Fréttablaðið - 21.04.2015, Side 14

21. apríl 2015 ÞRIÐJUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞRÓUNARSTJÓRI: Tinni Sveinsson tinni@365.is HELGARBLAÐ: Erla Björg Gunnarsdóttir erla@frettabladid.is MENNING: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚTLITSHÖNNUN: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI: Sævar Freyr
Þráinsson ÚTGEFANDI OG AÐALRITSTJÓRI: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRAR:
Andri Ólafsson andri@365.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is.
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í
stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Þegar þetta er skrifað voru að berast
fréttir af 700 manns sem drukknuðu í Mið-
jarðar hafi rétt suður af ítölsku eyjunni
Lampedusa. Þetta eru konur, karlar og
börn – fólk sem leggur lífið að veði til að
komast í skjól frá stríði og örbirgð heima
fyrir.
Íslendingar eru að hjálpa. Varðskipið Týr
hefur bjargað hundruðum manna úr sjávar-
háska. Rauði krossinn hefur stutt við flótta-
fólk með ýmsum hætti bæði hér heima og á
viðkomustöðum.
En getum við gert meira? Svarið er já,
svo sannarlega. Þó að Íslendingar séu
fámenn þjóð þá getur hún gert sitt og hún
getur tekið af skarið, verið fyrirmynd.
Í fyrsta lagi, þá getum við látið miklu
meira af hendi rakna til uppbyggingar í
fátækum Afríkulöndum og hjálparstarfs á
stríðshrjáðum svæðum. Það þarf að koma í
veg fyrir að fólk þurfi að flýja.
Í öðru lagi þá getum við boðið hingað
stærri flóttamannahópum og opnað leið
fyrir flóttafólk að sækja um áritun til
Íslands. Þá þurfa fjölskyldur ekki að leggja
líf sitt í hættu heldur komast með örugg-
um hætti til landsins þar sem hælisum-
sókn þeirra fengi meðferð. Þetta yrði djörf
aðgerð en hún myndi vekja eftirtekt og
gæti rutt leiðina fyrir önnur Evrópuríki.
Í þriðja lagi geta stjórnvöld tekið ákvörð-
un um að endursenda ekki hælisleitendur á
grundvelli Dyflinnarsamningsins. Margir
þeirra hafa lagt líf sitt í mikla hættu í leit
að skjóli.
Aðgerðaáætlun sem innihéldi stóraukna
aðstoð við stríðshrjáð og fátækt fólk heima
fyrir, möguleika á hæli án þess að þurfa að
hætta lífi sínu á leiðinni og ákvörðun um að
endursenda ekki hælisleitendur til ákveð-
inna landa væri mikilvægt skref til lausnar
á miklum alþjóðlegum mannúðarvanda.
Við getum aldrei hjálpað öllum. En við
getum hjálpað einhverjum og við getum
sýnt öðrum að okkur stendur ekki á sama.
Íslendingar hafa áður sýnt að lítil þjóð
getur rutt brautina, sýnt dirfsku og gert
öðrum þjóðum auðveldara að koma í kjöl-
farið. Undanfarna daga höfum við horft
upp á hildarleik í hafi þegar íslenskir
varðskipsmenn hafa bjargað hundruðum
manna úr bráðum háska. Nú vitum við
hvað er að gerast. Við höfum ekki lengur
neina afsökun.
Hildarleikur í hafi :
hvað getum við gert?
MANNÚÐAR-
MÁL
Hermann
Ottósson
framkvæmdastjóri
Þórir
Guðmundsson
sviðsstjóri Hjálpar-
og mannúðarsviðs
Rauða krossins
Kristján Baldursson hdl.
Löggiltur fasteignasali
og leigumiðlari
Guðbjörg G.
Sveinbjörnsdóttir
Löggiltur fasteignasali
Trausti fasteignasala, trausti@trausti.is,
s.546-5050, Vegmúla 4, 108 Reykjavík
MALTAKUR 3B, 2. HÆÐ FYRIR MIÐJU
OPIÐ HÚS
OPIÐ HÚS ÞRIÐJUDAGINN 21. APRÍL KL. 17.30-18.00
Rúmgóð og björt 2ja herbergja íbúð alls 82,7 fm. á efri hæð í 2ja
hæða fjölbýli í Maltakri. Sérinngangur er inn í íbúðina. Þvottahús
innan íbúðar. Í sameign er 9,6 fm. geymsla. Ásett verð 31,9 millj.
S
ú staða sem upp er komin á vinnumarkaði hefði ekki átt
að koma neinum á óvart. Í kjölfar hrunsins tóku fjölmarg-
ar stéttir á sig kaupmáttarskerðingu þar sem allir þyrftu
að leggja sitt af mörkum til að endurreisa íslenskt efna-
hagslíf. Við skulum ekki gleyma því að það varð hrun, er
líklega þreyttasta klisja íslenskrar pólitíkur, en … við skulum ekki
gleyma því að hér varð hrun. Ekki endilega til að barma okkur
yfir því að ástandið sé ekki alveg eins gott og það gæti verið, hvað
þá að berja okkur á brjóst fyrir hve vel endurreisn efnahags-
lífsins hefur gengið. Nei, við skulum ekki gleyma því að hér varð
hrun svo við skiljum betur kröfur
launafólks um kauphækkanir.
Deilur á vinnumarkaði eru á
milli tveggja aðila; þeirra sem fá
laun fyrir vinnu sína og þeirra
sem greiða launin. Ríkið kemur
beint að ákveðnum samningum
sem launagreiðandi, en þar að
auki hefur það hlutverk í því að
koma að ýmsum aðgerðum sem geta bætt stöðu launafólks. Það er
því einboðið að ríkið sé þátttakandi í kjaraviðræðum.
Þetta vissi Bjarni Benediktsson þegar hann var í stjórnarand-
stöðu. Hann gagnrýndi í september 2012 ríkisstjórn Jóhönnu
Sigurðardóttur fyrir það að hafa, með aðgerðum sínum, grafið
undan kjarasamningum.
„Raunar er það langur listi loforða sem bæði samtök atvinnu-
lífsins og ASÍ telja að enn sé óuppfylltur af stjórnvalda hálfu.
Þetta skapar þær alvarlegu aðstæður að forsendur samninganna
geti verið í uppnámi,“ sagði Bjarni þá á þingi. Hann gerir sér því
fulla grein fyrir því hvaða hlutverk ríkisvaldið hefur.
Hefðin hefur hins vegar verið sú að aðilar ná saman um grunn
að samningi og þá kemur ríkisvaldið inn í viðræður með sértæk-
um, sem og almennum, aðgerðum. Krafa stjórnarandstöðunnar nú
um að ríkisstjórnin stígi fram og grípi til stórtækra aðgerða til að
leysa þann hnút sem kjaradeilur eru í er því ekki sanngjörn. Í það
minnsta má færa rök fyrir því að stjórnarandstaðan hefði ekki
gert slíkt, sæti hún nú í stjórn.
Það breytir því ekki að hægt og rólega er allt að sigla í enn
meiri hnút, svo þéttriðinn að færustu skátar og netagerðarmenn
þessa lands gætu átt í vandræðum með að leysa hann.
Ekki bætir úr skák að nú þegar hefur verið samið við nokkrar
stéttir, svo sem lækna og kennara. Þjóðarheill var sögð rétt-
læta háar launahækkanir lækna, en er hún minni þegar kemur
að sjúkraliðum, eða hjúkrunarfræðingum? Og á verkafólk síður
skilið launahækkun en kennarar? Þetta er gríðarlega flókin
staða, en fjármálaráðherra og kollegum hans í ríkisstjórn-
inni hefði átt að vera fullkunnugt um að hún væri í kortunum.
Hins vegar er Bjarna nokkur vorkunn. Það er ekki sjálfsagt að
ráðherra stígi fram núna og leysi deiluna með loforðum um há
fjárútlát.
Flókið? Já, og ef svarsins var að vænta í þessum leiðara verður
að valda vonbrigðum. Enda ekki fjármálaráðherra sem hamrar á
lyklaborðið.
Kjaraviðræður komnar í illleysanlegan hnút:
Fyrirsjáanlegt, en
kom samt á óvart
Kolbeinn
Óttarsson Proppé
kolbeinn@frettabladid.is
Er brot brot?
Engum ætti að koma á óvart að rætt
var um verkföll heilbrigðisstétta á
Alþingi í gær. Sigríður Ingibjörg Inga-
dóttir, þingmaður Samfylkingarinnar,
sagði í fyrirspurn sinni til heilbrigðis-
ráðherra að á fundi velferðarnefndar
hefði landlæknir sagt að verkföllin
nú væru erfiðari fyrir heilbrigðiskerf-
ið en læknaverkfallið. Þessi orð
Sigríðar urðu tilefni nokkurrar
umræðu– ekki um verkfallið,
heldur þingskaparlög. Að
loknum fyrirspurnatímanum
kom Ragnheiður Ríkharðs-
dóttir, þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins, í pontu og
gerði athugasemd
við að Sigríður hefði
vitnað í fundinn
sem var lokaður.
Slíkt væri brot á þingskaparlögum.
Hver þingmaður Pírata á fætur
öðrum kom í pontu að gagnrýna það
fyrirkomulag að nefndarfundir væru
lokaðir, slíkt væru fornfáleg vinnu-
brögð. Að lokum skar forseti þingsins
á hnútinn og sagði bannað að vitna
til orða gesta á nefndarfundum
Alþingis, skýra þyrfti inntak laganna
betur.
Þáttaskil
Vefsíðan Evrópuvaktin, sem
þeir félagar Björn Bjarnason
og Styrmir Gunnarsson hafa
haldið úti frá vormánuðum
2010, hefur tekið sér hlé.
Á heimasíðunni
segir að
komið
sé að
þáttaskilum. Ljóst sé að þjóðin muni
ekki fljóta „sofandi inn í Evrópusam-
bandið“. Aðildarviðræður hafi reynst
árangurslausar og muni ekki hefjast
að nýju nema þjóðin samþykki það
í atkvæðagreiðslu. Molaskrifari veltir
fyrir sér hvort mögulega sé það svo
að síðan leggi upp laupana þar sem
ekki fáist lengur styrkir til að halda
henni á lofti. Skemmst er að minnast
þess að árið 2012 fengu
þeir félagar 1,5 milljónir
til að halda málþing og
gera úttekt, af fjármun-
um sem þá var ætlað
að „stuðla að opin berri
og upp lýstri umræðu og
fræðslu um Evr ópu sam-
bandið“.
fanney@frettabladid.is
0
3
-1
2
-2
0
1
5

2
3
:3
8
F
B
0
6
4
s
_
P
0
6
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
3
K
_
N
Ý.
p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
4
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
7
6
1
-3
3
2
C
1
7
6
1
-3
1
F
0
1
7
6
1
-3
0
B
4
1
7
6
1
-2
F
7
8
2
8
0
X
4
0
0
3
A

F
B
0
6
4
s
_
2
0
_
4
_
2
0
1
5
C
M
Y
K