Dagblaðið Vísir - DV - 13.03.2009, Side 25

föstudagur 13. mars 2009 25Helgarblað
„Er dóttir mín dáin?“ spurði Ólöf Guð-
rún Þráinsdóttir þegar hún kom á slys-
stað eftir að keyrt hafði verið á dóttur
hennar, Rebekku Önnu Allwood, þá
aðeins fjórtán ára gamla.
Slysið átti sér stað þann 6. nóv-
ember árið 2002. Ólöf var nýkomin
heim úr leikfimi. „Á leið minni heim
sá ég að eitthvað mikið hafði gerst
á Vesturlandsveginum. Ég sá blikk-
andi ljós, sjúkrabíla og lögreglubíla.“
Ólöf var grunlaus og hélt eins og aðrir
leið sinni áfram. Hún hafði ekki hug-
mynd um að það var dóttir hennar
sem lá á slysstað. „Þegar ég kom heim
lét ég vita af mér eins og alltaf. Eldri
dóttir mín, Elísabet Ólöf, tók á móti
mér en Rebekka var ekki heima. Þeg-
ar ég spurði hvort hún væri farin nið-
ur í íþróttahús kom allt í einu einhver
svipur á Elísabetu og hún sagði: „Ætli
eitthvað hafi komið fyrir Rebekku?“
Hún greip símann sinn og hringdi í
vinkonu sína sem var stödd í íþrótta-
húsinu en í sömu andrá var barið að
dyrum.“ Fyrir utan stóð nágranni Óla-
far sem sagðist því miður halda að
það hefði verið ekið á Rebekku niðri
á vegi.
Er þetta mamma hennar?
„Ég greip úlpuna mína og gekk af stað
með nágrannanum. Þegar við nálguð-
umst slysstað myndaðist kliður í hópn-
um sem þarna stóð og ég heyrði fólk
segja: „Er þetta mamma hennar?“ Áður
en ég komst alla leið kom óeinkennis-
klæddur lögregluþjónn á móti mér, tók
utan um mig og varnaði mér að kom-
ast að Rebekku. Hann sagði að hún
væri ekki dáin en væri mjög illa slösuð.
Stuttu síðar kom til okkar annar maður
sem kynnti sig og sagðist vera bæklun-
arlæknir. Hann sagði að Rebekka hefði
verið hætt að anda þegar hann kom á
slysstað en að hún hefði verið farin að
anda sjálf þegar hún fór inn í sjúkrabíl-
inn.“
Spurð um tilfinninguna sem fylgdi
því að upplifa þessa verstu martröð
hvers foreldris segir Ólöf að hún hafi
verið róleg, kannski eins og hún væri í
leiðslu. „Það var eins og ég hefði farið
strax inn í annan heim og það eina sem
ég hugsaði um var að ná tengingu við
Rebekku til að athuga hvernig henni
liði. Eflaust virkaði ég óeðlilega róleg,“
útskýrir Ólöf.
Í dái í fjórar vikur
Rebekku var haldið sofandi í fjórar vik-
ur eftir slysið. „Að þeim tíma liðnum var
hún flutt á barnadeildina en að mínu
mati var hún engan veginn tilbúin til
þess. Hún gat hvorki tjáð sig né hreyft.“
Ólöf varði öllum stundum við hlið Re-
bekku og reyndi eftir bestu getu að
hjálpa til við umönnun hennar. „Þetta
var ofboðslega erfiður tími.“ Aðspurð
hvort hún muni hvenær Rebekka fór
að taka einhverjum framförum svarar
Ólöf um hæl. „Þann 15. mars 2003 fór
hún að geta mótað orð með vörunum
og svona tveimur vikum seinna fóru
hljóðin að fylgja með.“
Spítaladvölin reyndi mikið á
Rebekku sem og alla fjölskylduna og
ofan á það fannst Ólöfu hún ekki fá
nógu góða greiningu á þeim skaða sem
Rebekka hafði orðið fyrir. „Hún var auð-
vitað send í ýmsar myndatökur, sem
og heilaskanna en aðeins tveir blett-
ir fundust í myndgreiningunni, hvor í
sínu heilahvelinu. Hvor bletturinn var á
stærð við títuprjónshaus, eins og lækn-
arnir lýstu því. Annar bletturinn tengist
snertiskyninu og hinn hreyfiskyninu.“
Segir Ólöf það vel eiga við rök að styðj-
ast en að margt fleira hrjái Rebekku en
það og töldu læknarnir að það stafaði
af skaða í heilastofni. „Til að byrja með
þoldi hún til dæmis enga snertingu. Við
náðum því sem betur fer úr henni með
því að nudda hana. Bæði fékk ég nudd-
konu til að koma á spítalann vikulega
í nokkra mánuði og svo nudduðum ég
og systir mín hana til skiptis en það var
bara svona dekurnudd. Hún er samt
ennþá svolítið viðkvæm.“ Ólöf segist
vita það í dag að hún hefði átt að óska
eftir svokölluðu „manual therapy“ strax
í upphafi og sennilega bakstuðningi.
„Hefði það verið gert fyrstu mánuðina
eftir slysið og hún sett í súrefnismeð-
ferð að auki held ég að Rebekka væri
miklu betur stödd í dag,“ segir Ólöf.
Hún segir að Rebekka hafi ekki verið
mjög móttækileg fyrir hjálp fyrstu árin
enda yfirkomin af sorg og reiði út í líf-
ið og tilveruna. „Þetta bitnaði fyrst og
fremst á hennar nánustu en ég byrjaði
að nota bænirnar til að koma til henn-
ar skilaboðum. Það hjálpaði okkur báð-
um mikið. Í dag er hún nokkuð trúuð,
þrátt fyrir allt.“
Mistök
Þar sem Rebekka átti mjög erfitt með að
tjá sig á meðan á spítaladvölinni stóð
þurfti að fylgjast vel með henni og nota
innsæið eins og Ólöf orðar það til að
átta sig á hvernig henni leið. Rebekka
fékk fæðu og lyf í gegnum sondu og var
Ólöf farin að veita því athygli hvað hún
svitnaði mikið á meðan á matargjöfinni
stóð. „Það lak af henni svitinn og þurfti
undantekningarlaust að skipta á henni
frá toppi til táar, sem og rúminu eftir
matargjöf. Enginn áttaði sig á því hvað
olli þessu, hvorki hjúkrunarkonurnar
né ég.“
Síðar kom að því að Rebekka þurfti
að gangast undir aðgerð á fæti þar sem
stálpinnar höfðu gengið til í fætin-
um. Eftir aðgerðina fékk Ólöf símtal og
var henni sagt að nú færi Rebekka að
vakna úr svæfingunni. Tíminn leið og
ekki vaknaði Rebekka. Svæfingarlækn-
irinn reyndi að vekja hana með því að
lyfta fætinum á henni og skella honum
niður en allt kom fyrir ekki. Sjö klukku-
stundum eftir að aðgerðinni lauk rum-
skaði Rebekka loksins. „Mér þótti þetta
ekki eðlilegt.“ Það rifjaðist upp fyrir
Ólöfu að kvöldið sem slysið varð spurði
læknir hana um þyngd Rebekku. „Ég
man að ég var spurð hversu þung hún
væri og ég man að ég svaraði því hálf-
hikandi því maður veit nú kannski ekki
alltaf upp á hár hvað börnin manns eru
þung. Ég sagðist halda að Rebekka væri
43 til 45 kíló, en kannski væri hún 50.
Svo sagist ég bara ekki viss.“
Sálrænn skaði
Þessar hugsanir leituðu á Ólöfu þar til
hún lét verða af því að ræða við hjúkr-
unarkonurnar um málið. Þær sögðu að
það væri ekki hægt að vigta Rebekku
þar sem hún gæti hvorki staðið né set-
ið og að hún væri of þung til að einhver
gæti haldið á henni. „Pabbi hennar tók
því að sér að halda á henni og vigta
hana. Eflaust hafði Rebekka lagt tölu-
vert af en hún reyndist aðeins 38 kíló. Í
læknaskýrslunni hennar var hún skráð
56 kíló. Rebekku hafði því verið gefið
að borða og gefin lyf eftir þeirri þyngd í
nokkrar vikur. Útskýrir það meðal ann-
ars svefninn langa eftir aðgerðina og
átökin við að borða. Það sem ég held að
hafi gerst er það að læknirinn hafi skrif-
að 50 kíló en eflaust skrifað illa og því
hafi þetta litið út fyrir að vera 56 kíló í
skýrslunni. „Læknarnir báðust afsök-
unar á þessum mistökum og viður-
kenndu að þetta gæti hafa seinkað bata
hennar eitthvað.“
Ólöf vill meina að þetta hafi haft
miklu meiri áhrif en það og að það hafi
ekki verið tekið tillit til sálrænna áhrifa
þegar þetta mat var sett fram. „Maður
hefði viljað fá álit annarra óháðra lækna
og fá að vita hvaða áhrif þetta var búið
að hafa og gæti haft á framhaldið. Ég er
sannfærð um að þetta hefur haft mikil
sálræn áhrif. Barnið leið stöðugar kvalir
og gat ekkert látið vita hvað væri að.“
Ýtt út úr kerfinu
Eftir eitt ár á spítala og endurhæfingu
á Grensási segir Ólöf að Rebekku hafi
verið ýtt út úr kerfinu. „Mér fannst al-
veg skelfilegt að ekki væri hægt að
gera meira fyrir hana.“ Ólöf reyndi að
fá styrk til að senda hana í endurhæf-
ingu til Bandaríkjanna en án árangurs.
„Ég fékk þau svör að öll þjónusta sem
hægt væri að veita væri í boði á Íslandi.
Staðreyndin er sú að heilaskaðaðir ein-
staklingar hafa orðið algerlega útundan
í kerfinu hér á landi og virðist sú grein-
ing að vera með heilaskaða vera notuð
sem afsökun fyrir því að gera ekki neitt
annað en að veita rétt til örorku. Lönd-
in í kringum okkur eru komin miklu
lengra í að hjálpa fólki með heilaskaða
til að bæta lífsgæði þeirra.“
Lífið hóf því að ganga sinn vanagang
og þurfti Rebekka að hefja skólagöngu
á ný og venjast breyttum aðstæðum.
Hún var bundin við hjólastól, átti erf-
itt með að tjá sig, talaði hægt og þjáð-
ist af spasma og ósjálfráðum hreyfing-
um ásamt ýmsum öðrum kvillum. Þrátt
fyrir að hafa misst mikið úr í grunn-
Slysið sem breytti öllu
„Þegar ég nálgaðist slysstað myndaðist kliður
í hópnum sem þarna stóð og ég heyrði fólk
segja: „Er þetta mamma hennar?“
Rebekka á Balí Þarna er rebekka í meðferð hjá gúrúinum mangku sudarsana.
Framhald á
næstu síðu