Neytendablaðið - 01.03.2010, Page 9

meira en árið þar á undan. Á þessu ári áætla samtökin að um 5
millj ónir bókatölva muni seljast.
Staða skáldsins
Rithöfundar eru margir hverjir meðvitaðir um ný viðskiptatækifæri
og taka þátt í að keppa um neytendur á rafbókamarkaðnum. Á CES
2009 hyllti metsöluhöfundurinn Dan Brown rafbókina fyrir hönd
Sony á meðan Amazon kynnti Stephen King sem stuðningsmann
Kindle. Stafræni tónlistar­ og kvikmyndamarkaðurinn hefur glímt
við ólöglega notkun á höfundarvörðu efni og nú stendur bókamark-
aðurinn frammi fyrir sama vandamáli. Ekki er þó hægt að líta fram
hjá því að stafræni markaðurinn hjálpar listamönnum að koma
sér á framfæri án þess að vera undir hælnum á útgefendum og
sam bandi við neytendur er komið á milliliðalaust.
Neytendasjónarmið
Bókatölvur lesa flestar opin skjalsnið, eins og ePub, pdf og txt, og
einnig algeng myndasnið (jpg, gif). En rafbækur seldar á vefsíðum
eins og amazon.com bn.com og apple store eru sérstaklega sniðnar
fyrir þær gerðir bókatölva sem þessar síður selja. Þetta takmarkar
val neytenda líkt og þekkist á tónlistarmarkaðnum, en það er t.d.
ekki hægt að kaupa tónlist af iTunes nema að eiga iPod. Alþjóðleg
neytenda samtök hafa barist fyrir því að efni (tónlist, rafbækur)
og búnaður (mp3-spilarar, bókatölvur) á stafrænum markaði sé
sam virkt, óháð vörumerki.
Notagildi
Rafbók kemur aldrei í staðinn fyrir bók. Bókin hefur þann kost að
hægt er að lána hana til vina og selja hana aftur og ekki þarf neinar
græjur til að lesa hana. Bækur eins ljósmynda- eða myndlistar-
bækur hverfa sjálfsagt seint af markaðnum og margar bækur hafa
tilfinningalegt gildi fyrir eigendur sína. Það er kannski önnur saga
með uppflettirit, kiljur, tímarit og dagblöð. Kostir rafbókarinnar eru
þeir að hún er fyrirferðarlítil, ódýrari en venjuleg bók, umhverfisvæn
og breiðist hratt út á markaðnum.
ÞH
Nú þegar eldsneytislítrinn er komin í 200 kr. fara menn að hugsa
ráð sitt. Það er lítið vit í því að eyða stórum hluta tekna sinna í
bifreiðarrekstur aðallega til að komast úr og í vinnu. Ein viðbrögð
samfélagsins er samnýting bifreiða en slíkt hefur tíðkast lengi í
öðrum löndum. Í Bandaríkjunum kallast það Car Pooling og á
sumum hraðbrautum er á álagstímum ein akrein tekin frá eingöngu
fyrir þessa tegund ferða, þ.e. bíla með fleiri en einn farþega.
Hér á landi er ökumaður oftast einn á ferð í einkabílnum og tals-
vert sætaframboð því til staðar. Það gæti því verið hagkvæmt
og skynsamlegt að bjóða uppá samnýtingu bifreiða, gegn því að
farþegar deili ferðakostnaðinum með ökumanni. Til eru íslensk
vef svæði sem miðla lausum sætum í einkabílum, bæði í stakar
ferðir milli landshluta og einnig fyrir daglegar ferðir til lengri tíma.
Samferða.net er vefur sem hefur verið starfræktur í nokkur ár og
þar er stökum ferðum miðlað á einfaldan hátt milliliðalaust þar sem
ekki er krafist forskráningar á vefinn.
Farþegavefurinn farthegi.is er nýr vefur þar sem sætum í bíla er
miðlað. Notendur vefsins skrá sig fyrst á hann til að geta nýtt það
sem hann hefur uppá að bjóða. Gjaldskrá er birt á farþegavefnum
en greiðslur fara fram á milli farþega og bílstjóra. Þó eru uppi áform
um að ganga megi frá millifærslu gjalds frá farþega í gegnum vefinn
sé óskað eftir því. Farsímar kæmu að góðum notum til að miðla
ferðum og framkvæma greiðslur og aðstandendur farþegavefsins
áforma að skoða alla möguleika sem fjarskiptatæknin býður uppá.
Stúdentaráð sér um sætamiðlunina skutl.is. Sá vefur er ætlaður
nemendum í Háskóla Íslands til að samnýta ferðir að og frá skóla-
bygg ingum við Stakkahlíð, Vatnsmýri, Hringbraut eða Laug ar vatn.
Hjá Háskólanum í Reykjavík er áformað að opna vefsvæðið hrfar.is
til að gera nemendum og starfsfólki kleift að samnýta bílferðir til og
frá skólanum. Vefurinn hrfar.is á að vera eins konar samkomustaður
þar sem bæði bílstjórar og farþegar geta fundið sér ferðafélaga.
Vef urinn er unninn sem hluti af umhverfisstefnu HR.
ÞH
Viltu far?
- Ýmsar leiðir til að samnýta bílferðir
Amazon-Kindle-2 Barnes & Noble Nook-2 Sony Reader Touch 800
9 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2010