Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.09.2012, Qupperneq 80

Frjáls verslun - 01.09.2012, Qupperneq 80
80 FRJÁLS VERSLUN 10. 2012 Hvað er viðskiptagreind? Hugtakið viðskiptagreind tekur til hugbúnaðar, tækni og ferla sem nýtast til að bæta ákvarð anatöku og þar með árangur fyrir tækja og stofnana. Við skipta greindarkerfi eru upp lýs ingakerfi sem eru hönnuð og innleidd með þetta fyrir aug um. Upplýsingatækni hefur alltaf miðað að því að bæta ákvarð anatöku og árangur en það sem gerir viðskiptagreind og viðskiptagreindarkerfi sér stök eru möguleikar þeirra til að bæta afkomu og árangur. Vaxandi markaður Viðskiptagreind (Business In ­ telligence) og viðskiptagreind­ arkerfi hafa verið að ryðja sér til rúms síðustu árin. Samkvæmt greiningarfyrirtækinu Gartner varði viðskiptalífið um heim allan 12 milljörðum dollara í kaup á við skiptagreindarkerfum árið 2011. Þetta er vöxtur upp á 16% frá árinu áður. Á Íslandi hefur þróunin einnig verið upp á við en en þó ekki vaxið eins mikið. Fjölmörg dæmi sýna að beiting þessara kerfa getur breytt samkeppnisforsendum og stórbætt innsýn stjórnenda í rekstur og rekstrarumhverfi. Því miður eru þó einnig dæmi þess að innleiðing þessara kerfa skili ekki þeim úrbótum sem sóst var eftir. Þessi grein mun m.a. fjalla um hvað stjórnendur verða að gera áður en farið er í innleið­ ingu viðskiptagreindarkerfa. Meginboðskapurinn er að góð innleiðing viðskiptagreindar­ kerfa byggist á rekstrarþekk­ ingu, góðri undirbúningsvinnu, breytingastjórnun og breyttri notkun á upplýsingatækni. Til hvers að innleiða við- skiptagreindarkerfi? Þörf fyrir betri upplýsingar rekur á eftir innleiðingu viðskipta­ greindarkerfa. Örar breytingar og gífurlegt flæði upplýsinga sem fylgir nútímaviðskiptum kallar á hraðar ákvarðanir sem byggðar eru á staðreyndum en ekki tilfinningum. Ef stjórnendur hika eða hafa ekki réttan grund- völl fyrir ákvörðunum er hætt við því að keppinautar nái forskoti. Ofgnótt upplýsinga á marg- víslegu formi Stjórnendur hafa aldrei haft úr eins miklu magni af upplýsing- um að moða. Gagnasöfn stækka og nýjar upplýsingalindir koma stöðugt til. Þar má nefna upplý s­ ingar um hegðun viðskipta vina, frammistöðu birgja, upplýsingar um keppinauta og arðsemi vöru o.s.frv. Gögn liggja oft í fleiri ólík um kerfum, með mismun­ andi uppbyggingu, framsetn­ ingu og áreiðanleika. Hluti vandans er sá að þau kerfi sem notuð eru í dag til skrán ingar á upplýsingum í fyrirtækjum, eins og t.d. fjár mála ­ kerfi og sölukerfi, eru hönn uð til að styðja við viðskipta ferli, skrá gögn rétt og auka skil virkni. Þau eru hins vegar sjaldnast hönnuð til að tengja saman gögn frá mis munandi kerfum, greina þau eða birta niðurstöður og skýrslur. Jafnvel hin svokölluðu heildar­ kerfi (ERP­kerfi) voru upp haf ­ lega smíðuð sem skráningar ­ kerfi en ekki greiningarkerfi. Þetta kallar á þróun sérhæfðra viðskiptagreindarkerfa sem taka til sín upplýsingar úr öðrum kerfum, vinna úr þeim og koma þeim til skila í réttu formi til notkunar við ákvarðanatöku. Þetta er einnig skýringin á því að svo til allir birgjar sem selja heildarkerfi hafa keypt eða þróað tækni til viðskiptagreind ­ ar. Þar má til dæmis nefna kaup SAP á Business Objects, kaup IBM á Cognos og Oracle á Hyperion og þróun Microsoft á tækjum tengdum viðskipta- greind. Dæmi um notkun viðskipta- greindarkerfa Það eru til mörg dæmi um not kun á viðskiptagreind í fyrir tækjum, þar sem stjórn ­ end ur nýta sér rekstrargögn við ákvarðanatöku og gerð áætlana m.a. Mörg íslensk fyrirtæki úr ólíkum atvinnugrein­ um hafa á undanförnum árum byggt upp gríðarlega öflugt viðskipta greindarumhverfi hjá sér. Þarfirnar geta verið mjög misjafnar eftir tegund fyrirtækja, til að mynda framleiðslufyrirtæki hefur áhuga á því að skoða innkaupa­, fram leiðslu­ og sölukostnað og sölu tölur og gera innkaupa­, framleiðslu­ og söluáætlanir, greina breyt- ingar á gögnum frá birgjum, birgðakostnaði, sölutölum o.fl. á milli tímabila. Skoða áhrif gengisbreytinga, vöruþróunar, markaðshlutdeild ar o.fl. Til að hafa yfirsýn yfir þessa þætti þarf mismunandi lausnir og fer það eftir stærð og afkomu fyrirtækja hvaða kerfi hentar best. Það nýjasta í þessum heimi eru innbyggð ir tölfræðipa- kkar sem auka greiningargetu til muna og eiga enn eftir að ryðja sér til rúms á markaðnum, t.d. greina sölutölur úr einstökum kerfum sem eru svo nýttar til að gera söluspár, innkaupaáætlan- ir og þess háttar. Mörg íslensk fyrirtæki hafa á undanförnum árum verið að byggja upp gríðarlega öflugt viðskiptagreindarumhverfi. Má nefna Ríkislögreglustjóraem- bættið sem nýtir sér viðskipta- greind til að vinna upp lykiltölur meðal annars um afbrotatatöl- fræði til birtingar í ársskýrslum, á vef lögregluembættisins og til almennrar upplýsingagjafar vegna fyrirspurna sem berast embættinu. Vínbúðirnar hafa verið öflugar í að nýta sér viðskiptagreind við skoðun á lykilmælistærðum í rekstri Hvers VeGna viðsKiPtagreinD? Þörf fyrir betri upplýsingar við rekstur fyrirtækja ekur á eftir innleiðingu viðskipta- greindarkerfa. Örar breytingar og gífurlegt flæði upplýsinga sem fylgir nútímavið skiptum kallar á hraðar ákvarðanir sem byggðar eru á staðreyndum en ekki tilfinn ingum. Það hefur sýnt sig að æðstu stjórnendur fyrirtækja og stofnana líta oft á við skipta greind sem kaup á nýrri upp lýsingatækni. Viðskiptagreind byggist á mörgu öðru en tækni. Við skipta- greind snýst miklu frekar um að breyta ákvarð anatöku til hins betra. TexTi: dr. Páll ríKHarðsson oG siGríður ÞÓrðardÓTTir / Myndir: Geir Ólafsson Dr. Páll Ríkharðsson, Háskólanum í Reykjavík. Dósent og forstöðu­ maður meistaranáms í stjórnunar­ reikningsskilum og viðskiptagreind.Sigríður Þórðardóttir, forstöðu­ maður viðskiptagreindar hjá Advania. viðskiptargreind
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100

x

Frjáls verslun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.