Víkurfréttir - 30.04.2009, Blaðsíða 12

12 AUGLÝSINGASÍMINN ER 421 0000VÍKURFRÉTTIR I 18. TÖLUBLAÐ I 30. ÁRGANGUR
Bar lómur inn í Suð ur-
nesja mönn um
„Það má helst finna eitt hvað
sam bæri legt frá ár un um
upp úr '90-'92. Þá fór um við
í gegn um dimm an dal og at-
vinnu leysi var mik ið hjá verka-
fólki. Hér í fé lag inu urðu 25%
fé lags manna at vinnu laus ir
þó það væri ekki hlut falls lega
svona mik ið á svæð inu. Þetta
kom illa nið ur á verka fólki, sér-
stak lega kon um í fisk vinnslu
en nið ur sveifl an í grein ini var
gríð ar leg á þess um árum,“
svar ar Krist ján að spurð ur um
það hvort at vinnu á stand ið í
dag eigi sér ein hverja hlið-
stæðu í þeim ára fjölda sem
hann hef ur starf að inn an verka-
lýðs hreyf ing ar inn ar.
Krist ján rifj ar upp að á þess um
tíma hafi um ræða um svæð ið
ver ið nokk uð nei kvæð á lands-
vísu.
„Það var tal að um „bar lóm inn“
í okk ur Suð ur nesja mönn um.
Við þurft um því tals vert að
bjarga okk ur sjálf og gerð um
það. Starf semi í kring um
flug ið tók mik inn kipp sem
kall aði á mik ið vinnu afl og
varð eig in lega okk ar stór iðja
á þeim tíma. Ég hugsa að at-
vinnu hætt ir hafi sjald an breyst
eins mik ið og á þeim árum.“
At vinnu leys ið hellist yfir
„Við feng um svo aðra dýfu
þeg ar her inn tók upp á því að
fara. Það var auð vit að mik ið
högg en kom inn í miðja upp-
sveifl una þeg ar eft ir spurn eft ir
vinnu afli var mik il. Það var
mjög sér stakt tíma bil líka. Að-
il ar hér á svæð inu, sveit ar fé-
lög og laun þeg asam tök tóku
á þessu mynd ar lega í sam ein-
ingu. Þá var far ið í það að hafa
Krist ján Gunn ars son, for mað ur VSFK vill
ál ver og að ild að Evr ópu sam band inu:
1. maí í skugga
kreppu og
at vinnu leys is
Verka lýðs- og sjó manna fé lag Kefla vík ur og ná grenn is (VSFK) er fjórða stærsta
fé lag ið innan Starfs greina sam bands ins en um 3000 manns greiða fé lags gjöld til
þess á árs grund velli. Ætla má að um 15% fé lags manna séu at vinnu laus ir um þess ar
mund ir, sem er álíka hlut fall at vinn lausra á Suð ur nesj um öll um. Þar eru nú ríf lega
1880 manns at vinnu laus ir um þess ar mund ir. 1. maí, bar áttu dag ur launa fólks er því
hald inn í skugga at vinnu leys is og kreppu á mikl um um brota tím um.
Krist ján Gunn ars son hef ur ver ið for mað ur VSFK í vel á þriðja ára tug inn og þekk ir
því tím ana tvenna.
sam band við nán ast alla sem
fengu upp sagn ar bréf og hjálpa
þeim að finna ann an starfs vett-
vang og tæki færi. Þetta var
mjög já kvæð nálg un en marg ir
voru auð vit að flemtri slegn ir,
sér stak lega þeir sem höfðu eytt
stór um hluta starfsæv inn ar
þarna upp frá. Marg ir þeirra
höfðu aldrei stað ið frammi
fyr ir því að þurfa að fara í at-
vinnu við töl,“ seg ir Krist ján.
Hann seg ir at vinnu leys ið
nú n a ö ð r u v í s i e n á ð u r.
Skyndi lega hafi efna hags líf ið
hrun ið og at vinnu leys ið hellst
yfir af mikl um þunga með
skömm um fyr ir vara.
„Mjög marg ir hafa misst vinn-
una með stutt um fyr ir vara.
Okk ur hef ur því ekki tek ist jafn
vel að vinna með at vinnu leys ið í
upp sagn ar frest in um. Núna eru
hátt í 1900 manns at vinnu laus ir
þannig að ástand ið er orð ið
held ur skugga legt. Töl urn ar eru
enn að hækka og núna var ég
t.d að fá til kynn ingu um hóp-
upp sögn þar sem stórt og rót-
gró ið fyr ir tæki í bygg ing ar iðn-
aði var að taka ákvörð un um að
segja upp 70 manns. Sam an lagt
munu á milli 80 til 90 manns fá
upp sagn ar bréf núna um mán-
aða mót og það eru þung bær ar
frétt ir.“
Ál ver ið er von in
Krist ján seg ir að það sé
hugg un harmi gegn að ekki
verði hægt að koma í veg fyr ir
að ál ver ið í Helgu vík verði
byggt. Hann seg ist trúa því að
Suð ur nesja svæð ið rísi fyrr úr
rúst um krepp unn ar held ur en
önn ur land ssvæði í at vinnu-
mál um því ál ver ið muni skapa
mik inn fjölda nýrra starfa,
ekki síð ur fyr ir kon ur.
Á hitt ber að líta að það virð-
ist ekk ert vera allt of mik il
bjart sýni ríkj andi varð andi ál-
vers verk efn ið, t.d. hef ur ekki
enn þá tek ist að fjár magna
það. Krist ján var innt ur eft ir
því hvað hon um fynd ist um
það.
„Ég er í mjög góðu sam bandi
við stjórn end ur Norð ur áls og
ég er full viss um að þetta ál-
ver kem ur. Það er ekk ert aft ur
snú ið með það. Vissu lega hafa
kom ið upp hnökrar sem taf ið
hafa verk ið en við skul um ekki
gleyma því að það er þó ver ið
að vinna þarna fyr ir um 50
millj ón ir á mán uði. Sú nálg un
að fara með þetta í fjóra áfanga
ger ir líka verk efn ið miklu við-
ráð an legra en ella.
Þetta fer von andi af stað fyr ir
al vöru í sum ar. Þessi fram-
kvæmd hefur auð vit að mik il
áhrif þar sem at vinnu leys ið er
mest, þ.e. í bygg ing ar iðn aði
og mann virkja gerð þannig
að fram kvæmd in verð ur gríð-
ar mik il inn spýt ing fyr ir þær
grein ar,“ svar ar Krist ján.
Erum að ná botn in um
Fyr ir tæk in í land inu glíma
með afar erfitt rekstr ar um-
hverfi og Krist ján seg ist dást
að þeim at vinnu rek end um
sem tek ist hef ur að halda sjó
þrátt fyr ir þess ar kring um-
stæð ur. „Þetta er skilj an lega
rosa lega erfitt með enga banka-
þjón ustu og menn eru nán ast
að bjarga sér frá degi til dags
í við leitni sinni til að þrauka
þetta,“ seg ir Krist ján.
Manni sýn ist hafa hægst
veru lega á fjölda þeirra sem
streymt hafa inn á at vinn nu-
leys is skrá. Erum við að ná
botn in um í þessu?
„Það er rétt, það hef ur hægst
veru lega á fjölg un inni ef frá
eru tald ar þær frétt ir sem ég
var að fá með þess ar hóp upp-
sagn ir. Ég trúi því nú samt að
við séum að ná botn in um í
þessu, ég ætla að leyfa mér að
vera svo bjart sýnn.“
Evr ópu sam band ið er mik ið
í um ræð unni núna. Er það
mál ið?
„Já, ég hef mikl ar vænt ing ar
til að ild ar að Evr ópu sam band-
inu og tel að ekk ert ann að geti
hjálp að okk ar jafn hratt að ná
stöð ug leika. Þá horfi ég m.a.
til Finna sem upp lifðu svip-
að ar að stæð ur og við. Um leið
og þeir tóku þá ákvörð un að
sækja um fóru hjól in að snú-
ast hjá þeim. Það má margt
læra af Finn un um og hvern ig
þeir leystu sín mál ekki bara
hvern ig gera á hlut ina held ur
líka hvað við ætt um ekki að
gera. Þeir fóru í harka leg an
nið ur skurð í vel ferð ar kerf inu
hjá sér og það þurf um við að
var ast.
Vinn an hér hjá okk ur snýst
núna um at vinnu mál in. Það
þarf fyrst og fremst að skapa
fleiri störf. Mér finnst um-
ræð an um þetta í að drag anda
kosn inga hafa ein kennst af
ákveð inni létt úð; að það eigi
að taka at vinnu laust fólk og
gera hitt og þetta við það eins
og það sé fé í rétt. En þetta er
fólk. Þetta eru mann eskj ur og
það þarf auð vit að að nálg ast
þetta við fangs efni þannig að
fólk haldi mann legri reisn.“
Mark aðs launa kerf ið í
frjálsu falli
En hvað með kjara bar átt una?
Tal að er um að það sem áunn-
ist hef ur síð ustu ár sé fok ið út
í veð ur og vind?
„Verka lýðs fé lög in hafa hald ið
sig nokk uð fast við taxta gerð.
Við höf um feng ið tals verða
gagn rýni fyr ir að vera fast ir
í lág um og aum ingja leg um
töxt um. Á at vinnu mark aði
hef ur það við geng ist í nán ast
öll um fyr ir tækj um að greiða
hærri laun held ur en taxt arn ir
kveða á um. Sum önn ur stétt-
ar fé lög hafa far ið inn í þetta
svo kall aða mark aðs launa kerfi.
Þeg ar þetta ástand kem ur upp,
eins og við erum að upp lifa
núna, er far ið hratt að fólki um
að taka á sig mikl ar launa lækk-
an ir sem það sam þykk ir frem ur
en að missa vinn una. Þeir sem
hafa ver ið í mark aðs launa kerf-
inu hafa minnstu varn irn ar.
Taxta kerf ið hins veg ar er ör ygg-
is net ið sem gríp ur fólk í þessu
falli. Það er ekki hægt að fara
nið ur fyr ir taxt ana. Markaðs-
launa kerf ið er búið að vera í
frjálsu falli og fólk hef ur jafn vel
þurft að horfa upp á helm ings
rýrn un launa sinna, bæði með
„Þarf fyrst og fremst að
skapa fleiri störf. Mér finnst
um ræð an um þetta í að-
drag anda kosn inga hafa ein-
kennst af ákveð inni létt úð; að
það eigi að taka at vinnu laust
fólk og gera hitt og þetta
við það eins og það sé fé í
rétt. En þetta er fólk. Þetta
eru mann eskj ur og það þarf
auð vit að að nálg ast þetta við-
fangs efni þannig að fólk haldi
mann legri reisn.“