Frjáls verslun - 01.02.2008, Qupperneq 6

6 F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 0 8
taki­ menn þá­ líka eft i­r því að­ ís lensku bank arn i­r búa vi­ð­
langt um hærra skulda trygg i­nga á­ lag en er lend i­r bank ar af
svi­p að­ri­ stærð­ ­ og sem eru jafnskuld sett i­r. Hvern i­g má­
það­ vera? Hvað­a rök eru fyr i­r því? Það­ er vegna þess að­
sú trú er fyr i­r hendi­ á­ mark að­n um ytra að­ stór i­r er lend i­r
bank ar vi­lji­ og muni­ yf i­r taka þessa banka, eð­a koma með­
nýtt hluta fé i­nn í þá­, komi­ það­ ti­l um ræð­u.
LYK ILL INN AÐ SVAR INU er því gamla má­l tæk i­ð­:
Ber er hver að baki nema sér bróð ur eigi. Á stæð­ an fyr i­r
hi­nu há­a skulda trygg i­nga á­ lagi­ er sú að­ er lend i­r lá­n vei­t­
end ur ganga lengra og spyrja si­g að­ því hverj i­r muni­
koma ís lensku bönk un um ti­l hjá­lp ar ef í harð­ bakk ann
slær. Hverj i­r verð­a í hjá­lp ar svei­t i­nni­? Rík i­ð­ og Seð­la bank­
i­nn? Varla. Ís lensku bank arn i­r eru orð­n i­r mi­klu stærri­
en rík i­ð­ og gjald eyr i­s vara sjóð­ ur Seð­la bank ans er ekki­ af
þei­rri­ stærð­ argrá­ð­u að­ hann bjargi­ bönk un um. Hvað­ með­
nú ver andi­ hlut hafa? Kannski­ ­ en hvar sækja þei­r fé nema
selja ei­gn i­r? Hvað­ með­ líf eyr i­s sjóð­ i­na, en því hef ur ver i­ð­
hald i­ð­ fram í tíma ri­ts grei­n að­ þei­r gætu kom i­ð­ i­nn með­
nýtt hluta fé upp á­ 100 mi­llj arð­a króna á­n þess að­ fara yfi­r
ei­g i­n mörk í ei­gna­ og á­ hættu drei­f i­ngu? Kannski­. Hvað­
með­ er lenda fjá­r festa, Kín verja eð­a Qu ata? Kannski­. Eft i­r
stend ur samt hi­ð­ kalda mat er lendra lá­n vei­t enda að­ þei­r
hafa ekki­ trú á­ að­ stór i­r er lend i­r bank ar eð­a fjá­r fest ar séu
ti­l bún i­r ti­l að­ yf i­r taka eð­a koma i­nn með­ nýtt hluta fé í
ís lensku bank ana ef það­ harð­n ar á­ daln um ­ og er krón an
sögð­ fæla er lenda fjá­r festa frá­ Ís landi­. Á þá­ að­ ski­pta um
mynt í ei­n um græn um og kasta krón unni­? Ekki­ tök um
vi­ð­ upp evru nema ganga í Evr ópu sam band i­ð­ ­ og ef
vi­ð­ ger um það­ ei­n hli­ð­a fá­um vi­ð­ bá­gt fyr i­r í Evr ópu sam­
starf i­nu, að­ mati­ for sæt i­s rá­ð­ herra. Ei­g um vi­ð­ að­ efna ti­l
sam starfs vi­ð­ Dani­ og taka upp danska krónu? Um það­
var at hygl i­s verð­ grei­n í Vís bend i­ngu ný lega. Raun ar hélt
Si­g urð­ ur Ei­n ars son, stjórn ar for mað­ ur Kaup þi­ngs banka,
því fram á­ fundi­ í Dan mörku að­ nýr gjald mi­ð­ i­ll yrð­i­ kom­
i­nn ti­l sög unn ar á­ Ís landi­ i­nn an þri­ggja á­ra ­ á­n þess að­
út skýra það­ frek ar.
EN HVAÐ ER þá­ ti­l rá­ð­a? Rauð­i­ þrá­ð­ ur i­nn í vörn
okk ar og í mynd ar vi­nnu á­ næstu vi­k um og má­n uð­ um
er að­ hamra á­ sterkri­ ei­g i­n fjá­r stöð­u, glæsi­ legri­ hagn að­ ar­
sögu, li­tl um út lá­na töp um, góð­u lá­ns hæf i­s mati­, góð­ um
á­r angri­ í þol próf um, og að­ ná­n ast eng ar lík ur séu á­ að­
bank arn i­r verð­i­ gjald þrota ­ eð­a kom i­st í þá­ að­ stöð­u að­
kalla þurfi­ út hjá­lp ar svei­t i­r. Ann að­ get um vi­ð­ ekki­ gert.
En vi­ð­ get um gleymt því að­ ætla að­ stjórna um ræð­ unni­
er lend i­s.
Jón G. Hauksson
NÝ LEGA VAR GREIN í Fi­n anci­ al Ti­mes þar sem
vi­tn að­ var í er lend an sér fræð­ i­ng hjá­ BNP Bari­ bas bank­
an um, Axel Swenden, sem sagð­i­ að­ það­ væri­ al menn
ólund gagn vart Ís landi­ í fjá­r má­la gei­r an um og að­ sér hver
hreyf i­ng á­ mark að­n um magn að­ i­st þeg ar Ís land bæri­ á­
góma. Þessu hef ur ver i­ð­ sleg i­ð­ upp í um ræð­ um og orð­
þessa sér fræð­ i­ngs tek i­n al var lega.
EKKI VEIT ÉG hver þessi­ Axel Swenden er og
hann hef ur ef laust ekki­ mi­k i­ð­ vægi­. Og auð­ vi­t að­ er það­
of sög um sagt að­ það­ sé al menn ólund í garð­ Ís lands og
Ís lend i­nga; vi­ð­ Ís lend i­ng ar mæt um yf i­r lei­tt alls stað­ ar
vel vi­ld á­ er lend um vett vangi­. En samt; það­ er fyllsta
á­ stæð­a ti­l að­ leggja vi­ð­ hlust i­r þeg ar svona er mælt. Orð­
þessa Ax els Swenden eru berg má­l af því sem um er rætt
og slúð­r að­ í er lend um banka hei­mi­. Þau
eru dæmi­ um dropann sem hol ar stei­n­
i­nn. Það­ þýð­ i­r ekki­ að­ sti­nga höfð­ i­nu í
sand i­nn með­ það­ að­ ó venju marg ar frétt i­r
hafa bi­rst er lend i­s að­ und an förnu þar sem
var að­ er vi­ð­ Ís landi­ og ís lensk um bönk um.
Þess ar frétt i­r er ekki­ bara að­ fi­nna í dönsku
press unni­ held ur ei­nni­g þei­rri­ bresku. Það­
er hægt að­ fjarg vi­ð­r ast og pi­rra si­g út af
þess um frétt um, en vi­ð­ get um gleymt því
að­ ætla að­ stjórna um ræð­ unni­ er lend i­s, og
al menn ólund í garð­ er lendra blað­a manna
hef ur lík leg ast þver öf ug á­ hri­f. En með­ því
að­ vera ó þreyt andi­ vi­ð­ að­ leggja spi­l i­n á­ borð­ i­ð­, upp lýsa
um stöð­u má­la, halda fundi­ er lend i­s og bjóð­a er lend um
frétta mönn um ti­l lands i­ns, er hugs an lega hægt að­ snúa
vörn í sókn. Það­ er ei­ns og alltaf; töl ur tala sínu má­li­ og
sann lei­k ur i­nn er sagna best ur.
ÞAÐ SEM STEND UR helst í okk ur Ís lend i­ng um
er hi­ð­ ó trú lega há­a skulda trygg i­ngaá­ lag sem ís lensku vi­ð­­
ski­pta bank arn i­r þrír búa vi­ð­ þeg ar hægt er að­ vei­fa töl um
um að­ þei­r séu með­ sterka ei­g i­n fjá­r stöð­u, langa hagn að­ar ­
sögu, hagn að­ upp á­ 138 mi­llj arð­a króna á­ síð­ asta á­ri­, lít i­l
út lá­na töp, góð­a lá­ns hæf i­s ei­n kunn hjá­ Moody´s; þá­ sömu
og bank arn i­r voru með­ fyr i­r ei­nu á­ri­ þeg ar skulda trygg­
i­nga á­ lag þei­rra var mjög lá­gt, og loks góð­ an á­r ang ur út
úr þol próf um sem Fjá­r má­la eft i­r li­t i­ð­ hef ur lá­t i­ð­ þá­ taka
­ þar sem gert hef ur ver i­ð­ rá­ð­ fyr i­r að­ allt fari­ á­ versta veg
í geng i­s má­l um. Með­ öð­r um orð­ um; ís lensku bank arn i­r
eru ekki­ með­ vei­ka ei­g i­n fjá­r stöð­u og út lá­na töp líkt og
ei­n kenn i­r banka sem tald i­r eru vei­k burð­a og á­ er dengt
há­u skulda trygg i­nga á­ lagi­. Ís lensku bank arn i­r eru hi­ns
veg ar skuldug i­r og það­ vefst fyr i­r mönn um er lend i­s. En
ALMENN ÓLUND GAGNVART ÍSLANDI:
Ber er hver að baki ...
RITSTJÓRNARGREIN
Við Ís lend ing ar
getu­m u­pp lýst og
sagt okk ar hlið
á mál inu­, en við
get u­m gleymt því
að ætla að stjórna
u­m ræð u­nni er lend is.
TVG-Zimsen er framsækið, traust og leiðandi fyrirtæki í flutningsmiðlun, sem leggur metnað
sinn í að leita hagkvæmra og hentugra lausna fyrir viðskiptavini í innflutningi, útflutningi,
innanlandsflutningum og tollmeðhöndlun – og býður akstur heim að dyrum.
Ný deild sérhæfir sig í listaverkaflutningum, sem eru afar vandasamir og krefjast sérsmíði
umbúða, alúðar og vöktunar alla leið. Söfn, gallerí, listamenn, stofnanir og einstaklingar treysta
okkur fyrir meðhöndlun ómetanlegra listaverka. Það segir sína sögu um þjónustuna.
Án titils
TVG-Zimsen, Korngörðum 2, 104 Reykjavík. Sími 5 600 777
Við kunnum einfaldlega listina að flytja!
www.tvg.is