Frjáls verslun - 01.09.2012, Qupperneq 89

FRJÁLS VERSLUN 10. 2012 89
þeir félagar sáu sér ekki fært að
byggja og skiluðu lóðinni. Edda
film, sem var tengt Framsóknar-
flokknum og Sambandinu,
framleiddi meðal annars kvik-
myndirnar Sölku Völku og 79 af
stöðinni.
Álfabakki 8 var í raun eina
lóðin sem var á lausu í Reykja ­
vík sem hentaði undir eins
bíla stæðafreka starfsemi og
kvik myndahús er og sótti ég
um hana 1980. Þótt nokkrir
meðlimir í Félagi kvikmynda ­
húsaeigenda hefðu fallið í
freistni og keypt af mér eina og
eina mynd í laumi var félagið
í heild sammála um að það
væri engum til framdráttar að
ég kæmist inn á markaðinn í
Reykja vík. Varnarleikurinn sem
þeir gripu til var að sækja um
lóðina til málamynda og fengu
þeir formann félagsins, Grétar
Hjartarson í Laugarásbíói, til
þess. Ég sá ekki fram á að mér
tækist að knýja fram sigur einn
og óstuddur og fór á fund Alberts
Guðmundssonar í Alþingishúsinu
við Austurvöll. Hann var þá
borgarfulltrúi og alþingismaður.
Við Albert náð um strax vel
saman, enda gamlir Valsarar.
Albert sagðist myndu gera það
sem í hans valdi stæði til að ná
hagstæðum úrslit um, eða niður ­
stöðu, fyrir mig.
Skömmu síðar hringir Albert og
segir: „Þetta er mikil barátta,
maður.“
„Höfum við yfirhöndina?“
spurði ég.
Albert vildi ekkert um það
segja. „Þeir vildu vita hvenær
þið gætuð byrjað fram kvæmdir.“
„Strax,“ svaraði ég kaldur.
Vissi náttúrlega ekkert um það;
hafði ekki kannað með lánafyrir­
greiðslu að neinu ráði.
Líður nú og bíður. Albert
hringir og segir: „Þetta var erf­
iður leikur. Það fór þrjú tvö“
„Þrjú tvö fyrir hvern?“ sagði ég.
„Okkur,“ sagði Albert, „málið
er í höfn.“
Ég vissi ekki hvert ég ætlaði af
gleði. Það sem gerði útslagið
var að Laugarásbíósmenn höfðu
svarað sömu spurningu að þeir
gætu byrjað framkvæmd ir eftir
tvö til þrjú ár.
Þegar það fréttist að okkur
hefði verið úthlutað lóðinni var
því spáð að við færum strax á
hvínandi hausinn. Satt var það,
þetta var risastórt verkefni. Ég
skil vel þá sem spáðu á þá leið
fyrir okkur. En ég var áræðinn
og tók mestu áhættu lífs míns
fyrr og síðar.
Ferskt popp
Flestir vita að straumhvörf urðu
í matarmenningunni á Íslandi
þegar Pétur afi Arnaldar Bjarna­
sonar vinar míns fór að fram leiða
kornvikur og selja í búðir og bíó.
Fljótlega breidd ist siðurinn um
landið eins og frá sögn Sigríðar
Arnljótsdóttur í blaðinu Frjáls
þjóð frá 1955 ber með sér. Tvær
ungar frænkur hennar komu í
heimsókn og vildu kenna henni
að poppa. Sigríður var yfir sig
hrifin og vildi fyrir enga muni
þegja yfir þessum nýja lærdómi
sínum.
„Eftir stutta stund byrja miklir
smellir og skellir í pottinum, en
varazt skyldi að taka hlemminn
af til að forvitnast um, hvað sé
að gerast, þá á maður á hættu
að fá allt framan í sig. Hins
veg ar er gott að skaka pottinn
dálítið til að hindra að festist við
pottinn. Þegar smellirnir hætta
er potturinn tekinn af vélinni, og
nú er óhætt að líta á matseldina.
Ég hef sjaldan orðið eins hissa
og þegar ég tók hlemminn
af fyrsta pottinum – hann var
sem sagt fullur af hvítu ilmandi
popp korni.“
Ekki urðu minni straumhvörf
nokkrum áratugum síðar þegar
Björn sonur minn opnaði popp­
horn í Nýja bíói í Keflavík. Það
var söluturn hinum megin við
götuna sem seldi ferskt popp
og gestir keyptu þar, bæði í
hléinu og fyrir sýningar, og
komu með í bíóið. Það tók spón
úr aski okkar þannig að Björn
setti upp poppvél, popppott í
kassa með gulum hatti og hurð ­
um og seldi nýpoppað popp og
ískalt kók. Það gekk ljómandi vel.
Byltingin fór hægt af stað og
það var að mörgu leyti mér að
kenna að svo var. Ég hafði litla
trú á því að selja heitt popp í bíó.
Var ánægður með Maxí­poppið
í skrjáfandi plastpok um frá Rafni
Benediktssyni.
Eftir að Björn var orðinn yfir­
maður Bíóborgarinnar hélt hann
áfram að leggja til að við keypt­
um poppvélar. Bæði hafði hann
reynslu af poppframleiðslunni í
Keflavík og hafði séð slíkt tæki á
Showest­sýningunni í Las Vegas
sem við höfðum þá nýverið byrj­
að að sækja. En það var einn
hængur á. Poppvélin sem þurfti
að anna Bíóborginni var miklu
stærri en vélin í Keflavík og dýr
eftir því. Mér leist ekkert á að
eyða svona miklu fé í poppvél.
Ég borða ekki einu sinni popp.
Björn hélt áfram að færa rök
fyrir poppvélarkaupunum.
Þeg ar það gekk ekki fór hann
að heimta hana, þá að biðja
um hana og að lokum að suða
stanslaust. Að lokum gaf ég mig
og sagði: „Hættu þessu suði
drengur og kauptu þessa vél.“
Ég hefði betur sagt já á fyrsta
degi vegna þess að poppið
varð um leið gríðarlega vinsælt
og skilaði fjárfestingunni fljótt til
baka og vel það. Ísland hefur
ekki verið samt síðan, og ekki
aðeins Ísland, heldur Svíþjóð
líka. Einu sinni komu hingað
sænskir bíómenn í pílagrímsför.
Þeir féllu kylliflatir fyrir poppvél­
inni og poppvæddu Svíþjóð í
kjölfarið.
Sú saga gekk víst um mig að
ég hefði verið svo ánægður
með poppvélina í Bíóborginni
að ég hefði klappað henni á
kvöldin. Það getur vel verið að
ég hafi klappað vélinni í eitt eða
tvö skipti, en ekkert meira en
það.
Kringlubíó
Ragnar Atli Guðmundsson
stjórnarformaður Kringlunnar
og Bolli Kristinsson í versluninni
Sautján komu að máli við okkur
og viðruðu þá hugmynd að
opna bíó í verslunarmiðstöðinni.
Um þetta leyti var eignarhalds­
félag Kringlunnar að taka
Albert Guðmundsson var mér innan handar þegar ég sóttist eftir lóð undir
kvikmyndahús í Álfabakka. Þessi mynd er tekin af okkur í París, en hann var
þá sendiherra Íslands í Frakklandi.
„Við Albert náð ­
um strax vel saman,
enda gamlir Vals­
arar. Albert sagðist
myndu gera það sem
í hans valdi stæði
til að ná hagstæðum
úrslit um, eða niður ­
stöðu, fyrir mig.“