Læknablaðið - 15.09.2000, Qupperneq 7

FRÁ RITSTJÓRN
Hinn dýri vegatollur
Á UNDANFÖRNUM
VIKUM HAFA FLEIRI
ungmenni látið lífið
og örkumlast í
umferðarslysum hér á
landi en dæmi eru um
í annan tíma.
Landsmenn eru
slegnir óhug við þessa
atburði, leita skýringa
og jafnvel sökudólga í
hverju einstöku tilviki
og komast oftar en ekki að þeirri niðurstöðu að
slysinu hefði mátt afstýra, ef einhver hefði hagað
sér á annan veg en raunin varð. Síðan heldur lífið
áfram sinn vanagang, það er að segja hjá þeim
sem ekki eiga um sárt að binda. Eftirköstin eru
sjaldan dregin fram í dagsljósið: þjáningar
syrgjenda, langar sjúkrahúslegur fórnarlamba,
endurhæfing, örkuml og örorka. Sú þrautaganga
er sjaldan tilefni fréttaflutnings og gleymist fljótt.
Öllum ber saman um það, að þessari vargöld
verði að linna. Islenska þjóðin hefur ekki efni á
að gjalda vegatoll með æsku landsins. En hvað er
til ráða? Sérstök átök Umferðarráðs og
Dómsmálaráðuneytis virðast engum árangri
skila. Hræðsluáróðurinn með illa leiknum
bflhræjum við vegarkantinn hverfur í rykmekki
baksýnisspegilsins. Kallað er eftir aukinni lög-
gæslu, hertum viðurlögum við umferðarlaga-
brotum, öruggari umferðarmannvirkjum,
hækkun lágmarksaldurs ökumanna, bættri öku-
kennslu. Einn bendir á annan.
Staðreyndin er hins vegar sú að þegar slysin
verða í umferðinni er sjaldan einum um að
kenna. Við berum öll ábyrgð á umferðinni eins
og hún er í dag og það er á valdi okkar sjálfra að
breyta henni til batnaðar. Til þess þarf
hugarfarsbreytingu í þá veru að við sem
ökumenn öxlum þá ábyrgð sem okkur er falin
með ökuréttindunum og högum okkur í samræmi
við það þegar út í umferðina er komið. Við
verðum að hætta að líta á samferðamenn okkar
sem keppinauta og andstæðinga í baráttu um að
komast leiðar okkar. Við verðum að læra að gera
sömu kröfur til okkar sjálfra og við gerum til
annarra. Hver og einn verður að líta í eigin barm
Höfundur er sérfræðingur í hjartalækningum á Landspítala
Fossvogi.
og spyrja sig þeirrar spurningar hvað hann getur
sjálfur lagt af mörkum til að gera umferðina
öruggari. Þetta gæti reynst erfitt, því að
skeytingarleysi íslendinga gagnvart náunganum,
tillitsleysi, ókurteisi og frekja nær langt út fyrir
samskipti manna í umferðinni og er orðin að
einkenni þeirrar þjóðar sem þykist meiri og betri
en aðrar þegar til samanburðar kemur á
alþjóðavettvangi.
Læknar kynnast öðrum fremur afleiðingum
umferðarslysa í störfum sínum. Fyrir þeim eru
óhöppin að undanförnu í engu frábrugðin öðrum
umferðarslysum sem þeir hafa sinnt í gegnum
árin. Læknar heyra harmasögurnar frá fyrstu
hendi, og þekkja hverja sjúkdómsgöngu frá
upphafi til enda. Þeir vita, að næsta slys verður
ekki það síðasta. Læknastéttin á því að vera
leiðandi afl í því að bæta umferðarmenningu og
fækka slysum. Ekki með því að kalla eftir
auknum fjárveitingum hver til sinnar deildar.
Ekki með því að taka þátt í fjölmiðlasótt stjórn-
málanna. Ekki með því að varpa ábyrgðinni yfir á
einhvern annan. Ekki með því að veita
áfallahjálp þar sem hennar er ekki þörf.
Læknastéttin á að vera einu skrefi á undan og
benda á raunhæfar leiðir til að fyrirbyggja
umferðarslys. Þetta verður aðeins gert með því
að vekja almenning til umhugsunar um, að það
hættulegasta í umferðinni erum við sjálf.
Góða ferð og akið varlega.
Garðabæ 23. ágúst 2000
Karl Andersen
Frágangur
fræðilegra greina
Höfundar sendi tvær geröir
handrita lil ritstjórnar
Læknablaðsins, Hlíðasmára 8,
200 Kópavogi. Annað án
nafna höfunda, stofnana og án
þakka sé um þær að ræða.
Greininni fylgi yfirlýsing þess
efnis að allir höfundar séu
lokaformi greinar samþykkir
og þeir afsali sér birtingarrétti
til blaðsins.
Handriti skal skilað með
tvöföldu línubili á A-4
blöðum. Hver hluti skal byrja
á nýrri blaðsíðu í eftirtalinni
röð:
• Titilsíða, höfundar, stofn-
anir, lykilorð
• Ágrip og heiti greinar á
ensku
• Ágrip á íslensku
• Meginmál
• Þakkir
• Heimildir
Töllur og myndir skulu vera á
ensku eða íslensku, að vali
höfunda.
Tölvuunnar myndir og gröl'
komi á rafrænu formi ásamt
útprenti. Tölvugögn (data) að
baki gröfum fylgi með.
Sérstaklega þarf að semja um
birtingu litmyndu.
Eftir lokafrágang berist allar
greinar á tölvutæku formi með
útprenti. Taka skal fram
vinnsluumhverfi.
Sjá upplýsingar um frágang
fræðilegra greina:
http://www.icemed.is/
laeknabladid
Umræðuhluti
Skilufrcstur efnis í urnræðu-
hluta er 20. hvers mánaðar
nema annað sé tekið fram.
Læknablaðid 2000/86 551