Iðnaðarmál - 01.06.1968, Blaðsíða 8

greinum í Bretlandi, sem ættu sér
hliðstæöu hér á Islandi, svo að ég
gæti gert samanburð. Að vísu var ég
hafður með í ráðum og spurður,
hvað ég vildi helzt skoða og hverju
kynnast, og var óskum mínum yfir-
leitt vel tekið.
Eg fór frá London til Hull og
heimsótti þar fyrirtækið B.P. Chemi-
cals. Þar starfa á annað þúsund
manns. Oryggisvörður fyrirtækisins
fylgdi mér um svæðið og sýndi mér
framleiðsluna, sem eru alls konar
efni, ýmist mjög eldfim eða mjög
varasöm í meðferð.
Ekki var leyfilegt að bera á sér
eldfæri eða nokkuð það, sem eld-
hætta stafaði af, inni á athafnasvæð-
inu. Tók ég eftir því, að við átöppun
á tunnur og önnur ílát var gætt mik-
illar varúðar. Við það eru notaðar
vélar, sem jafnframt því að fylla á
ílátin soga burt gufur af efninu og
koma í veg fyrir, að þær blandist
andrúmsloftinu. Mikil áherzla er
lögð á, að starfsfólkið, sem vinnur
með hættuleg efni, noti viðeigandi
persónuhlífar við vinnuna. En starf
öryggisvarðarins er m. a. fólgið í
því að sjá um, að það sé gert, og
hafa uppi fræðslu um hvaðeina, er
öryggi varðar. Á vinnustaðnum er
verzlun, sem selur persónuhlífar á
framleiðsluverði, þ. e. þær hlífar,
sem fyrirtækið leggur starfsfólki sínu
ekki til. Flest slys þarna eru af völd-
um hinna ýmsu efna, sem valda
meiðslum og bruna, ef þau komast
í snertingu við líkamann, einkum
hendur.
í Hull heimsótti ég fiskvinnslustöð
hjá Rossfyrirtækinu og átti viðtal
við mann, sem sér um starfsmanna-
haldið þar. Ekki gafst mér tækifæri
til þess að skoða vinnsluna. En
vinnslurásin gengur svipað fyrir sig
og í frystihúsum okkar. Þarna var á-
kvæðisvinna í gangi a. m. k. í flök-
un, snyrtingu og pökkun. Meira er
unnið úr hráefninu en hér tíðkast,
einkum þannig, að það er matreitt
fyrir neytandann eða því sem næst.
Þarna er bæði unnið í einstaklings-
ákvæðum og hópum. Afköstin liggja
að meðaltali 25—30% yfir staðal-
afköstum. Ætlunin var að koma öll-
um vinnsluþáttunum í ákvæði með
tímanum, og var einmitt verið að
vinna að því. Þegar nýtt fólk kemur
til starfa, eru því kennd vinnubrögð
og það þjálfað af sérstökum verk-
kennurum a. m. k. 3 vikur áður en
það telst fullgilt starfsfólk. Það, sem
ég sá af fyrirtækinu, var hreinlegt,
og var mér tjáð, að mikil áherzla
væri lögð á hreinlæti. Þarna starfa
3—400 manns. Þarna er hverjum
starfsmanni gert skylt að þvo sér um
hendur, áður en hann byrjar vinnu
við matvæli. Fyrirtækið leggur starfs-
fólkin til vinnufatnað. í fyrirtækinu
er starfandi hjúkrunarkona, sem hef-
ur sjúkrastofu til umráða og getur
veitt fyrstu hjálp, þegar slys ber að
höndum. Flest slys þarna eru minni-
háttar, skurðir á höndum, og svo eru
slys af völdum hálku á gólfum, sem
er mikið vandamál í fyrirtækjum,
þar sem unnið er með matvæli, eink-
um fisk og kjöt.
Þá heimsótti ég í Hull eitt af fyrir-
tækjum Reckitts and Colman Hold-
ings Limited, en félag þetta á fjölda-
mörg fyrirtæki víða um heim. Þessi
fyrirtæki framleiða m. a. ýmis efni
til heimilisnota, svo sem bón, skó-
svertu, málningu, veggfóður, ýmiss
konar lyf og ilmvötn, svo að eitthvað
sé nefnt. Þarna var ég í fylgd með
öryggisverði fyrirtækisins, sem
sýndi mér öryggisbúnað véla og
verkfæra, sem notuð eru við fram-
leiðsluna.
Loks heimsótti ég Hull Steam
Trawlers Mutual Insurance and Pro-
tecting Company, sem er tryggingar-
fyrirtæki og sér jafnframt um örygg-
ismál togara frá Hull. Togarar verða
að fullnægja lágmarksskilyrðum um
öryggisútbúnað, til þess að unnt sé
að tryggja þá hjá fyrirtækinu. Ég
kynntist yfirmanni og sérfræðingi
fyrirtækisins um öryggismál, sem
sagði mér í stórum dráttum, hvernig
unnið er að öryggismálum togaranna
og hafnarinnar í Hull. Áður en menn
eru ráðnir á togara, verða þeir að
gangast undir læknisskoðun, þar sem
skorið er úr, hvort þeir þykja hæfir,
heilsu sinnar vegna, að gegna störf-
um á togurum. Haldið er uppi þjálf-
un og fræðslustarfsemi um öryggis-
og heilbrigðismál. Skipshafnirnar
eru þjálfaðar í björgun úr sjávar-
háska og í því að ráða niðurlögum
elds. Mér var tjáð, að áætlað væri
að leggja niður síðutogarana, eftir
því sem þeir ganga úr sér, og taka
í notkun skuttogara, sem þá eru út-
búnir til þess að vinna úr aflanum
til frystingar. Ég skoðaði einn slíkan
skuttogara, sem þannig er útbúinn.
Hann er mun stærri en venjulegur
síðutogari. Gert er að aflanum ofan-
þilja, þó þannig, að um mikið meira
vinnuöryggi er að ræða en á síðu-
togurunum. Flökunarvélar, snyrting-
arhorð og frystitæki eru neðan þilja.
Heldur virtist mér vera þröng vinnu-
aðstaða þar, en taka verður tillit til
þess, að slíkir togarar eru mjög dýrir
og rýmið því notað til hins ýtrasta.
Unnið er stöðugt að endurbótum,
sem mega verða til þess að auka ör-
yggi togarasjómanna og umferð um
höfnina.
Frá Hull fór ég síðan til Fraser-
burgh, sem er fiskibær nokkru norð-
an við Aberdeen í Skotlandi. Þar
kom ég í fiskvinnslustöð MacFish-
eris og skoðaði fyrirtækið og vinnsl-
una. Vinnslurásin gengur svipað fyr-
ir sig og í frystihúsum hérlendis,
nema hráefnið er svo til fullunnið til
neyzlu. Unnið er jöfnum höndum úr
bolfisktegundum og síld, eftir því
hvaða hráefni berst. Auk þess er
unnið nokkuð úr kjöti og grænmeti.
Nokkrir erfiðleikar eru á öflun hrá-
efnis, og er víða farið til þess að afla
þess á hinum ýmsu fiskmörkuðum á
stóru svæði í Skotlandi. Til þess eru
notaðar stórar flutningabifreiðar.
Fiskurinn er fluttur ísaður í tiltölu-
Iega litlum kössum til þess að forðast
skemmdir á hráefninu. Hráefni er
flutt inn frá öðrum löndum, t. d. er
mikið flutt inn af heilfrystri síld frá
Rússlandi. Lítið er flutt inn frá ís-
landi, og var mér sagt, að það væri
vegna þess að síldin þætti of dýr,
miðað við gæði. Stöðugt eru gerðar
framleiðsluáætlanir, áætlað sölumagn
90
IÐNAÐARMÁL