Frjáls verslun - 01.02.2008, Síða 25
F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 0 8 2
Forsíðugrein
J • . .
Krónubréfin. Útgáfa
þeirra styrkir gengið
Krónubréfin eru skrítin bréf sem venjulegur leikmaður
skilur lítið í. Stóra málið er að útgáfa þeirra styrkir krónuna;
menn vilja kaupa erlend verðbréf í krónum. Útgáfa
krónubréfa nemur núna um 500 milljörðum króna með
vöxtum. Hlaupi flótti í útlenda banka gagnvart krónu
bréfum veikir það gengi krónunnar (menn vilja losa sig
við erlend bréf í krónum). Mesti ótti þeirra, sem hafa
fjárfest í krónubréfum, er við að verðgildi þeirra muni rýrna
á næstu vikum – og þá hefst darraðardans og línudans.
Útgáfa krónubréfa gengur út á að fjárfesta í vaxtamun
milli landa, en íslenska krónan er hávaxtamynt og vextir
hér á landi langt umfram það sem gerist erlendis. Þegar
erlendir seðlabankar lækka sína vexti gerir Seðlabanki
Íslands það ekki og þar með eykst vaxtamunurinn.
Krónubréf eru gefin út erlendis, t.d. af kanadíska bank
anum Toronto Dominion, sem sérhæfir sig í útgáfu bréfa
með ýmsum hávaxtamyntum. Krónubréfin eru erlend
skuldabréf í íslenskum krónum og með íslenska háa vexti.
Útgáfan er yfirleitt tryggð af þekktum bönkum sem fjár
festar þekkja. Kaupendurnir geta verið millisterkir fjár
festar t.d. í MiðEvrópu, svissneskur bóndi í Ölpunum
að fjárfesta í gegnum sína einkabankaþjónustu eða ítölsk
ekkja – eins og það var einhverju sinni orðað.
En eru þetta þá bara viðskipti á milli banka annars
vegar, sem gefur bréfin út og einhverrar einkabankaþjón
ustu í MiðEvrópu sem kaupir bréfin? Já, í rauninni.
En koma þessir peningar til Íslands með einhverjum
hætti, t.d. í gegnum verðbréfamiðlara úti, íslensku bankana
hér heima og íslensku fjárfestanna? Ekki endilega, nema
gerðir séu framvirkir samningar út á þessi bréf og peningar
komi hingað heim. Það mun hins vegar vera í tals verðum
mæli. Það jafngildir því að útlendir aðilar séu að selja
íslenskum aðilum íslenskar krónur.
Við Íslendingar getum ekki stýrt útgáfu krónubréfanna
á nokkurn hátt. Við ráðum engu um þetta. Ráðum engu
um það hvort einhver þýskur banki vill gefa út krónubréf
og einhverjir fjárfestar t.d. í Ölpunum vilja kaupa þau.
En auðvitað ráðum við einhverju um það hvort þau enda
á Íslandi hjá íslenskum fjárfestum með einum eða öðrum
hætti. Háar fjárhæðir voru á krónubréfum á gjalddaga í
janúar. Það endaði með því að bréfin voru endurfjármögnuð.
Línudansinn á næstunni mun snúast um að útlendingar
hafi meiri áhyggjur af gengisáhættunni en til þessa og
flótti bresti í liðið og allir vilji losna við þau. Það getur
veikt gengi krónunnar ennþá meira.