Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.2011, Blaðsíða 8

8 | Fréttir 14. febrúar 2011 Mánudagur
Fjöldi atvinnulausra jafngildir íbúafjölda Garðabæjar og Seltjarnarness:
15 þúsund án vinnu
Alls voru 14.688 einstaklingar án at-
vinnu í lok janúar. Þetta kemur fram
í skýrslu Vinnumálastofnunar yfir
fjölda atvinnulausra. Nemur fjöldi
atvinnulausra samanlögðum íbúa-
fjölda sveitarfélaganna Garðabæjar
og Seltjarnarness til samans en þeir
voru tæplega fimmtán þúsund í lok
síðasta árs.
Í skýrslu Vinnumálastofnun-
ar kemur fram að skráð atvinnu-
leysi í janúar hafi verið 8,5 prósent
og jókst það um 0,5 prósentustig
frá desember, eða um 713 manns
að meðaltali. Atvinnuleysið er sem
fyrr mest á Suðurnesjum, eða 14,3
prósent, en minnst á Norðurlandi
vestra, 3,8 prósent, þótt það hafi
aukist hlutfallslega mest þar af öll-
um landshlutum í janúar. Atvinnu-
leysi á höfuðborgarsvæðinu mælist
9 prósent.
Samkvæmt skýrslu Vinnumála-
stofnunar hafa nú 7.205 einstakling-
ar verið atvinnulausir í sex mánuði
eða lengur, eða tæplega helmingur
þeirra sem eru á atvinnuleysisskrá
í lok janúar. Þeim sem hafa verið á
atvinnuleysisskrá í eitt ár eða leng-
ur fjölgar lítillega. Töluverður fjöldi
nýtir sér þó einhvers konar úrræði
á vegum Vinnumálastofnunar, auk
þess sem mikill fjöldi fer í ráðgjafar-
viðtöl, á kynningarfundi og í vinnu-
miðlun.
Atvinnulausum ungmennum, á
aldrinum 16 til 24 ára, fjölgar um
300 frá því í desember. Þeim hefur
þó fækkað um 410 frá janúar á síð-
asta ári. Alls voru 185 laus störf hjá
vinnumiðlunum í lok janúar en í
desember voru þau 147. Flest laus
störf eru meðal sérfræðinga, eða 52.
Vinnumálastofnun gerir ekki ráð
fyrir að ástandið á vinnumarkaði
batni í febrúar og gerir ráð fyrir að
atvinnuleysi aukist og verði á bilinu
8,6 til 8,9 prósent.
2 dálkar = 9,9 *10
Opið: má-fö. 12:30 -18:00, lau 11:00-16:00
Dalvegi 16a, Rauðu múrsteinshúsunum Kóp.201
S: 517 7727 nora.is , facebook.com/noraisland
fyrir bústaðinn og heimilið
Svart fram undan Vinnumálastofnun
gerir ráð fyrir því að atvinnuleysi aukist enn
frekar í febrúar.
Sala á áfengi
dregst saman
Sala áfengis dróst saman um 6,4
prósent í janúar miðað við sama
mánuð í fyrra. Á föstu verðlagi
nemur samdrátturinn sex prósent-
um. Skýrist þetta að hluta til af því
að verð á áfengi var 0,5 prósentum
hærra í janúar síðastliðnum en í
sama mánuði í fyrra. Þetta kem-
ur fram í tölum Rannsóknarseturs
verslunarinnar.
Velta í dagvöruverslun jókst um
2,4 prósent á föstu verðlagi mið-
að við sama mánuð í fyrra. Leiðrétt
fyrir árstíðabundnum þáttum jókst
velta dagvöruverslana í janúar um
4,2 prósent. Áberandi aukning varð
í sölu á raftækjum, um 26,5 prósent
á föstu verðlagi frá því í fyrra. Skýrist
það að því að verð á raftækjum lækk-
aði um tíu prósent frá janúar 2010.
Fær engar
bætur eftir slys
Héraðsdómur Reykjavíkur hef-
ur sýknað lyfjafyrirtækið Actavis af
bótakröfu konu sem slasaðist við
vinnu í fyrirtækinu í febrúar árið
2005. Konan datt niður stiga með
þeim afleiðingum að hún slasað-
ist á fæti. Konan leitaði til bæklun-
arlæknis og kom þá í ljós að liðþófi
hafði rifnað og krossband slitnað.
Konan krafðist sex milljóna króna í
bætur og byggði hún kröfu sína á því
að aðstæður á vinnustaðnum hefðu
verið ófullnægjandi sökum þess að
lýsingu hafi verið ábótavant á slys-
stað og þrepin svört. Héraðsdómur
hafnaði kröfu konunnar.
„Það liggur alveg skýrt fyrir að Lands-
samband íslenskra útvegsmanna
er andvígt því að ríkið leigi út ein-
hverjar veiðiheimildir,“ segir Friðrik
J. Arngrímsson, framkvæmdastjóri
sambandsins.
Rögnvaldur Hannesson, próf-
essor í auðlindahagfræði við Versl-
unarháskólann í Björgvin í Noregi,
sagði í DV fyrir helgina upplagt að
ríkið tæki til sín 5 prósent eða jafn-
vel hærra hlutfall af útgefnum veiði-
heimildum ár hvert, endurleigði út-
gerðum og innheimti með því móti
rentu af auðlindinni.
„Ef kvótaeigandi kaupir tilbaka
þessi 5 prósent, sem ég tel reyndar
líklegt að hann geri, hefur hann aftur
fullan kvóta. Ef hann kaupir ekki til-
baka af ríkinu, heldur hann einung-
is 95 prósentum og tapar hlutdeild í
heildarkvótanum. Ef það sama ger-
ist næsta ár, heldur hann einungis
90,25 prósentum, þannig að sá sem
svona færi að myndi smám saman
missa allan kvótann. Það má hanna
þetta á ýmsan hátt. Setja má kvót-
ann á uppboð og gefa mönnum kost
á að kaupa þessi 5 prósent tilbaka
á hæsta tilboðsverði, eða láta slag
standa með það hvort menn bjóði
nógu hátt í kvótann og láta hann fara
til hæstbjóðanda hver sem hann er,“
sagði Rögnvaldur í viðtali við DV.
Pattstaða í sjávarútvegi
Friðrik segist enga trú hafa á þeirri
aðferð sem Rögnvaldur vill fylgja.
„Við vitum ekki enn hvað stjórn-
völd vilja raunverulega gera. Við vit-
um ekki hvort ríkið hyggst innleysa
veiðiheimildirnar með fyrningar-
leið en skilja eftir skuldirnar. Það fer
aldrei vel.“
Friðrik segir að útvegsmenn hafi
heldur ekki verið upplýstir um áform
Jóns Bjarnasonar sjávarútvegsráð-
herra um að auka kvóta tímabundið
og leigja út umtalsverðan hluta hans.
Eins og DV hefur greint frá ráðgerði
Jón að afla ríkissjóði allt að 3 millj-
örðum króna í tekjur með því með-
al annars að leigja útgerðinni kílóið
af þorski á um 160 krónur og ýsuna á
um 80 krónur kílóið, en það er langt
innan við helmingur verðs á ýsu-
kvóta til leigu þessa dagana.
Á móti má segja að andstaða LÍÚ
við allar hugmyndir um útleigu rík-
isins á kvóta miði einnig að því að
halda sjávarútvegsmálunum í patt-
stöðu.
Rögnvaldur er andvígur því að
innleysa allan kvóta samkvæmt fyrn-
ingarleið á 20 árum og telur að út-
gerðin verði að hafa nýtingarrétt til
langs tíma til að skapa nauðsynlegt
rekstraröryggi. Þótt ríkið tæki árlega
til sín til dæmis 5 prósent haggaði
það ekki rekstrarörygginu. Útvegs-
menn gætu leigt þann hluta til sín
aftur og ríkið og almenningur fengi
þar með tekjur af auðlind í þjóðar-
eign.
Hvernig er þetta í Noregi?
Norskar útgerðir hafa nýtingarrétt
veiðiheimilda til 20 ára í senn. Veiði-
heimildir eru í raun ekki framseljan-
legar nema með því að úrelda við-
komandi skip.
Samkvæmt upplýsingum norsku
fiskistofunnar eru réttindi, eins og
veiðiheimildir, ekki veðsett sem slík.
Engu að síður leikur enginn vafi á
að norskir bankar taka mið af slík-
um réttindum þegar þeir veita lán.
Þannig var fyrir skemmstu selt full-
búið nótaveiðiskipt í Noregi með
veiðiheimildum fyrir 440 milljónir
norskra króna. Virði skipsins án allra
réttinda var hins vegar áætlað að-
eins um þriðjungur eða fjórðungur
af þessu verði.
Samkvæmt upplýsingum sem DV
hefur aflað hjá norsku fiskistofunni
eru dæmi þess í Noregi að eigandi
fiskiskips hafi stofnað nýtt félag og
fært veiðiheimildir af gamla skipinu
yfir á nýtt. Bankinn, sem lánað hafði
eldra félaginu og tekið veð í gamla
skipinu, mátti þar með sæta því að
veðið rýrnaði úr 80 milljónum ís-
lenskra króna niður í 20 milljónir.
Reglur hafa verið settar í Nor-
egi um meðferð veiðiheimilda við
nauðungarsölu eða gjaldþrotaskipti
sem taka nokkurt mið af hagsmun-
um lánardrottna. Veðhafar skulu
vera upplýstir um allt sem gæti leitt
til rýrnunar á rekstrargrundvelli við-
komandi fiskiskips. Jafnframt hafa
þeir möguleika til þess að tryggja að-
gang að nauðsynlegum upplýsing-
um sem tengjast tryggingum lána.
Norska fiskistofan telur rétt banka
gagnvart útgerðum þannig bærilega
tryggan.
Í íslenskum lögum um samnings-
veð er ekki gert ráð fyrir að aflaheim-
ildir séu aðskildar frá fiskiskipi nema
með þinglýstu samþykki þeirra sem
veð eiga í skipinu. Þetta atriði á
reyndar einnig við um önnur rétt-
indi, svo sem nýtingu orkuauðlinda.
n Útgerðarmenn hafna öllum hugmyndum um að ríkið leigi út kvóta
n Réttindi eins og veiðiheimildir eru ekki veðsetjanleg í Noregi
n Bankar hafa engu að síður leiðir til að afla trygginga fyrir lánum
HAFNA AUÐ-
LINDAGJALDI
Í FORMI KVÓTALEIGU
Jóhann Hauksson
blaðamaður skrifar johann@dv.is
„Á móti má segja
að andstaða LÍÚ
við allar hugmyndir um
útleigu ríkisins á kvóta
miði einnig að því að
halda sjávarútvegsmál-
unum í pattstöðu.
Hafna allri
kvótaleigu
Friðrik J. Arngrímsson,
framkvæmdastjóri
LÍÚ, segir útvegsmenn
algerlega andvíga
útleigu ríkisins á
kvóta hver svo sem
tilgangurinn sé.
Auðlindaprófessorinn
Rögnvaldur Hannesson
telur upplagt að ríkið taki
til sín hlutfall af útgefnum
veiðiheimildum ár hvert,
endurleigi útgerðum og
innheimti með því móti
rentu af auðlindinni.