Dagblaðið Vísir - DV - 10.11.2010, Qupperneq 11

MIÐVIKUDAGUR 10. nóvember 2010 FRÉTTIR 11
Vanskil Reykjaneshafnar við lánar-
drottna aukast og hafa forsvarsmenn
hafnarinnar farið fram á frystingu af-
borgana næsta hálfa árið eða svo. Á
fundi 3. nóvember með lánardrottn-
um kynntu forsvarsmenn hafnarinnar
lánardrottnum stöðu mála.
Reykjaneshöfn er eitt stærsta fyrir-
tæki Reykjanesbæjar og gæti erfið
staða hennar haft slæm áhrif á fjárhag
bæjarsjóðs þegar til lengdar lætur. Frá
árinu 2007 hafa skuldir hafnarinnar
nær tvöfaldast. Það ár námu þær 2,6
milljörðum króna en eru nú rétt tæp-
ir 5 milljarðar króna. Eins og meðfylgj-
andi tafla ber með sér eru vanskil nú
þegar vel á fjórða hundrað milljón-
ir króna og munu að óbreyttu vaxa
umtalsvert á næstunni. Bæjarsjóður
Reykjanesbæjar er að fullu ábyrgur
fyrir skuldum hafnarinnar og því var
samþykkt í síðustu viku að bæjarstjórn
tæki í raun yfir rekstur hafnarinnar.
Vaxandi vaxtagreiðslur
Bankahrunið haustið 2008 hefur að
mati forsvarsmanna hafnarinnar haft
veruleg áhrif á almenna atvinnuþróun
á Suðurnesjum og dregið úr lóðasölu.
Framkvæmdir við byggingu álvers í
Helguvík hafa tafist og það á einnig við
um framkvæmdir við kísilver í grennd
við höfnina. Þetta hefur leitt til þess
að endurfjármögnun lána hefur ekki
skilað árangri. Undanförnum tveim-
ur árum var á fundinum 3. nóvem-
ber lýst sem árum mikilla vonbrigða.
Hvert áfallið á fætur öðru hefði sett
allar áætlanir úr skorðum. Heildar-
myndin hefði ekki skýrst fyrr en seint
og um síðir.
Horfurnar á næstu árum eru ekki
sérlega jákvæðar nema framkvæmdir
við álverið hefjist af alvöru von bráð-
ar sem og framkvæmdir við nýtt kís-
ilver. Dæmi um vaxtagreiðslur hafn-
arinnar á næstu árum skýra myndina
að nokkru leyti. Á yfirstandandi ári
eru vaxtagreiðslur af lánum áætlað-
ar tæpar 200 milljónir króna. Næstu
árin hækka vaxtagreiðslurnar og árið
2015 eru þær áætlaðar um 360 millj-
ónir króna á ári. Á þeim tíma eru aft-
ur bundnar vonir við að umsvif við
höfnina og tekjur hafi aukist til mikilla
muna verði áðurgreind stórverkefni
að veruleika.
Hætta að borga!
Ljóst er að núverandi tekjubrestur
hafnarsjóðs hefur skapað mikið ójafn-
vægi gagnvart afborgunum og öðrum
reglulegum útgjöldum. Því leggja for-
svarsmenn hafnarinnar til að allar af-
borganir verði frystar til 1. maí á næsta
ári. Afborganirnar leggist þess í stað
ofan á höfðuðstól lánanna og komi til
greiðslu þegar afborganir hefjast á ný.
Til viðbótar er gert ráð fyrir að
Reykjaneshöfn stöðvi allar yfirstand-
andi fjárfestingar og verkefni sem
þeim tengjast. Þá gerir áætlunin einn-
ig ráð fyrir að ekki verði stofnað til
neinna nýrra verkefna. Þó er gert ráð
fyrir að jarðvegsvinna og jarðvegs-
skipti sem tryggja tekjur af lóðum
hafnarsjóðs verði undanskilin þessu
ákvæði.
Neyðarráðstafanir bæjarstjórnar
Bæjarsjóður Reykjanesbæjar er að
fullu ábyrgur fyrir skuldum Reykjanes-
hafnar og því samþykkti atvinnu- og
hafnarráð bæjarfélagsins á dögunum
að fjármálalegur rekstur hafnarinnar
verði eftirleiðis í höndum bæjaryfir-
valda. Meðal annars er gert ráð fyrir að
nærri 900 milljóna króna skuld hafnar-
innar við bæjarsjóð verði óhreyfð um
sinn og ekki greidd niður.
Kristinn Þ. Jakobsson, bæjarfulltrúi
Framsóknarflokksins, lét færa til bókar
á bæjarstjórnarfundi 2. nóvember að
vegna alvarlegrar fjárhagstöðu Reykja-
neshafnar yrði að endurskoða öll verk-
efni og verkferli á vegum Reykjanes-
hafnar. „Höfnin er á leið í greiðsluþrot
og er að reyna að ná nauðasamningum
við lánardrottna sína. Reykjaneshöfn
hefur ekki tekist að standa við fjár-
hagslegar skuldbindingar á þessu ári
allt frá 1. maí 2010. Upplýsingar vegna
greiðsluvanda hafnarinnar hefur ver-
ið mjög takmörkuð, gagnvart núver-
andi og fyrrverandi stjórnarmönnum
í atvinnu- og hafnaráði. Það er ámæl-
isvert. Framsókn í Reykjanesbæ telur
nauðsynlegt að skoða hvort ekki hefði
mátt grípa fyrr inn í rekstur hafnarinn-
ar, til að lágmarka skaða Reykjanes-
hafnar og Reykjanesbæjar. Í raun var
dýpkun Helguvíkurhafnar óþörf þar
sem engir samningar um hafnarfram-
kvæmdir kveða á um að nauðsynlegt
hafi verið að dýpka höfnina áður en
rekstur álvers hefst. Samkvæmt um-
ræðu sem fór fram í atvinnu- og hafna-
ráði á síðasta kjörtímabili mun það
vera stefna Norðuráls að keyra hráefni
frá Grundartanga til Helguvíkur, þang-
að til 3. áfangi álversins er tilbúinn.
Þessar staðreyndir sýna svo ekki verð-
ur um villst, að óraunhæfar vænting-
ar og meingölluð áætlanagerð, hefur
keyrt hafnarsjóð í þrot. Sá gjörningur
er alfarið á ábyrgð meirihluta bæjar-
stjórnar,“ segir í bókun Kristins.
Til föðurhúsanna
Við bókuninni brást Árni Sigfússon
fyrir hönd meirihluta sjálfstæðis-
manna og bókaði að nauðsynlegt væri
að benda á að allar ákvarðanir um
uppbyggingu í Helguvík hefðu verið
samþykktar í bæjarráði og bæjarstjórn
bæði af meirihluta og minnihluta, þar
á meðal fulltrúa Framsóknarflokksins.
„Dylgjum og rangfærslum um annað
er því vísað til föðurhúsanna.“
Á fundinum var tillagan um að
fjármál hafnarinnar yrðu flutt und-
ir bæjaryfirvöld samþykkt með öllum
greiddum atkvæðum.
Tillögur bæjar- og hafnaryfirvalda
um frystingu og greiðsluáætlun gera
ráð fyrir samþykki allra lánardrottna.
Lánardrottnar hafa frest til 17. nóv-
ember næstkomandi til þess að meta
tillögurnar og afgreiða þær. Verði þær
samþykktar er jafnframt gert ráð fyrir
að degi síðar verði tilkynning gefin út
til kröfuhafa og Kauphallarinnar um
afdrif tillögunnar.
Fleiri óveðursský
Ljóst er að mikill vandi steðjar að
Reykjanesbæ. Illa horfir einnig með
Eignarhaldsfélagið Fasteign hf. eins og
lesa má út úr ársskýrslu félagsins fyr-
ir árið 2009. Reykjanesbær er stærsti
hluthafinn í Fasteign ásamt Engigerði
ehf., félagi í eigu Íslandsbanka og
Glitnis. Áform eru uppi um að kljúfa
sveitarfélögin frá eignasafni Íslands-
banka og Háskólanum í Reykjavík en
byggingarskuldir háskólans eru afar
íþyngjandi fyrir félagið. Samkvæmt
heimildum DV hafa runnið tvær grím-
ur á forsvarsmenn flestra sveitarfélag-
anna innan Fasteignar og vilja þau fara
sömu leið og Garðabær sem ákveðið
hefur að leysa til sín eignir Fasteignar
hf. í bæjarfélaginu.
Ríkisstjórnin hélt fund í Reykjanes-
bæ á þriðjudag. Þar var meðal annars
lýst áformum um að flytja höfuðstöðv-
ar Landhelgisgæslunnar til Reykjanes-
bæjar sem lið í atvinnu- og uppbygg-
ingarstarfi.
GREIÐSLUFALL
REYKJANESHAFNAR
Reykjaneshöfn er í raun gjaldþrota og hefur bæjarstjórn tekið við rekstri hennar. Forsvarsmenn bæjarfélags-
ins biðja lánardrottna um frystingu afborgana. Þeir eiga hins vegar eftir að meta tillögur hafnaryfirvalda og
líst sumum þeirra ekki á blikuna. Fulltrúi Framsóknarflokksins lýsir ábyrgð á hendur meirihluta sjálfstæð-
ismanna í bæjarstjórn Reykjanesbæjar. Eftir viku ræðst hvort lánardrottnar verða við óskum Reyknesinga,
en að þeim steðjar einnig vandi vegna Fasteignar hf.
Lánardrottnar hafa frest til 17. nóvember til að taka afstöðu til tilboðs bæjaryfir-
valda í Reykjanesbæ.
SKULDIR REYKJANESHAFNAR
Lánardrottnar Upphæð í milljónum Vanskil í milljónum
RNH 08 1 1.388 235
RNH 05 1 408 77
RNH 04 1 173 4
LSS 911 0
Víxlar 22 22
Yfirdráttur 377 0
Bæjarsjóður 896 0
Óskráð skuldabréf 88 9
Lánasamningar 667 16
Samtals 4.929 364
JÓHANN HAUKSSON
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
Íþyngjandi hafnarmannvirki Skuldir
Reykjaneshafnar eru að minnsta kosti 5
milljarðar króna og er hafnarsjóður fjarri því
að geta greitt af lánum.
MYND SIGTRYGGUR ARI JÓHANNSSON
Bæjarstjóri í vanda Vaxandi vandi
blasir við Árna Sigfússyni, oddvita
meirihluta sjálfstæðismanna í Reyjanes-
bæ, og lýsa framsóknarmenn ábyrgð á
hendur honum. Árni segir þá einnig hafa
samþykkt framkvæmdir við höfnina.
MYND SIGTRYGGUR ARI JÓHANNSSON
Höfnin er á leið í greiðsluþrot og er að
reyna að ná nauðasamning-
um við lánardrottna sína.