Skessuhorn - 13.03.2013, Síða 38
38 MIÐVIKUDAGUR 13. MARS 2013
Hvað finnst þér eft ir minni leg-
ast úr ferm ing ar fræðsl unni?
(Spurt í Dala og
Reyk hóla presta kalli)
Lauf ey Fríða Þór ar ins dótt ir,
fermist í Stað ar hóls kirkju
Mér finnst skemmti leg ast þeg
ar við för um til El ínu Hrund ar
sókn ar prests og gist um heima
hjá henni.
Ein ar Hólm Frið jóns son, fermist
í Stað ar fells kirkju á Fells strönd
Mér finnst þetta allt hafa ver
ið skemmti legt og fróð legt. Svo
var ferð in í Laug ar mjög góð.
Ósk ar Björn Jó hann es son,
fermist í Kvenna brekku kirkju
Mér finnst und ir bún ing ur inn
hjá Önnu presti hérna í Búð ar
dal hafa ver ið full kom inn.
Rík harð ur Eyj ólfs son, fermist í
Hjarð ar holts kirkju
Mér finnst ég hafa lært margt
nýtt um kristn ina sem ég vissi
ekki áður og ferm ing ar fræðsl an
hef ur ver ið skemmti leg. Lauga
ferð in var bara fín og gam an í
henni.
Soff ía Sól ey Árna dótt ir, fermist
í Stað ar hóls kirkju
Ferm ing ar fræðsl an hef ur ver ið
skemmti leg við för um heim til
prests ins á Reyk hól um og lær
um ým is legt.
Spurningin
Eft ir að hafa ver ið sókn ar prest
ur Dala manna í sautján ár, allt frá
upp hafi prests fer ils síns, söðl aði sr.
Ósk ar Ingi Inga son um og gerð ist
sókn ar prest ur í Ó lafs vík ur og Ingj
alds hóls presta
kalli. Hann seg ir
átján börn hafa
ver ið í ferm ing
ar fræðslu hjá
sér núna en eitt
þeirra fermist á
Akra nesi. Hin
fermist ým ist
í Ingj alds hóls
eða Ó lafs vík
ur kirkj um. „Ég
fermi sex börn í Ingj alds hóls kirkju
á skír dag og tvö börn á hvíta sunnu
dag en í Ó lafs vík ur kirkju fermi
ég svo níu börn á hvíta sunnu dag.
Löng hefð er fyr ir því að ferma á
hvíta sunnu dag í Ó lafs vík, ég fékk
að vita það strax þeg ar ég sótti um
hér að þetta væri ó frá víkj an legt."
Ósk ar seg ir ferm ing ar fræðsl una
hafa byrj að strax í sept em ber, stuttu
eft ir að krakk arn ir byrj uðu í skól an
um. „Við höf um hist hálfs mán að ar
lega að jafn aði en stund um oft ar.
Svo fór um við í ferð ina að Laug um
í Sæl ings dal, sem tókst mjög vel,
en þarna voru öll ferm ing ar börn af
Snæ fells nesi, úr Döl um og Reyk
hóla presta kalli en Hólm vík ing
ar komust ekki núna en hafa ver ið
með áður. Meiri hlut inn af ferm ing
ar fræðsl unni fór fram á þessu móti
en síð an höf um við að und an förnu
ver ið meira með verk efni sem snúa
að sið ferði og við horf um til lífs
ins. Þetta eru skemmti leg verk efni.
Í jan ú ar tók ég ferm ing ar börn in í
próf en flest ir prest ar láta þau taka
þessi próf. Við erum með námskrá
frá þjóð kirkj unni sem seg ir um hvað
börn in eigi að kunna, þannig að við
prest arn ir höf um í raun ekki mik
ið val um þessa fræðslu. Hér áður
fyrr spurðu prest ar jafn vel börn in
út úr við sjálfa at höfn ina en nú þyk
ir það betra að gera þetta áður. Það
er ó þving aðra og ýtir und ir að þau
læri þetta. Ann ars finnst mér ferm
ing ar börn in í dag ó feimn ari og ekki
eins þvinguð og áður."
Skemmti legt kirkju kaffi
eft ir mess ur
Ósk ar seg ist not ast við ferm ing ar
kver sem hann út bjó með an hann
var í Döl un um. „Ég hef ver ið að
heim færa það fyr ir þetta svæði. Þetta
kver fá þau til að vinna verk efni úr
og messu lyk il þar sem at hafn ir eru
skráð ar. Þau eiga að mæta í tíu guð
þjón ust ur að lág marki og skipt ast á
að lesa þar upp ritn ing ar orð. Hlut
verk þeirra var svo held ur meira í
messu á æsku lýðs degi þjóð kirkj
unn ar. Þar út skýrðu þau messuliði
fyr ir kirkju gest um, sömdu og
fluttu al menna kirkju bæn. Í hverj
um ferm ing ar tíma er bæna stund
þar sem þau biðja með eig in orð
um. Þeim finnst þetta erfitt fyrst
en þetta verð ur eðli legra fyr ir þau
með tím an um. Hér hef ég svo erft
skemmti leg an sið sem er að þeir
for eldr ar ferm ing ar barna sem lesa
upp hverju sinni hella upp á kaffi
í safn að ar heim il inu. Þetta er mjög
skemmti legt að hafa svona kirkju
kaffi á eft ir. Þarna er bara kaffi, djús
og kex en ekki nein ar veisl ur. "
Góð þátt taka
í kirkju starf inu
Ósk ar Ingi seg ist hafa kunn að vel
við sig í Döl un um og hann kunni
líka vel við á Snæ fells nes inu. „Það
er gott að vera lengi á sama stað
og mér finnst það góð til finn ing að
ferma börn sem ég hef skírt. Þannig
kunni ég, þannig séð, næst um allt
í Döl un um. Svo kem ég hing að og
kann næst um ekki neitt, þetta er
gott líka. Síð an er það að hér er allt
ann að sam fé lag en í Döl un um og
hugs un ar hátt ur inn kannski ann ar í
svona sjáv ar út vegs sam fé lagi held
ur en í bænda sam fé lag inu í Döl um.
Það er gott að kynn ast báð um stöð
um." Ósk ar Ingi seg ir það á nægju
legt hve marg ir séu til bún ir að taka
þátt í kirkju starf inu. Þannig hafi
ver ið auð velt að fá fimm sjálf boða
liða til að sjá um sunnu daga skól
ann og tíu til tólf ára starf ið. „Fólk
er mjög já kvætt hér gagn vart kirkj
unni og er mjög bón gott. Með því
að hafa einn dag fyr ir ferm ing arn ar
þá skap ast meiri stemn ing og þetta
verð ur stærri dag ur fyr ir vik ið, sem
verð ur til þess að fleiri minn ast
ferm ing ar dags ins. Hér koma stór
ir hóp ar fólks sam an á hverju ári til
að halda upp á ferm ing araf mæli,"
sagði sr. Ósk ar Ingi Inga son, sókn
ar prest ur í Ó lafs vík ur og Ingj alds
hóls presta kalli.
hb
Kran sa kak an kom hing að til
lands með danskri kaup manna
og emb ætt is manna stétt og hef
ur því ætíð þótt við hæfi við
hin ýmsu há tíð ar höld. Á vef
síð unni timarit.is er kran sa köku
fyrst get ið í frétt frá ár inu 1907.
Þá var kon ung ur inn í heim
sókn á Ak ur eyri og var við til
efn ið reist ur heið urs bogi mik ill
og öll bryggj an flögg um skreytt.
Við þetta há tíð lega til efni þótti
einnig við hæfi að bjóða upp á
kampa vín, kran sa köku og vindla.
Næst koma kran sa kök ur fyr ir í
aug lýs ingu frá Björns bak arí þar
sem hús mæð ur eru minnt ar á að
láta ekki vanta tertu, ís, froma
ge eða kran sa köku á jóla borð ið.
Á fram er minnst á kran sa kök ur
við jóla hald, brúð kaup og kon
ung leg ar mót tök ur en hún er
fyrst nefnd í tengsl um við ferm
ing ar veisl ur í Tím an um árið
1962. Seg ir þar í mynda texta á
for síðu að nú standi ferm ing ar
yfir og þeim fylgi kran sa kök ur
á samt mörgu öðru góðu. Mynd
in sem fylgdi var af stærstu kran
sa köku sem búin hafði ver ið til
á Ís landi en bak ar inn sjálf ur var
að ferma.
Hvað sem því líð ur er kran
sa kak an í dag al mennt tal in
ó missandi í ferm ing ar veisl unni.
Bak ar ar svæð is ins eru þeg ar
farn ir að taka á móti pönt un um
en aðr ir vilja held ur baka tert
urn ar sjálf ir. Hér með fylgj andi
er upp skrift sem fyrst birt ist í
Morg un blað inu árið 1988:
Kran sa kaka
1 kg kran sa kökumassi (mar
sípanmassi)
500 g strá syk ur
5 eggja hvít ur
Inn an í mót in: smjör og sigt
uð tví böku mylsna eða Pama
rís mjöl
Að ferð:
Sker ið mar sípanmass1.
ann nið ur og setj
ið, á samt sykrin um og
eggja hvít un um, í þykk
botna pott á elda vél.
Kreist ið sam an með hendi 2.
og lát ið volgna lít il lega.
Þetta á að verða að sam
felld um massa. Ef hit inn er
of mik ill er hætta á að syk
ur inn hlaupi í kekki.
Mass inn tek inn upp úr 3.
pott in um og kæld ur í um
það bil tvær klukku stund
ir. Það er betra að sprauta
mass an um þeg ar hann er
orð inn kald ur.
Ef við not um kran sa köku4.
mót smyrj um við þau með
smjöri og strá um fín gerðri,
sigtaðri brauð mylsnu inn an
í þau eða Pama rís mjöl. Ef
við not um bök un ar papp ír
í stað inn fyr ir form teikn
um við hring ina á röngu
papp írs ins, smyrj um hann
og strá um á hann tví böku
mylsnu.
Deig ið sett í sprautu poka 5.
og spraut að í form in eða
á plöt una. Túð an fremst á
pok an um á að vera rúm lega
1 sentí metri í þver mál. Ef
ekki er not að ur sprautu poki
er deig ið hnoð að í lengj ur.
Stærsti hring ur inn á átján 6.
hringja köku er 18,5 sm í
þver mál (ut an mál) en sá
minnsti er 5,5 sm í þver
mál. Ef kak an á að vera
stærri eru neðstu hringirn
ir stækk að ir. Deig ið í þess
ari upp skrift er nægj an legt í
stærri köku. Ef bak að ir eru
átján hring ir er nægj an legt
deig eft ir í litl ar smákök
ur sem hægt er að skreyta
með litl um kirsu berja bit
um. Síð an eru
það „eyr un" á kök unni. Þau
þarf að sníða og baka.
Hringirn ir eru bak að ir við 7.
160°C í um það bil 20 til 30
mín út ur. Eft ir að hringirn
ir hafa ver ið bak að ir er á gætt
að frysta þá. Við fryst ing
una verða þeir að eins seig
ir og finnst flest um þeir betri
þannig. Einnig er gott að
setja kök una sam an á með an
hringirn ir eru enn frosn ir.
Í glassúr inn eru not uð 150 g
flór syk ur, 1 eggja hvíta og nokkr
ir sítrónu drop ar eða edik. Þessu er
hrært sam an þar til það er seigt.
Lát ið í sprautu poka með mjög
odd mjórri sprautu eða kram ar hús
með ör mjóu gati en einnig er gott
að nota einnota sprautu poka sem
fást í bús á halda versl un um og stúta
sem fylgja með. Síð an er spraut að
upp og nið ur í boga, fyrst á neðsta
hring inn. Spraut að er fram an á
hring inn og að eins ofan á hann og
þeg ar næsti hring ur er lagð ur ofan
á fest ist hann við glassúr inn. Síð an
koll af kolli.
Þá er kom ið að frek ari skreyt
ingu. Skreytt er með sæl gæt is mol
um, ferm ing ar barni á topp inn og
ef til vill mar sípan blóm um.
Skraut ið er fest með brædd um
sykri og þá er best að dýfa konfekt
inu ofan í syk ur inn (þeim fleti sem
fest ast á við kök una) og smella
því, var lega þó, á kök una. Einnig
eru „eyr un" fest við kök una með
brædd um sykri. Það er rétt að taka
fram að þeg ar „eyr un" eru snið in
eða mót uð verð ur að gera tvö, eitt
af hvorri stærð í speg il mynd, svo
að út kom an verði rétt þeg ar eyr un
eru fest á kök una.
Vinnu tím inn er nokk uð lang ur,
fjór ar til fimm klukku stund ir, og
auk þess þarf að hafa nokkra þol
in mæði með í hand rað an um. Að al
tím inn fer í að setja kran sa kök una
sam an og skreyta hana svo nauð
syn legt er að hafa tím ann fyr ir sér
svo allt lendi ekki í handa skol um.
Að því slepptu er þetta skemmti
leg handa vinna í ró leg heit um.
Síð an er kak an stolt hvers bak ara
meist ara, hvert sem til efn ið er.
ákj
Sr. Ósk ar Ingi Inga son sókn ar prest ur í Ó lafs vík ur- og Ingj alds hóls presta kalli
Löng hefð fyrir að ferma á hvítasunnudag
Ósk ar Ingi Inga son
sókn ar prest ur.
Kran sa kak an ó missandi í ferm ing ar veisl unni
Ó sam sett kran sa kaka. Ljósm. Myll an.