Fréttablaðið - 28.09.2015, Síða 13

Ö
ll
ve
rð
e
ru
b
ir
t m
eð
fy
ri
rv
ar
a
um
p
re
nt
vi
llu
r
og
/e
ða
m
yn
da
br
en
gl
.
INTERSPORT BÍLDSHÖFÐA / SÍMI 585 7220 / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 11- 17. SUN. 13 - 17.
INTERSPORT AKUREYRI / SÍMI 460 4891 / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 10 - 16.
INTERSPORT SELFOSSI / SÍMI 480 4611 / OPIÐ: MÁN. - FÖS. 10 - 18. LAU. 10 - 16.
PROTOUCH RUNTASTIC
Hlaupajakki úr DRY PLUS efni
með góðri öndun. Litir: Grár,
gulur. Herrastærðir.
PROTOUCH FLEE
Þykkur hálfrenndur hlaupabolur.
Litir: Grár, gulur. Herrastærðir.
PROTOUCH FROST
Hlaupabuxur úr DRY PLUS
efni með góðu endurskini.
Litur: Svartar. Herrastærðir.
7.490
7.490 7.990
6.490
6.490
PROTOUCH RUNTASTIC
Hlaupajakki úr DRY PLUS efni
með góðri öndun. Litir: Grár,
bleikur. Dömustærðir.
PROTOUCH CRUISE
Hlaupabolur úr DRY PLUS efni
með góðri öndun. Litir: Grár,
bleikur. Dömustærðir.
PROTOUCH FLEE
Þykkar hlaupabuxur úr DRY
PLUS efni. Litur: Svartar.
Dömustærðir.
4.990
Flott úrval af æfinga-/hlaupafatnaði
og fylgihlutum á frábæru verði!
MEÐ STÆL
RÆKTAÐU
LÍKAMANN
Allt fyrir
sportið!
Þegar ég var sjö ára orti ég mitt fyrsta og eina ljóð. Það fjallaði um afa minn og nafna og
gönguferðir okkar um Þingholtin.
Ég man fátt úr þessu ljóði annað
en að hann sé að ganga um og leiða
mig, góði maðurinn. Sá sem læsi
þetta ljóð nú í ríkjandi umræðu-
stemningu kynni að halda að ég
væri þarna að veitast að honum,
átelja hann: góði maðurinn! Ekki
gat litla skáldið órað fyrir því að
öllum þessum áratugum síðar yrði
það útbreidd skammarglósa að tala
um „góða fólkið“.
Þessi glósa hefur smám saman
orðið meira áberandi í málflutn-
ingi sumra og í síðustu viku varð
borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins
það á að segja við fulltrúa meiri-
hlutans í Reykjavík, að þeir vildu
banna viðskipti við Ísrael í krafti
þess að þeir væru „góða fólkið“, og
að einn góðan veðurdag kæmust
kannski nasistar til valda og færu
að banna viðskipti við Ísrael, en
borgarfulltrúar meirihlutans í
Reykjavík teldu sig hins vegar ekki
vera neina nasista því að þeir væru
„góða fólkið“.
Eða þannig. Svona getur farið
fyrir vænsta fólki þegar það reynir
að réttlæta ranglæti. Það er vanda-
Sem sagt: Gott
Guðmundur
Andri Thorsson
rithöfundur
Í dag
samt að halda uppi vörnum fyrir
óréttlætið sem innbyggt er í Ísra-
elsríki eins og dæmin sönnuðu í
síðustu viku. Sem sagt: Góða fólkið.
Það er kannski orðið tímabært
að velta fyrir sér þessu einkenni-
lega hugtaki sem verður æ meira
áberandi í þjóðfélagsumræðunni.
Umskiptingar
Þegar talað er um „góða fólkið“ á
Írlandi er átt við huldufólk og álfa
af því tagi sem Íslendingar trúa
á – þetta er sama trúin, til okkar
komin frá írsku þrælaþjóðinni sem
við Íslendingar erum komin af.
Reyndar er gæska huldufólksins á
Írlandi málum blandin – rétt eins
og í íslenskum þjóðsögum – það
hyllir til sín menn og ærir þá í
stöðugum glaumi, rænir börnum
og setur umskiptinga í staðinn. Í
þessari nafngift er virðing og ótti
– það örlar á löngun til að styggja
ekki huldufólkið, sem gæti fylgst
með því hvernig við tölum um það.
Í glósunni sem við heyrum í
íslenskri dægurumræðu nútímans
er hins vegar bara andúð á góð-
vildinni. Hugtakið er smátt og
smátt farið að nota sem háðsglósu
um fólk sem langar að láta gott af
sér leiða. Góður, ha ha ha. Manni
finnst stundum eins og stjórn-
málaumræðan hafi verið yfirtekin
af umskiptingum.
Upphaflega er þetta hugsað sem
öfugmæli til að lýsa hræsni og yfir-
drepsskap – inn í frasann er byggt
ósagt „eða hitt þó heldur“. Orðin
lýstu þeim sem þykjast yfir aðra
hafin í krafti eigin meintra dyggða
og flekkleysis. Þau voru notuð um
fólk sem gaf sig út fyrir að sýna
gæsku og auðmýkt en stundaði
hvorugt í raun og veru – heldur
hreykti sér á kostnað annarra,
dæmdi aðra fyrir syndir og yfir-
sjónir sem það gerði sig sekt um
sjálft á laun. Þetta er úti um allt
í dæmisögum Krists: viðskipta-
vinir „bersyndugu“ konunnar sem
ætla að grýta hana þar til hann
stöðvar þá með orðunum um að sá
yðar sem syndlaus sé kasti fyrsta
steininum; faríseinn sem þykist
betri en tollheimtumaðurinn; iðju-
sami bróðirinn sem sér ofsjónum
yfir gleði föðurins yfir glataða
syninum.
Þannig vakti hugtakið „góða
fólkið“ lengi hugrenningartengsl
um hræsni og yfirdrepsskap. En
þetta hefur verið að breytast að
undanförnu. Allt í einu hurfu
gæsalappirnar. Hið ósagða „eða
hitt þó heldur“ var allt í einu ekki
þarna lengur. Maður á víst ekkert
að vera góður.
„Flátt er fagurt, fagurt ljótt …“
Þetta snýst allt um orð og yfirráð
í tungumálinu. Þegar fólk er farið
að nota orðið „góður“ markvisst
og ævinlega í neikvæðri merkingu
er full ástæða til að vera á varð-
bergi. Við létum það óáreitt þegar
markaðshyggjumenn tóku orðið
„frelsi“ og létu það tákna leyfi til
forréttinda og ránskapar. Nú sækja
svipuð öfl að orðinu „góður“ og
vilja reyna að láta fólk skammast
sín fyrir kenndir á borð við sam-
líðan, réttlætiskennd, samkennd
og hjálpfýsi. Frasinn „pólitísk
rétthugsun“ er af sama toga; reynt
er að telja okkur trú um að réttsýni
sé röng; ranglætið sé eftirsóknar-
verðara en réttlætið – ranghugsun
sé æskilegri. Þetta er umskiptinga-
pólitík.
Við megum ekki leyfa fólki að
haldast uppi að gera það sífellt
tortryggilegt að vilja láta gott af
sér leiða. Það er æskilegt að hjálpa
öðrum en óæskilegt að láta sér
neyð annarra í léttu rúmi liggja.
Það er ekki fyrirlitlegt að vorkenna
fólki sem lent hefur í vandræðum
eða reyna að rétta því hjálpar-
hönd. Það er ekki hlálegt að mót-
mæla misrétti og kúgun. Það er
ekki rangt að leita hins rétta. Gott
og illt takast á í sérhverri mann-
eskju, á öllum tímum, og það getur
verið misjafnt hvað við teljum gott
og hvað illt í siðum og framgöngu
hverju sinni, sífellt rísa álitamál
um klæðaburð, kynhegðun, eigna-
rétt og guð. En sumt er í öllum
mannfélögum hafið yfir dægur-
þras, siði og venjur: samlíðan,
hjálpsemi, frelsi, góðvild. Leyfum
ekki talsmönnum ranglætisins að
gera skammaryrði úr því góða.
Hugtakið er smátt og smátt
farið að nota sem háðsglósu
um fólk sem langar að láta
gott af sér leiða. Góður, ha
ha ha.
Á fundi borgarstjórnar Reykjavíkur í síðustu viku þegar dregin var til baka tillaga
um viðskiptabann á vörur frá hernámssvæðum Ísraela. FRéttablaðið/Vilhelm
s k o ð u n ∙ F R É T T a B L a ð i ð 13M Á n u d a g u R 2 8 . s e p T e M B e R 2 0 1 5
0
2
-1
1
-2
0
1
5
1
0
:3
7
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
3
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
6
C
5
-D
1
7
0
1
6
C
5
-D
0
3
4
1
6
C
5
-C
E
F
8
1
6
C
5
-C
D
B
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
B

F
B
0
5
6
s
_
2
7
9
2
0
1
5
C
M
Y
K