seg­
ir Ást hild­
ur spurð um
upp haf þess
sem hún kall­
ar bæði vinnu
og á huga mál.
„Fyrst mennt­
aði ég mig sem
sér kenn ari og
í þeirri vinnu
varð mér fljótt ljóst
hversu mik il á hrif
mál þroski barna hafði á allt þeirra
nám. Út frá þeim hug leið ing um
fór ég út til Nor egs og lærði tal­
meina fræði. Lét ekki stað ar numið
þar held ur fór það an til Banda ríkj­
anna þar sem ég út skrif að ist með
meistara gráðu í tal meina fræði. Í
meist ara verk efn inu mínu skoð aði
ég hljóð kerf is vit und barna, það er
þann hæfi leika að geta hugs að og
tal að um hljóð kerfi máls ins. Í kjöl­
far ið skrif aði ég mína fyrstu bók,
Ljáðu mér eyra á samt Val dísi Guð­
jóns dótt ur, tal meina fræð ingi. Bók­
in legg ur á herslu á að styrkja und­
ir stöðu þætti fyr ir lest ur og hef ur
not ið mik illa vin sælda. Hún hef ur
nú ver ið end ur út gef in þrisvar sinn­
um.“
Leið til læs is
Allt frá fyrstu við kynn ingu er
blaða manni það ljóst að Ást hild ur er
mik ill vinnu þjark ur og er sjaldn ast
með að eins eitt járn í eld in um. Hún
hef ur gef ið út ým is legt kennslu efni
þar sem unn ið er með ís lensku
mál hljóð in og aðra und ir stöðu þætti
lest urs. Þá er hún einn af eig end um
Tal þjálf un ar Reykja vík ur þar sem
hún starfar sem tal meina fræð ing ur.
„Síð an er ég með samn inga út um
allt land,“ seg ir hún og bros ir þeg ar
spurt er
um verk efna stöð­
una. „Ég fer inn í leik­ og grunn­
skól ana og að stoða börn með mál­
þroska frá vik og held nám skeið og
fyr ir lestra um allt land. Þá hef ég
á samt þrem ur öðr um sér fræð ing­
um í sam starfi við mennta vís inda­
svið Há skóla Ís lands og Náms­
gagna stofn un þró að Leið til læs­
is, sem er ís lenskt skimun ar tæki
til að finna börn sem eru í á hættu­
hópi fyr ir lestarörð ug leika. Þetta
stuðn ings kerfi bygg ir á svo kall­
aðri snemmtækri í hlut un, það er
sú hug mynda fræði að ef grip ið er
inn í ferl ið nógu snemma er hægt
að koma í veg fyr ir eða draga úr
lestr ar örð ug leik um barna. Að lok­
um má nefna að þessa stund ina er
ég að vinna að þró un ar verk efni, í
sam vinnu við einn leik skóla á Akra­
nesi, þar sem í hlut un er beitt þeg ar
grun ur vakn ar um mál þroska frá vik
hjá mjög ung um börn um.“
Byrj uð á fjórðu
bók inni um Bínu
Ást hild ur kynnt ist því í gegn um
starf sitt sem tal meina fræð ing ur
að börn með ein hvers kon ar mál­
þroska frá vik líð ur oft illa. Erf ið­
leik arn ir valda skertri fé lags færni,
mörg börn kunna ekki að eign ast
vini, þau eiga í námsörð ug leik­
um og lenda oft ar en
ekki í ein elti. Þessi
upp götv un leiddi til
þess að Ást hild ur
skrif aði fyrstu bók ina
um Bínu bál reiðu.
„Mál þroska frá vik
leiða einnig oft af
sér hegð un ar vanda­
mál. Þeg ar eng inn
skil ur hvað þú ert að
reyna að segja verð­
ur þú að sjálf sögðu
pirruð, öskr ar og
hend ir þér í gólf­
ið, klíp ur jafn vel
og bít ur. Þetta er
það sem Bína ger­
ir alla vega,“ seg ir
Ást hild ur í gam­
an söm um tón.
Ást hild ur hef­
ur einnig út bú­
ið Bínu ­ mynda­
lottó þar sem
mark mið ið er að
styrkja hlust un,
þjálfa boð skipta­
færni, auka orða­
forða, læra að nota
ein fald ar setn ing­
ar, læra lita heiti og að vekja á huga
á stöf um.
„Hún Bína mín hef ur ver ið mjög
vin sæl. Fyrsta bók in um hana hef ur
ver ið þýdd yfir á ensku en þá heit­
ir hún Angry Ann. Ég hef enn ekki
sagt skil ið við Bínu og er þeg ar far­
in að vinna að næstu bók. Þar mun
Bína takast á við sorg ina þeg ar hún
miss ir gælu dýr ið sitt,“ seg ir Ást­
hild ur.
Læra að takast á við
erf ið ar til finn ing ar
Ást hild ur vildi halda á fram að
miðla þekk ingu sinni, styrkja boð­
skipta færni og efla mál þroska hjá
ung um börn um í gegn um bæk urn­
ar og þá vildi hún einnig höfða til
stærri mark hóps. Þess vegna varð
Raf a el eng ill til. „Raf a el sér hvað
mörg um börn um líð ur illa og þess
vegna á kveð ur hann að koma til
jarð ar inn ar. Hann þrá ir að mæta
grunn þörf um allra barna, það er
þörf inni fyr ir kær leika, virð ingu og
vin áttu. Hann nálg ast það á lausn­
a mið að an hátt hvern ig takast skuli
á við ein elti, rifr ildi, lestr ar örð ug­
leika, reiði, tölvu fíkn, ótta, ein­
mana leika, öf und, beiskju og skort á
því að setja sig í spor ann arra. Raf­
a el sýn ir fram á að hægt er að læra
sjálf stjórn, fara eft ir regl um, læra að
skilja til finn ing ar, takast á við ótta
og láta af slæm um venj um. Börn in
öðl ast inn sæi í eig in vanda og læra
að skilja bet ur hug ar heim ann arra.
Hvern ig eiga börn til dæm is að
takast á við öf und? Öf und er ó sköp
eðli leg til finn ing en þau þurfa að
læra að takast á við hana. Bók in er
ekki ein ung is ætl uð börn um með
mál þroska frá vik held ur tek ur hún
á til finn ing um sem öll börn finna,
sér stak lega á þess um kreppu tím um
þeg ar mörg um börn um líð ur illa.“
Ást hild ur seg ist stolt af þessu af­
reki sínu enda hafi hún stað ið ein í
öllu þessu basli. „Ég tók ein hverj­
ar hund rað á kvarð an ir í þessu ferli
á samt því að skrifa bók ina og koma
henni á fram færi. Ég var búin að
ganga með þessa hug mynd lengi
í mag an um en það tók um það bil
þrjú til fjög ur ár að koma henni á
Banda ríkja mark að.“
Á nægð með við tök urn ar
Ó hætt er að segja að Ást hild ur
hafi tek ið hug mynd ina um Raf a­
el eng il alla leið en sam hliða bók­
inni er ver ið að þróa svo kall aða
með ferð ar dúkku. Hægt er að nota
dúkk una til að setja upp að stæð ur
sem koma fram í bók inni og búa
til skema. Einnig er hægt að nota
dúkk una sem hugg un og til þess að
skapa vellíð an með því að setja hana
í fang ið á við kom andi og benda á að
hugsa um eitt hvað fal legt og tjá til­
finn ing ar. Það er hin sænska Britt­
Marie Egedi us­Jak obs son sem
hann ar og þró ar dúkk una af Raf a­
el engli.
Í októ ber mun Ást hild ur kynna
bók ina um Raf a el, eng il inn sem
valdi að koma til jarð ar inn ar, á
bóka mess unni í Frank furt þar sem
Ís land verð ur í önd vegi. Þá verð­
ur hún einnig á ís lenska básn um
á samt Bjart eyju Sig urð ar dótt ur tal­
meina fræð ingi þar sem þær munu
kynna náms efn ið sitt, Töl um sam­
an og Orða gull. Ný lega kynnti Ást­
hild ur Raf a el eng il á náms gagna­
sýn ingu í sam vinnu við mennta­
vís inda svið há skól ans og Náms­
gagna stofn un. „ Þarna mættu sér­
kenn ar ar og náms ráð gjaf ar sem sáu
fjöl marga mögu leika í bók inni og
sýndu henni mik inn á huga. Ég var
al veg him in lif andi yfir við brögð­
un um. Nú stefni ég að því að gefa
bók ina um Raf a el út á Ís landi fyr ir
jól og þá ætla ég einnig að gera spil
sem æfir boð skipta færni út frá sög­
unni af Raf a el.
Vinn an er, og hef ur alltaf ver­
ið, mitt helsta á huga mál. Því mál­
ið er jú und ir staða fyr ir svo margt,
sam an ber allt nám, fé lags færni og
ár ang ur í líf inu,“ seg ir Ást hild ur
Snorra dótt ir að end ingu.
ákj
Barna bóka höf und ur inn og tal meina fræð ing ur inn Ást hild ur Bj. Snorra dótt ir:
Gef ur út barna bók í Banda ríkj un um
Raf a el eng ill í hvít um kirtli með engla vængi.
Ást hild ur Snorra dótt ir á samt Raf a el engli. Hérna er hann klædd ur í blá ar smekk bux ur, rauða peysu og blá an hatt en þannig
klæð ir hann sig til þess falla í hóp inn á jörð inni.
Svona lít ur bók in út u
m Raf a el, eng il inn sem
valdi að koma til jarð
ar inn ar.