Dagblaðið Vísir - DV - 13.11.2009, Síða 20

Dagblaðið Vísir - DV - 13.11.2009, Síða 20
20 föstudagur 13. nóvember 2009 helgarblað Hugmyndir um svokallaðar frjásar vísindaveiðar á þorski eru ræddar af fullri alvöru og virðast eiga vaxandi fylgi að fagna innan kerfisins, jafnvel meðal þeirra sem ákvarðanir taka. Hugmyndina um frjálsar vísinda- veiðar á þorski má rekja til Ólínu Þorvarðardóttur, þingkonu Samfylk- ingarinnar í Norðvesturkjördæmi. Ólína bendir á að ráðherra hafi heimild til þess að taka ákvarðanir um veiðar í rannsóknarskyni án þess að það snerti tillögur og ráðgjöf Haf- rannsóknastofnunar. „Fyrir fáum árum var talið að þorskstofninn í Barentshafi væri að hruni kominn vegna ofveiði. Ráð- lagður var stórlegur niðurskurður á veiðum, en eftir því var ekki farið. Á fáum árum rétti stofninn þó hratt úr sér og er nú talinn 70% stærri en ICES, Alþjóðahafrannsóknaráðið, hefur haldið fram. Fiskifræðingar við VNIRO hafrannsóknastofnunina í Rússlandi, ákváðu að fylgjast með skipum að veiðum; skrá aflabrögð, staðsetningu, sjávarhita og margvís- legar aðrar upplýsingar, með hjálp gervitungla. Niðurstöður benda til að stofnstærð þorsksins í Bartents- hafi sé um 2,6 milljónir tonna en ekki 1,5 milljónir tonna eins og ICES hafði talið.“ Allir hafa ávinning Ólína vill leyfa til dæmis 20 tog- urum frjálsar veiðar í hálft ár eða svo. „Hér er ver- ið að tala um óhefðbundn- ar mælingar utan kerfis- ins. Í raun geta all- ir grætt á þessu. Haf- rannsókna- stofnunin fær nýjar upp- lýsingar. Skip- in fá eitthvað að gera og draga mikilvæga björg í bú á erfiðum tím- um í efnahagslífinu, aflinn stendur undir rannsókninni og útgerðirnar fá afganginn í sinn hlut.“ Í vikunni voru ræddar utan dag- skrár á Alþingi hugmyndir Ásbjörns Óttarssonar, þingmanns Sjálfstæðis- flokksins, um að auka kvótann um 40 þúsund tonn. Jón Bjarnason sjáv- arútvegs- og landbúnaðarráðherra þvertók ekki fyrir að auka kvótann en vildi sýna fulla varúð og ekki ganga gegn reglunni um sjálfbærar veiðar. Ólína Þorvarðardóttir er ekki sam- mála um það að auka eigi þorskkvót- ann, til dæmis um 40 þúsund tonn. „Það er að ýmsu leyti slæm tillaga og með því að auka kvóta í andstöðu við vísindalega ráðgjöf væri verið að gefa fordæmi á ómálefnalegum grund- velli. Við getum ekki bara aukið veið- ar af því að það hentar okkur nú. Öðru máli gegnir um vísinda- veiðar á þorski utan kvótakerfisins á ákveðnu timabili. Með þeim væri verið að afla nýrra upp- lýsinga til að styrkja grundvöll sjálf- bærrar nýtingar stofnsins.“ Ákvörð- unin á að vera þingsins Kristinn Pétursson, útvegsmað- ur frá Bakka- firði, hefur árum saman gagnrýnt ráðgjöf Hafrannsókna- stofnunarinn- ar og bent á að hún sé í litlu sam- hengi við reynslu sjómannanna sjálfra. Hann er til að mynda þeirrar skoðunar, eins og Jón Kristj- ánsson fiskifræðingur og margir fleiri, að hafið hafi undanfarin ár jafn- vel verið ofsetið af smáþorski. Hann hafi ekki fengið næga fæðu sem að sínu leyti hafi dregið úr vaxtarhraða. – Einnig sé auðvelt að benda á mis- heppnaðar tilraunir Hafrannsókna- stofnunarinnar til þess að geyma þorsk í sjó í þeirri von að veiðistofn- inn stækki. Stofnunin hefur aftur á móti bent á að fiskiskipaflotinn hafi ævinlega veitt umtalsvert umfram ráðgjöf og það skýri hversu illa gangi. „Það er lífsnauðsynlegt að brúa gjána sem hefur verið að mynd- ast milli fræðiheima og raunheima í fiskifræðinni. Menn bera æ minna traust til Hafró. Með því að safna kjarki og hefja frjálsar vísindaveiðar á þorski í nokkra mánuði væri hægt að laga þetta ástand, byggja brýr.“ Kristinn segir að þegar öllu sé á botninn hvolft sé það ekki vísindanna að taka um þetta endanlega ákvörð- un. „Að fenginni vísindalegri ráðgjöf og á grundvelli margvíslegra upp- lýsinga ætti það alltaf að vera í höndum löggjaf- arþingsins að ákveða endanlega afla- heimildir. Einum ráðherra er fært vald sem varðar ákvæði stjórnar- skrárinnar um atvinnufrelsi. Ákvörð- un um aflaheimildir felur í sér alvar- lega takmörkun á atvinnufrelsi og því er eðlilegt að endanlegt vald sé í höndum þingsins.“ Misheppnuð tilraun til að geyma fisk í sjó Kristni lýst vel á hugmynd- ina um frjáls- ar vísinda- veiðar. „Með þeim yrði betur hægt að glöggva sig á raun- verulegri stærð þorsk- stofnsins. Hafrannsókna- stofnunin græðir á öllu saman. Þeir fá viðmiðunar- punkt utan stofnunarinnar til að bera saman við sínar niðurstöður. Ég sé þetta fyrir mér þannig að leyfa mætti til dæmis 20 togurum þorskveiðar í segjum 6 mánuði, 10 línubátum og 10 netabátum. Al- gerlega frjálst. Fylgst yrði með afla- brögðum og öðrum þáttum mjög vel. Þetta er spurning um að áætla þéttleika þorsksins á hvern ferkíló- Hugmyndin um að leyfa frjálsar vísinda- veiðar á þorski lifir góðu lífi og á jafnvel vaxandi fylgi að fagna. Með slíkum veiðum vilja menn meðal annars fá aðra viðmiðun um ástand þorskstofnsins en þá einu sem frá Hafrannsóknastofnun kemur. LÍÚ tek- ur þugnt í slíkar frjálsar veiðar og segir vandalaust að sópa upp hundruðum þús- unda tonna á skömmum tíma. Forstjóri Hafrannsóknastofnunarinnar segir að skaðinn sem slíkar veiðar gætu valdið séu ekki tilraunarinnar virði. Stríðið um bjargvætt þjóðarinnar JóhAnn hAuksson blaðamaður skrifar: johannh@dv.is „Menn bera æ minna traust til Hafró. Með því að safna kjarki og hefja frjálsar vísindaveiðar á þorski í nokkra mánuði væri hægt að laga þetta ástand, byggja brýr.“ Útvegsmenn mótfallnir „Við getum alveg veitt 200 til 300 þúsund tonn af þorski með 20 til 30 skipum í frjálsum veiðum á skömmum tíma,“ segir Friðrik J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri LÍÚ. sá guli Margir telja að síst af öllu þurfi þjóðin á agaleysi að halda í umgengni sinni við sína mikilvægustu auðlind, þorskstofninn. Agaleysi á ýmsum sviðum hafi komið þjóð- inni í alvarlegustu efnahagshremmingar sem um getur. Eigandi hugmyndarinnar Ólína Þorvarðardóttir bendir á til samanbruðar að Íslendingar hafi lengi barist fyrir vísindaveiðum á hval í andstöðu við alþjóðasamfélagið.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.