Neytendablaðið - 01.03.2010, Blaðsíða 7

Svanurinn hefur átt mikilli velgengni að fagna meðal norrænna
neytenda en þekking á merkinu er þó minni hér en á hinum
Norðurlöndunum og úrvalið af svansmerktum vörum og
þjónustu minna. En það stendur allt til bóta ef marka má Anne
Maria Sparf, sérfræðing hjá Umhverfisstofnun, en hún sér um
Svaninn á Íslandi. Neytendablaðið ákvað að hitta Anne Maria og
fræðast nánar um stöðu Svansins á afmælisárinu.
Anne Maria segist gjarnan vilja sjá meira úrval af innlendum vörum með
svansvottun.
Hvers vegna eiga neytendur að horfa eftir svansmerkinu
þeg ar þeir versla?
„Flestir Íslendingar átta sig kannski ekki á því að svansmerkt vara er
ekki einungis betri fyrir umhverfið, heldur er þetta einnig öruggara
val út frá heilsusjónarmiðum. Margar algengar neysluvörur
innihalda varasöm efni. Svanurinn gerir hins vegar allt aðrar kröfur
um efnainnihald, t.d. varðandi snyrtivörur, sápur og sjampó, en
almenn löggjöf. Með því að velja svansmerkt forðast maður ýmis
hormónaraskandi, krabbameinsvaldandi eða annarskonar efni
sem geta verið skaðleg fyrir heilsuna. Þetta er einkum mikilvægt í
vörum fyrir börn, svo sem bleium, blautklútum, olíum o.fl.“
Hversu mörg íslensk fyrirtæki eru með svansmerkið?
„Við erum með 5 íslensk svansleyfi í gildi í dag, en fleiri bætast
stöð ugt við. Alls eru 14 umsóknir í vinnslu. Í dag bera svansmerkið
prent smiðjurnar Guðjón Ó og Oddi ásamt ræstingarþjónustu Sól ar­
ræstingar og ISS, sem og línusápan, penslasápan og iðnaðar hreins-
irinn frá Undra.“
Keppir Svanurinn við önnur umhverfismerki, eins og t.d.
Evrópublómið?
„Nei alls ekki. Merkin eru í miklu samstarfi, og margar kröfur
eru svipaðar milli merkja þótt yfirleitt geri Svanurinn aðeins
meiri kröfur en Blómið. Á Norðurlöndum
þekkja neytendur þó Svaninn best og
það er merkið sem náð hefur mestum
vinsældum meðal fyrirtækja.“
Hvers vegna eru ekki fleiri svansmerkt raftæki?
Góð spurning. Ég hef oft velt þessu fyrir mér. Nú er t.d. Samsung
með flatskjá sem eru svansmerktur og FujitsuSiemens með svans-
merktar borð- og fartölvur, en lítið hefur sést af þeim í íslenskum
verslunum. En svo er til gott úrval af skrifstofutækjum, svo sem
ljós ritunar vélum o.fl. Kröfurnar eru auðvitað mjög strangar þannig
að það eru fáar vörur sem geta uppfyllt þær og það getur þýtt
hærra verð.“
Í hvaða vöruflokkum vantar svansmerktar vörur?
„Það er í raun gott úrval af svansmerktum vörum í boði á Íslandi eða
um 150 vörutegundir. Þegar er til gott úrval af t.d. sápu, sjampói,
hreinsiefnum, pappír, þvottaefnum o.fl. en það mætti vera meira
úrval af t.d. svansmerktum snyrtivörum, fatnaði, innréttingum,
húsgögnum, raftækjum og málningu. Alls er búið að votta meira en
6.000 vörur á öllum Norðurlöndunum svo ekki vantar upp á úrvalið
– það er bara spurning um að fá þessar vörur í íslenskar verslanir.
Persónulega vildi ég óska þess að úrval innlendra svansmerktra
vara væri meira, en það mun nú ýmislegt gerast í þeim málum
núna á árinu. Í framtíðinni ættum við að geta valið íslenskt og
umhverfisvottað í stað þess að þurfa að velja annað hvort.“
Geta verslanir og önnur þjónustustarfsemi fengið svans-
vottun?
„Já, ýmsir þjónustuaðilar geta fengið vottun, svo sem hótel,
verslanir, bílaþvottastöðvar, veitingastaðir og efnalaugar, til
að nefna dæmi.“ Anne Maria furðar sig reyndar á því að ekki
sé nein svansmerkt matvöruverslun á Íslandi. „Við neytendur
verðum einfaldlega að krefjast þess að fá fleiri umhverfismerktar
vörur og þjónustu á markað, annars sjá fyrirtækin sér engan hag
í því. Þetta skiptir ekki minna máli núna í kreppunni. Ég trúi því
að umhverfisvottun sé frábært tækifæri fyrir íslenska framleiðslu
og nýsköpun. Svanurinn vill hvetja til innlendrar framleiðslu á
umhverfisvottuðum vörum og þjónustu sem er betri fyrir umhverfið
og heilsuna!
Svanurinn flýgur hátt
20 ára afmæli norræna umhverfismerkisins
Til að vara eða þjónusta geti fengið
nor ræna umhverfismerkið Svaninn þarf
hún að uppfylla strangar umhverfiskröf ur.
Merk ið er trygging neytenda fyrir því að
vara eða þjónusta er eins umhverfisvæn
og kostur er. Sífellt er verið að endurskoða
kröf urnar og bæta við vörum og þjónustu
sem hægt er að votta.
7 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2010