Morgunblaðið - 18.06.2015, Qupperneq 9

FRÉTTIR 9Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 18. JÚNÍ 2015
Laugavegi 82,
á horni Barónsstígs
sími 551 4473
www.lifstykkjabudin.is
Nýjar vörur
Engjateigi 5 • Sími 581 2141
20% afsláttur af
peysum og bolum
Eikjuvogur 29 - 104 Rvk. S:694-7911
www.facebook.com/spennandi
Opið: Mán. - fim: 12 - 18 og fös. 12-16
GERRYWEBER – TAIFUN – BETTY BARCLAY
SUMARSALAN HAFIN
20–30% AFSL.
Laugavegi 63 • S: 551 4422
Bjarni Steinar Ottósson
bso@mbl.is
Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu
gaf á dögunum út brotatölfræði fyr-
ir maímánuð. Tilkynnt kynferðis-
brot í maí voru 33, voru 16 í apríl en í
maí í fyrra voru þau sautján. Mála-
fjöldi það sem af er árinu er einnig
meiri en á sama tímabili annarra ára
frá 2010, að árinu 2013 undanskildu,
en það ár var fjöldi mála miklu
hærri en hefur tíðkast fyrr og síðar.
Í ár og í fyrra hefur fjöldinn sótt
aftur í svipaðan farveg og árin fyrir
2013. Þá komu tæp 400 brot inn á
borð lögreglunnar á höfuðborgar-
svæðinu en hin árin eru þau á bilinu
200-240. Í þessum tölum eru
vændismál undanskilin.
Rannveig Þórisdóttir, yfirmaður
upplýsinga- og áætlanadeildar lög-
reglunnar á höfuðborgarsvæðinu,
segir þekkt að tilkynningar taki
kipp á þessum árstíma. Erfitt sé að
segja hvað nákvæmlega valdi þessu
en hugsanlega tengist það fjölda frí-
daga í maí. Kristján Ingi Kristjáns-
son, yfirmaður kynferðisbrotadeild-
ar, tekur í sama streng; hugsanlega
tengist þetta vorinu og skólalokum.
Bæði segja að sveiflur í tilkynning-
um geti verið miklar, þar sem ekki
þurfi þurfi mörg brot til þess að
kalla fram stóra hlutfallslega
sveiflu. Sé litið á tilkynningafjölda
sé heldur ekki gengið að brotafjölda
þar sem eldri mál séu reglulega til-
kynnt. Sum þeirra eru jafnvel fyrnd,
en Rannveig segir þau ná allt að
40% tilvika.
Fjöldi vændismála breytilegur
Annað veigamikið atriði í þessum
tölum er fjöldi vændismála, sem
heyra undir málaflokk kynferðis-
brota. Þau mál komi nær alfarið til
vegna frumkvæðis lögreglu við
rannsókn þeirra og ekki hægt að
tengja beint við aukin umsvif vænd-
isstarfsemi. Stundum sé lagt fé og
mannafli í að koma upp um þau mál
og stundum ekki.
Árið 2013, síðasta árið sem árs-
skýrsla ríkislögreglustjóra um
brotatíðni liggur fyrir um, voru 175
mál skráð vegna vændis en meðaltal
áranna þriggja á undan var 25. Þessi
fjölgun er til komin vegna breyttrar
nálgunar lögreglunnar það árið
frekar en undirliggjandi raunveru-
legrar fjölgunar brota, en nýlega
voru kaup á vændi gerð refsiverð.
Tengd mál koma í bylgjum
Kristján Ingi segir einnig algengt
að mörg mál komi fram í kjölfar
þess að umræða myndist um mála-
flokka eða þá að ákveðnir menn með
mörg brot á bakinu komist í sviðs-
ljósið og þá stígi fleiri fram og leggi
fram kærur.
Hvorki Rannveig né Kristján vilja
þó tengja nýlega fjölgun mála við
umræðu tengda Beauty Tips-hópn-
um á Facebook, kennda við #þögg-
un. Of snemmt sé að skera úr um
það enn.
Afar erfitt að spá um þróun
Sami fyrirvari er settur um allar
staðhæfingar varðandi þróun í þess-
um málaflokki hérlendis, sá að hér
sé um lágar tölur að ræða sem skipt-
ist yfir nokkra undirflokka brota.
Það geri alla greiningu á tölfræði af-
ar vandmeðfarna ef ekki ómögu-
lega. Kristján Ingi hefur starfað við
þessar rannsóknir á einn hátt eða
annan síðan 1997. Hann segist ekki
sjá teljandi breytingu í eðli þeirra
brota sem komi inn á borð til lög-
reglunnar. Fólk kynnist núorðið oft
á netinu en brotin séu svipuð samt
sem áður.
Fleiri kynferðisbrot
tilkynnt í maí en apríl
 Árleg fjölgun í maí  Fleiri mál en á sama tíma í fyrra
Morgunblaðið/Ernir
Druslugangan Hún er liður í bar-
áttu gegn kynbundnu ofbeldi.
Meðalfjöldi tilkynntra brota 2010 – 2015
30
25
20
15
10
5
0
jan
úa
r
feb
rú
ar
ma
rs
ap
ríl ma
í
jún
í
júl
í
ág
ús
t
se
pt
em
be
r
ok
tó
be
r
nó
ve
mb
er
de
se
mb
er
Heimild: LRH
27,5
23,5
29,2
18,5
25,2
18,2
16,6
19,2 19,2 18,6
22,8
15,4
Tölfræði Tölurnar miða við brotatíma en vændismál eru ekki meðtalin.