Húnavaka - 01.05.1982, Side 130

SR. PÉTUR Þ. INGJALDSSON, Skagaströnd:
Kristniboð í Húnaþingi
Gullsteinn.
Svo greina heimildir frá að það væri trú Koðráns Eilífssonar bónda
á Giljá í Þingi að ármaður hans byggi í steini þeim hinum einstaka þar
í sveit er Gullsteinn var nefndur. Og er sonur hans Þorvaldur vildi láta
föður sinn taka skírn, en Koðrán gaf þess ekki kost utan hinn hvíti
kristur sýndi þeim þau teikn að hann væri ármanninum meiri. Friðrik
biskup söng messu við steininn, og bar þá svo við að hann sprakk og
mátti sjá sprunguna í steininum. Taldi Koðrán þetta merki um að
þessi nýi siður væri æðri hinum heiðna sið og lét skírast.
Gullsteinn er sérkennilegur klettur, og hinar einu sýnilegu menjar
frá dögum Þorvaldar Koðránssonar. Hann stendur í þúfnabarði ofar-
lega í melöldu og gnæfir yfir hvamminn sem skilur lönd milli jarðanna
Kringlu og Stóru-Giljár í Þingi. I hvammi þessum er ávallt skjól.
Gullsteinn er nú í landi jarðarinnar Kringlu. Hann er 15,5 m í
ummál og er hæð hans 3,5 metrar.
Bændurnir og eigendur jarðarinnar Kringlu, þeir Hallgrímur
Sveinn Kristjánsson og Reynir Hallgrímsson, gáfu leyfi til uppsetn-
ingar á minnisvarðanum sem síðar mun getið um.
Minn isvarðanefnd.
Hún var kosin á prófastafundi á Akureyri og skipuðu hana: Pétur
Sigurgeirsson vígslubiskup formaður, sr. Pétur Þ. Ingjaldsson prófast-
ur og Erlendur Eysteinsson bóndi á Stóru-Giljá. Nefndin starfaði um
tveggja ára bil.
Var fyrst leitað til Sigurjóns Ólafssonar myndhöggvara, og síðan til
Ragnars Kjartanssonar myndhöggvara. Báðir þessir menn gerðu til-
lögu um verkið. Var nefndin sammála um að velja tillögu Ragnars, og
kom saman í Reykjavík ásamt Sigurbirni Einarssyni biskupi á vinnu-
stofu listamannsins. Var þá gerð myndarinnar ákveðin endanlega og